روزنامه قانون در گزارشی تاثیر قیمت نفت بر بازار ارز و کسری بودجه دولت را بررسی کرد و نوشت: کاهش قیمت نفت، افزایش نرخ ارز، مسائل سیاسی و کسری بودجه دولت، متغیرهایی است که در ظاهر شاید ربط چندانی به هم نداشته باشند اما اگر عینک اقتصادی را برچشمانمان بگذاریم، میتوانیم علت روند اتفاقات اخیر اقتصادی در کشور را به راحتی تحلیل کنیم.
در گزیده ای از این گزارش می خوانیم: از آنجایی که اقتصاد ایران متکی به نفت است و حداقل 40درصد درآمدهای ارزی دولت از محل فروش نفت تامین می شود، بنابراین شوک قیمتی نفت میتواند تاثیرات اقتصادی بر بدنه دولت وارد کند و عدم مدیریت شوکهای قیمتی نفتی، سبب میشود که دولت از هزینه های عمرانی بکاهد و آن را به هزینههای جاری منتقل کند که متعاقب آن بسیاری از طرح های نیمه تمام در بخش عمرانی به حال خود رها شدهاست و این مساله رکود و بیکاری را دوچندان خواهدکرد.
** کمترین رقم صادرات نفت اوپک در ماه گذشته
براساس تحقیقات موسسه تامسون رویترز، صادرات نفت اوپک در ماه آگوست به 25.19 میلیون بشکه در روز رسیده که پایینترین رقم از آوریل تاکنون بوده است. بر اساس این گزارش، قیمت هر بشکه نفت خام آمریکا در پایان معاملات دو روز گذشته با یک دلار و 61 سنت، معادل 3.28 درصد کاهش به 47 دلار و 48 سنت رسید. قیمت نفت برنت نیز در پایان معاملات دو روز گذشته 71 سنت، معادل 1.30 درصد افت داشت و به 53 دلار و 78 سنت رسید.
** آسیب ادامه روند نزولی شدن قیمت نفت
با توجه به روند نزولی که بر قیمت نفت حاکم شده است، جهانبخش محبی نیا ، نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی درخصوص کاهش قیمت نفت به «قانون» میگوید: رویکرد ما به سیاستهای ارزی برپایه وابستگی بیش از حد به نفت است که کشور ما سال های بسیاری به دنبال کم کردن این وابستگی بوده است ولی تا به حال در این زمینه موفق نبودیم.
این نماینده مجلس در ادامه میافزاید: نوسان نرخ ارز تنها از قیمت نفت متاثر نیست بلکه میتواند ناشی از عوامل سیاسی چون تحریم و ناامنی درخاورمیانه نیز باشد که بر اقتصاد اثرگذار است و چنانچه این روند ادامه یابد، نتیجه خوبی تا پایان سال برای کشور متصور نخواهیم بود و با ادامه این روند، ناامنی و عدم ثبات بیشتر شده و بدون شک نظام مالی کشور و بودجه را با بحرانهای زیادی مواجه خواهد کرد.
** کسری بودجه دولت، متمرکز بر قیمت نفت
نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با اشاره به کسری بودجه دولت تا پایان سال تصریح میکند: نمیتوان با قطعیت از میزان کسری بودجه دولت سخن گفت بلکه باید شرایط بازار را همواره با احتمالات پیشبینی کرد؛ چرا که منابع مالی ما در طول سال جمع آوری میشود و ممکن است روند معکوسی را تا پایان سال شاهد باشیم اما آنچه مسلم است اینکه حوزه متاثر از بودجه و سیستمهای اداری، عمرانی و بخشهای دیگر اقتصادی بیشتر تحت تاثیر قیمت نفت بوده و بدون شک کسری بودجه دولت، بیشتر متمرکز بر قیمت نفت است و به نظر میرسد دولت تمهیداتی دراین خصوص اندیشیده باشد که تخصیص بهینه منابع ، قیچی کردن پرداخت های اضافی و حذف بخشهای غیرضروری بستههای پیشنهادی دولت برای کاهش شکنندگی این پدیده است.
** برنامه ششم توسعه بر قیمت نفت بنا شده
از سوی دیگر هدایت ا... خادمی عضو کمیسیون انرژی مجلس درخصوص کاهش قیمت نفت و وضعیت جهانی این بازار و نگرانیهای موجود به «قانون» میگوید: ما دربرنامه ششم، بسیاری از برنامهها را با تمرکز بر قیمت نفت تهیه کردهایم و طبیعی است که با کاهش قیمت نفت مشکلاتی برای اقتصاد ما که وابسته به قیمت نفت است، به وجود خواهد آمد اما اگر منابع در مسیر درست، سرمایه گذاری شود، با افزایش قیمت نفت، این پول در پروژههای سرمایهگذاری و عمرانی هزینه خواهد شد که به توسعه اقتصادی کشور کمک خواهد کرد.
** پیوند نفت با مسایل سیاسی کشورها
خادمی با اشاره به اینکه قیمت نفت متاثر از کشورهای تولید کننده نفت است، ادامه میدهد: قیمتگذاری نفت به کشورهای همسایه و تولیدکننده نفت بستگی دارد و در نهایت متاثر از شرایط عرضه و تقاضای این کالای گرانبهاست که حرف اول و آخر را می زند. شاید تولید نفت شیل آمریکا در این زمینه بیتاثیر نباشد و باعث میشود که کم کم بازار کشورهای دیگر کمرنگتر شده و وقتی پای منافع ملی آمریکا در میان باشد، تمام تلاش خود را میکند تا به کشورهای صادرکننده نفتی کمتر وابسته شده و با این امر میتواند به اقتصاد کشورهایی که به نفت متکی هستند، ضربه بزند؛ بنابراین اگر کشورهای منطقه و اوپک مدیریت صحیحی نداشته باشند، روند نزولی شدن قیمت نفت درآینده نیز ادامه خواهد یافت .
** دلایل نزولی شدن قیمت نفت
وی درباره نوسانات قیمت ارز در هفته های اخیر بیان میکند: با کاهش قیمت نفت، ارز کمتری به بازار وارد شده و همین امر باعث صعودی شدن قیمت ارز شده است اما اگر قیمت واقعی دلار اعلام شود، واردات کمتری به کشور انجام میگیرد و این امر میتواند منجر به افزایش رونق تولید و صادرات شود.
بنابراین میتوان چنین برداشت کرد که در شرایط فعلی نه تنها نمیتوان افق مثبتی برای قیمت نفت متصور شد بلکه چه بسا شاهد نزول بیشتر نفت در ماههای آتی نیز باشیم.