بازار ايران در قبضه واردات - کارگر ايراني در معرض بيکاري
در سالهاي اخير بر اثر هزينهكردن بيرويه درآمدهاي نفتي و ابتلاي اقتصاد ايران به «بيماري هلندي»، بسياري از بازارهاي داخلي شاهد ورود انواع كالاهاي مصرفي خارجي بودهاند.
امروز با مراجعه ای گذرا به برخي مراكز تجاري در تهران، فهرستي از كالاهاي خارجي را می توان تهيه كرد. کالاهایی كه قبل از ابتلاي اخير اقتصاد ايران به بيماري هلندي، در بازار ايران به طور وفور وجود نداشت و برای بسیاری از آنها نمونه داخلی نسبتا مرغوب با تولید استاندارد و در محیط رقابتی وجود دارد:
بازار موادغذايي
روغن زيتون اسپانيايي پلازا
روغن زيتون ايتاليايي اورو
چاشنيهاي سوئيسي مگي
چيپس پرينگل
آبميوه راني محصول عربستان و امارات
بازارشامپو
شامپوي هراندشولدرز آلمانی
شامپوي الويو با مبداء توليد نامعلوم
شامپوي ايپك تركيه
شامپوي جليمو (گلمو ) محصول کشور اردن
شامپوي سلسان بلو احتمالا اروپاي شرقي
شامپوي استايل وان آمريكايي
شامپوي هايي دايركت (اچ دي) آمريكايي
شامپوي كليس كور آلماني
شامپوي فراچ اند ويتامين آلماني
شامپوي كراوتر با مبداء توليد نامعلوم
بازار تزئينات منزل
كاغذ ديواري ترس تینتاس اسپانيايي
كاغذ ديواري رويال فرانسوي
كاغذ ديواري رويال كينگ انگليسي
پاركت كایندل اتريش
پاركت پات ايتاليا
پاركت استالهم مالزي
پاركت هارو آلماني
كفپوش موندو ايتاليايي
کفپوش ال جی کره ای
پاركت كرونوپول سويسي
پاركت ديل وود اروپايي
موكت تايل پاركت كانادايي
موكت كرانزل آلماني
موكت با نام تجاری نامشخص محصول عربستان سعودی
بازار مصالح ساختماني
كاشيهاي اسپانيايي با برندهای زيركنيا، كارمالاسا ، روبي، سالوني ، گرسير و...
كاشي و سراميكهاي ايتاليايي با برندهای دادو، سدير، سايسيز ، لافاانزا آب س، ادي گرس.
شيرآلات اسپانيايي تكا
عايق انگليسي ساند سلوشن
سرويس بهداشتي هلندي گيسا
بازار مبل و چوب
مبلمان هوكلا آلماني
مبل استكبال وارداتي از تركيه
مبل باستان وارداتي از تركيه
علاوه بر اين، بخش قابل توجهي از بازار مبل ايران را محصولاتي وارداتي از چين، مالزي و ايتاليا تشكيل ميدهد كه فاقد برند مشخص هستند.
بازار میوه
گلابی تولید شده در چین
انگور تولید شده در شیلی
پرتقال تولید شده در مصر
نارنگی تولید شده در پاکستان
سیب تولید شده در فرانسه
آناناس تولید شده در مالزی و فیلیپین
و...
بازار لوازم خانگي
محصولات انگليسي وكس
محصولات ايتاليايي ايندزيت
محصولات آمريكايي بلاك اند دكر
محصولات آلماني بيم
محصولات آمريكايي هاش دوا و ماپ
محصولات آلماني كلاترونيك
محصولات آلماني هوگل
محصولات اسپانيايي يوفا
محصولات فرانسوي پروماكس
علاوه بر این ها محصولات كراون، توپي، استيم، بيم، يونيك و چندين نام و برند با هويت و مبداء نامعلوم وارداتی نيز در بازار ايران به وفور وجود دارند.
اين محصولات ، علاوه برندهاي معروف كرهاي و آلماني است كه از سالهاي قبل در بازار لوازم خانگی ايران فعال هستند.
يادآوري ميشود:
1 – فهرست فوق، فقط مربوط به بخش كوچكي از بازار ايران است و صرفا كالاهایي درآن ثبت شده كه براي مصرف كننده ايراني نسبتا نوظهور هستند و در کشورمان محصول مشابه نسبتا قابل قبولی تولید و عرضه می-شود. آن دسته از كالاهاي خارجي كه در بازار كشورمان سابقه نسبتا بيشتري دارند (مانند لوازم خانگي كرهاي يا چاي هندي، موز اکوادری و... )، در اين فهرست نيامدهاند. در بازارهای چای، پارچه، پوشاک، کفش، فرش ماشینی، لوازم التحریر، صوتی و تصویری، لوازم لوکس ساختمان و... نیز از سالها قبل در تصرف واردکنندگان بوده است که این مساله دردور جدید ابتلای اقتصاد ایران به بیماری هلندی تشدید هم شده است.
2 – برخي از محصولات خارجي در فهرست فوق، تا پيش از دور جديد ابتلاي اقتصاد ايران به بيماري هلندي هم در برخي مغازههاي لوكس و خاصی قابل دسترسي بود، اما امروز كالاهاي فوق در اكثر مغازهها «در دسترس عموم» است و مراكز عمده تجاري عرضه ميشود.
3 – فرايند ابتلاي يك اقتصاد نفتي به «بيماري هلندي» به اين ترتيب است كه با افزايش قيمت و درآمدهاي نفتي، دولت با نيت خير سازندگي يا آبادي و محروميت زدايي، بودجههاي عمراني را افزايش ميدهد. اجراي بودجههاي عمراني بيشتر به ريال نياز دارند لذا دولت ناچار است دلارهاي نفتي را در بازار بفروشد. در اقتصادي كه توليد و سرمايهگذاري با موانع بيشماري روبروست، تنها خريدار دست به نقد دلارهاي نفتي دولت، واردكنندگان و دلالان كالاهاي خارجي هستند. لذا دولت با توجيه تامين ريال براي تحقق «نيت خير» سازندگي و آباداني و... از روي ناچاري درهاي واردات را به روي كالاهاي خارجي باز ميكند تا واردكنندگان (خريداران دلارهاي نفتي دولت) بتوانند هر چه بيشتر كالاها وارد و در داخل بفروشند و با ريال حاصله، دلارهاي بيشتري از دولت بخرند و به دولت ریال بدهند تا در سازندگی و محرومیت زدایی صرف کند...
4 – كسادي فروش توليد كنندگان داخلي و اخراج كارگران بخاطر تنگناهاي مالي از جمله آثار بيماري هلندي است.
5 – دور جديد ابتلاي ايران به بيماري هلندي (1387-1385) سومين ابتلاي شديد اقتصاد ايران به این پدیده بود و قبلا دوبار در افزايشهاي شديد قيمت نفت در سالهاي (1355-1351 ) و نيز (1372 – 1369 ) نيز اقتصاد ايران اين مساله را تجربه كرده بود.
6 – در زمستان 1384 با افزايش نسبي درآمدهاي نفتي دولت به شدت بودجههاي عمراني را افزايش داد و لوايح بودجه به شدت انبساطي سالهاي 84 و 85 با وجود عتراض و هشدار اقتصاددانان مجلس هفتم به تصويب مجلس رسيد چرا كه نمايندگان براي تصويب طرحهاي عمراني در حوزههاي انتخابيه تحت فشار راي دهندگان بودند.
7 – در لايحه بودجه سال 88 دولت براي تامين طرح هاي عمراني قصد دارد 14 ميليارد دلار از حساب ذخيره ارزي برداشت کند. اعتراض و هشدار اقتصاددانان مجلس، امسال نيز از سوي برخي دولتمردان و نزديكانشان با انتقاد شديد و تهمت سنگاندازي، كينه توزي و «سياسي كاري با هدف ساقط كردن دولت» و... روبرو شده است.
8- فهرست بلند کالاهای خارجی در بازار ایران به ما یاداوری می کند مسئولانی که با نیت خیر قصد خدمت و سازندگی دارند، چگونه با تزریق بیش از حد ارزهای نفتی به اقتصاد ایران و مبتلا کردن آن به بیماری هلندی، تولیدکنندگان داخلی را ساقط و کارگرانشان را در معرض خطر بیکاری قرار داده اند.
درمقابل فهرست بلند کالاهای وارداتی مصرفی در بازار کشورمان، متناظرا فهرست بلندی از نام شرکتهای تولیدی وجود دارد که به دلیل سیاستهای متناقض و غیرقابل پیش بینی دولت، موانع و مشکلات تولید و از همه جدیدتر؛ واگذاری بازار ایران به تولیدکنندگان خارجی، عملا در آستانه توقف خط تولید و تعطیلی قرار گرفته اند.
مرتبط:
یک اشتباه با دو نیت متفاوت