مطبوعات و بحران کاغذ

امیدعلی مسعودی،   3960922184

گرانی کاغذ در هفته گذشته، دو نشریه کرگدن و سینما را از انتشار کاغذی به انتشار آنلاین و الکترونیکی سوق داد. هر دو نشریه اعلام کرده‌اند، به دلیل گرانی کاغذ موقتا فقط نسخه اینترنتی خود را برای مخاطبان عرضه می‌کنند.

مطبوعات و بحران کاغذ

مدت‌هاست مطبوعات کشورمان حال و روز خوشی ندارند و افت تیراژ (شمارگان) نسخه کاغذی به مرحله هشدار رسیده است، اما سیاستگذاران و برنامه‌ریزان عرصه مطبوعات برای حل این بحران به راه‌حل‌های موقت و زودگذر می‌پردازند. این در حالی است که برنامه توسعه کشور، خواستار تمهیدات بلندمدت برای مطبوعات است.

تحقیقی پیرامون بررسی راهکارهای بهینه‌سازی شیوه‌های توزیع آگهی‌های دولتی از دیدگاه کارگزاران مطبوعات کشور در سال 1386 و در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام شد.

با توجه به انحصارگرایی و تمرکز در مطبوعات، تجربیات جهانی نشان داده، برای جلوگیری از تمرکز مطبوعات و انحصاری شدن آنها، دولت‌ها باید به حمایت‌ مستقیم و غیرمستقیم خود از مطبوعات بپردازند. بر این اساس می‌بینیم، کشوری پیشرفته مانند سوئد، 11 حمایت دولتی از مطبوعات را به انجام می‌رساند که شامل امتیازهای مربوط به مالیات بر ارزش افزوده، سایر امتیازهای مالیاتی، کمک‌های مستقیم بلاعوض، وام‌های کم‌بهره، امتیازهای پستی، آگهی‌های دولتی، کمک‌های بلاعوض آموزشی و پژوهشی، کمک‌هزینه‌های مربوط به خبرگزاری‌ها، کمک‌هزینه به تشکیلات احزاب سیاسی و کمک‌هزینه برای توزیع و تولید مشترک می‌شود.

بر اساس جدول، کمک‌هزینه‌های دولتی به مطبوعات اروپا شامل فرانسه، آلمان، ایتالیا، سوئد، نروژ، دانمارک، فنلاند، هلند، بلژیک، سوئیس، اتریش، ایرلند و بریتانیا هرکدام به نوعی مشمول 14 گونه از انواع کمک‌های دولتی به مطبوعات می‌شوند تا به استقلال حرفه‌ای مطبوعات و تمرکززدایی ـ که شرط حیات و بالندگی آنهاست ـ کمک کرده باشند.

در بند ب ماده 92 قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، عنایت خاصی به مساله تمرکززدایی در مطبوعات شده و آمده است: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان صدا و سیما و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط مکلفند، با رعایت سیاست‌های کلی و قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل‌وچهارم قانون اساسی، فهرست مجوزها و تصدی‌گری فرهنگی و هنری با رعایت موازین شرعی قابل واگذاری به بخش خصوصی و تعاونی و سازمان‌های مردم‌نهاد را ـ که تا پایان سال اول اجرای قانون برنامه تعیین می‌شود ـ در طول سال‌های اجرای قانون برنامه واگذار کنند، اما از آن‌جا که شرط مهم تمرکززدایی، کمک‌های دولتی به مطبوعات بخش خصوصی است، در بند ج همان ماده یادآور می‌شود: دولت و شهرداری‌ها و سازمان آب و فاضلاب مکلفند با ارائه تعرفه فرهنگی و یا پروانه ساختمان در زمینه آب و برق و گاز و حمل و نقل و پست، با استفاده از کاربری فرهنگی در فضاهای مسکونی از کتاب‌فروشان، ناشران و مطبوعاتی که دارای مجوزهای قانونی لازم هستند، حمایت کنند.

هرچند حمایت‌های دولت از مطبوعات می‌تواند گسترده‌تر از آنچه در این بند آمده است باشد، اما اقدام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای حل بحران افزایش قیمت در روزهای اخیر ـ که متضمن کاهش مالیات و یا حذف آن درباره واردات کاغذ مطبوعات به شمار می‌آید ـ گام مثبتی برای حمایت همه‌جانبه از مطبوعات کشور است که مشمول حق دانستن شهروندان می‌شود و امیدواریم زودگذر و موقت نباشد. خبر خوبی که امیدآفرین است، می‌گوید: هیاهو بر سر افزایش حدود 46 درصدی قیمت کاغذ در این روزها و تلاطم ایجاد‌ شده در بازار، سبب شد، پیشنهاد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر چگونگی کنترل بازار مورد پذیرش قرار گیرد و در مقابل با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت، تا اطلاع ثانوی افزایش تعرفه کاغذ وارداتی متوقف شده، ارز مبادلاتی نیز برای خرید کاغذ وارداتی تامین شود.

کارشناسان حوزه نشر معتقدند، اگر مسیر افزایش قیمت کاغذ کنترل نشود، احتمال افزایش سه برابری قیمت پشت جلد کتاب وجود دارد و از سویی حدود 100هزار نفر در این صنعت و صنایع مربوطه، از این افزایش قیمت متأثر می‌شوند. با‌ این حال، به گفته مشاور اجرایی معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کلیات بسته پیشنهادی این وزارتخانه ـ که مشروط به افزایش نیافتن تعرفه وارداتی کاغذ بود ـ مورد پذیرش قرار گرفته و قیمت کاغذ در بازار بزودی به تعادل می‌رسد.

فراموش نکنیم، کاهش تیراژ مطبوعات به 600 هزار نسخه در روز و کاهش 40 درصدی فعالیت چاپخانه‌ها، تنها در سایه کمک‌های مستقیم و غیرمستقیم دولت از بازار نشر ومطبوعات می‌تواند گره‌گشای مشکلات کنونی و آینده در کشور باشد. در این راه البته برنامه ششم توسعه می‌تواند چراغ راه بودجه‌نویسان در پنج سال آینده قرار گیرد.

yektanetتریبون

پربحث‌های دیروز

  1. پاسخ یک مقام بلندپایه سیاسی به رژیم صهیونیستی / عبدی همچنان با اعدام مخالفت می‌کند/ طلبکاری به سبک خانم بازیگر

  2. رئیس‌جمهور لبنان در دیدار مقامات ایرانی: از جنگ‌های دیگران خسته شده‌ایم/ لبنان بهای سنگینی برای آرمان فلسطین پرداخت

  3. پزشکیان: می‌توانیم روند فعلی را به نفع کشور و مردم تغییر دهیم

  4. انتظار کارگران بالاخره بر آورده می شود؟!

  5. حمله خانم وزیر به مسکن مهر و مسکن ملی:‌ سیاست مسکن نباید معطوف به محرومین باشد!/ دفاع عجیب از بازار خصوصی مسکن

  6. ارزیابی مشاور عالی رهبرانقلاب از بررسی FATF در مجمع تشخیص/ توصیه به اصلاح‌طلبان نزدیک به پزشکیان

  7. حمله نماینده تهران به قالیباف به دلیل ابلاغ‌نشدن قانون حجاب: این کار به معنای تشویق بی‌عفتی و بی‌حجابی است/ بانوان مقابل مجلس تحصن کرده‌اند

  8. ایام عید تهران کجا بریم؟ + جاهای دیدنی تهران

  9. هدیه به نمایندگان برای صرف‌نظر از استیضاح همتی

  10. حیات ابدی جریان مقاومت

  11. روز وداع با شهدای مقاومت در لبنان/ رهبر انقلاب: حضرت سیّدحسن نصرالله اکنون در اوج عزّت است

  12. مردم منتظر زلزله‌ای هولناک باشند/ عضو شورای شهر تهران: زلزله ۷ ریشتری، حتمی است!

  13. پزشکیان: ملت ما ملت شهادت است

پربحث‌های هفته

  1. عفو شدند و هنجارشکنی را آغاز کردند/ وقتی ترانه علیدوستی، خبرنگار عفوشده و دیگران به قوه‌قضائیه ریشخند می‌زنند!

  2. سرقت گردنبند از یک پیرزن در محله پیروزی تهران

  3. رئیس‌جمهور لبنان دلیل ممانعت از ورود هواپیماهای ایران به این کشور را اعلام کرد/ توجیهات عجیب «جوزف عون»

  4. تصمیم مهم پزشکیان در رابطه با ممنوعیت انتصاب ظریف/ نامه قابل توجه رئیس‌جمهور به قالیباف

  5. اظهارات مهم امنیتی پزشکیان/ روایتی از طرحی که برای ناآرامی ایران تدارک دیده شده

  6. قالیباف: تصمیمات خوبی درباره ارز گرفته شد

  7. منوچهر والی‌زاده درگذشت

  8. فتنه جدید ضدایرانی در لبنان

  9. چاقوی غرب، دست داخلی‌ها و گلوی اقتصاد !

  10. نامه هشدارآمیز به پزشکیان/ از تصمیمات خودسرانه بپرهیزید و گرنه حق هر گونه اعتراضی را داریم

  11. یک قتل و دو تحریف از یک سخنرانی

  12. بازار ارز را چگونه مدیریت کنیم؟!

  13. ۲ نکته درباره تذکر معنادار رهبر معظم انقلاب اسلامی

  14. یک روایت درباره درخواست پزشکیان از نمایندگان/ استیضاح همتی منتفی شد یا نشد؟!

  15. پاسخی که میتوانست بهتر باشد / انتقاد تند ربیعی از استیضاح‌کنندگان همتی/ راز رونمایی از پهپاد پیشرفته ایران در آمریکا

  16. مهاجرین افغانستانی در ایران و چالش تعدد کدهای هویتی

  17. سردار حاجی‌زاده:‌ بیش از ۷۵ درصد موشک‌های ما به اسرائیل اصابت کرد/ توضیح درباره زمان انجام عملیات وعده صادق ۳

  18. آمریکا و یک بحران عجیب!

  19. باز هم اقتصاد حرف آخر را زد !

  20. پاسخ یک مقام بلندپایه سیاسی به رژیم صهیونیستی / عبدی همچنان با اعدام مخالفت می‌کند/ طلبکاری به سبک خانم بازیگر

  21. روایت پسر سید حسن نصرالله از نخستین لحظات شهادت سید مقاومت

  22. رئیس‌جمهور لبنان در دیدار مقامات ایرانی: از جنگ‌های دیگران خسته شده‌ایم/ لبنان بهای سنگینی برای آرمان فلسطین پرداخت

  23. پزشکیان: اکنون دغدغه اصلی ما، معیشت مردم است

  24. ۱۰۰ سال عمر کنید، بعدش خانه دار می شوید!

  25. امیر قطر حامل پیام آمریکا به ایران است؟/ درخواست رسایی برای محاکمه همتی

آخرین عناوین