به گزارش "الف" دلار امریکا در اقتصاد جهانی هژمونی و جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. دلار کارکردهای متنوعی دارد اما در ادامه دو کارکرد مهم دلار بررسی خواهد شد.
* خلق دلار بدون پشتوانه
اول احتمال قریب به یقین خلق انبوه دلار بدون پشتوانه در نظام مالی آمریکا و توسط "فدرال رزرو" است؛ فدرال رزرو، نهادی شبیه بانک مرکزی در آمریکا و یک نهاد خصوصی است. مجموعی از بانکداران بزرگ آمریکایی سهامداران این بانک خاص هستند. پس از اینکه دلار به‌عنوان پشتوانه سایر ارزها - از جمله ریال - پذیرفته شد، خلق بی‌محابا و بدون ممیزی دلار در دستور کار فدرال رزرو قرار گرفت. به این ترتیب، سهامداران فدرال رزرو طی چند دهه گذشته در حال انجام بزرگترین کلاهبرداری تاریخ هستند. این موضوع کاملاً روشن است و مورد تأیید و تأکید تقریباً تمامی کارشناسان اقتصادی قرار دارد.
برای نمونه عمران نزار حسین، اندیشمند اقتصادی مسلمان آمریکایی، در سفر خرداد سال 95 به ایران، در پیامی به رهبر معظم انقلاب {اینجا را ببینید} تصریح کرد: «یک پیام برای رهبر ایران دارم، که ایران باید دنیا را از «گوانتاناموی پولی» نجات دهد.»
عمران حسین با اشاره به اینکه هیچکس در دنیا جرأت تخطی از هژمونی دلار را ندارد گفت: «اگر ما همین الآن اقدام نکنیم و اگر سیستم پول الکترونیکی احاطه یابد، دیگر هیچگونه راه فراری وجود نخواهد داشت. هیچ کشوری در سراسر جهان جز ایران وجود ندارد که جرأت کند این سیستم را به چالش بکشاند. تنها راه حل موجود اقدام ایران است. رهبر ایران باید یک اشاره کند؛ خداوند دینار و درهم را به‌عنوان پول حلال در قرآن اعلام کرده است.»
حدود سه ماه بعد، در تاریخ 28 شهریورماه 1395، رهبر فرزانه انقلاب در دیدار با فرماندهان عالی‌رتبه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با اشاره به «جادوی پولی و مالی دشمن» {اینجا را ببینید} فرمودند: «اگر مسئولان و مردم بتوانند اقتصاد مقاومتی را به معنای واقعی محقق و کشور را از جادوی مالی و پولی دشمن خلاص کنند و ارزش و آقایی دلار را در زندگی اقتصادی بشکنند، کشورهای دیگر را نیز نجات داده‌اند و برای آنها الگو خواهند شد.»
+ بیشتر بخوانید: سه اپیزود از "ربا"یی که می‌خوریم
* نظام کنترلی دلار
نکته مهم دوم درباره دلار، نظام کنترلی بدون درز و دقیق مبادلات بین‌المللی با روش کنترل ارز جابه‌جا شده از درگاه سامانه انجمن جهانی تبادلات بین بانکی مالی بین‌المللی یا همان"سوئیفت" است. موضوع این است که تبدیل هر ارز به ارز دیگر در هر نقطه از جهان، با تبدیل ارز مبدأ به دلار (به‌عنوان ارز مرجع یا Hard Currency) و بازتبدیل به ارز مقصد صورت می‌گیرد، و همین فرآیند سبب می‌شود این جابه‌جایی تحت رصد فدرال رزرو قرار گیرد و راه برای کنترل مبادلات بین‌المللی - و احیاناً اعمال تحریم و محدودیتهای دیگر - باز شود.
پدرام سلطانی، نایب رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در این زمینه معتقد است: «وقتی که از سوئیفت استفاده می‌شود، بانکی که می‌خواهد پولی را حواله کند، دستوری به بانک کارگزار خود در نیویوک می‌دهد که مبلغ دلاری را از حساب وی کسر و به حساب بانکی گیرنده وجه واریز کند؛ به این جهت است که همه چیز در سوئیفت و تعاملات مالی با دلار، از امریکا می‌گذرد.»
حتماً مخاطبان از اما و اگرهای دامنه‌دار این سامانه در مذاکرات برجام مطلع هستند. سید عباس عراقچی، رئیس ستاد اجرای برجام نیز در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما تصریح کرد: «یکی از مهمترین مشکلات ما این است که تحریمهای اولیه سرجایش باقی است و دلار هم به این تحریم ها مرتبط است و اگر بخواهیم تبادلات را با دلار انجام دهیم به مشکل برمی‌خوریم.»
* راه حل
برای رفع استیلای دلار بر نظام اقتصادی جهان راه‌حلهای متنوعی وجود دارد. یکی از مهمترین این راه‌حلها، تقویت پیمانها و مبادلات دوجانبه پولی - با حذف دلار است. این موضوع با تشدید تحریمهای ایران در کمتر از یک دهه قبل آغاز شد، بعد از زمان کوتاهی با تشکیل پیمانهای چند جانبه‌ای همچون بریکس (BRICS) مستحکم شد و سپس در سراسر جهان تسری پیدا کرد. این موضوع آنچنان اهمیت دارد که کارشناسان، انگاره «احتمال از هم پاشیدگی نظام جهانی دلار با ادامه فشار بر ایران» را یکی از مهمترین دلایل اصرار طرف امریکایی بر مذاکرات هسته‌ای ارزیابی می‌کنند.
* کمپین «اربعین بدون دلار»
طی سالهای اخیر جمعی از زائران اباعبدالله الحسین (ع) و شرکت‌کنندگان در راهپیمایی عظیم اربعین تصمیم گرفته‌اند در اقدامی هماهنگ تمامی مبادلات با طرفهای عراقی را با ریال و دینار انجام دهند و به این وسیله دلار را برای آگاهی بخشی به مسلمانان و بصورت نمادین از این راهپیمایی حدف کنند. امسال نیز این کمپین برقرار است.
انتهای پیام/*