چهارمین انتخابات پارلمانی عراق بعد از سقوط رژیم بعثی صدام، بیست و دوم اردیبهشت (12 می) در سراسر عراق برگزار شد و یک هفته بعد، بیست‌ونهم اردیبهشت، نتایج رسمی اعلام شد که بر اساس آن، ائتلاف «سائرون» به ریاست مقتدی صدر بیشترین کرسی را به دست آورد و ائتلاف «الفتح» به ریاست هادی العامری در رتبه دوم و ائتلاف «النصر» به ریاست حیدر العبادی نخست وزیر کنونی این کشور در جایگاه سوم قرار گرفت.
اکنون با گذشت چند روز از اعلام نتایج انتخابات عراق، هنوز ساختار ائتلاف سرنوشت‌ساز اکثریت پارلمان مشخص نیست و گمانه‌زنی‌های متعددی در این خصوص وجود دارد و هیچ یک از این گمانه‌زنی‌ها تاکنون به مرحله تائید و یقین نرسیده است.
تاکید «جریان حکمت ملی» به رهبری سید عمار الحکیم بر تشکیل دولت تکنوکرات، دیدار «سلیم الجبوری» (رئیس پارلمان فعلی) و «اسامه النجیفی» از رهبران سنی، اعلام شروط حزب دموکرات کردستان برای حضور در پروسه تشکیل دولت، ورود اولین هیات از این حزب به بغداد، زمزه‌های حمایت مجدد حزب «الدعوه» از نخست‌وزیری «نوری المالکی»، دیدار «ایاد علاوی» با «مقتدی صدر» از جدیدترین تحرکات سیاسی عراق است.
فارس درباره چند و چون رایزنی‌ها و آخرین گمانه‌زنی‌ها برای تشکیل ائتلاف و در نهایت تعیین نخست‌وزیر جدید عراق با «سید هادی سید افقهی» کارشناس مسایل غرب آسیا گفت‌وگویی را انجام داده است که مشروح آن در ذیل آمده است:
آیا نخست‌وزیری آینده عراق، شخص جدیدی خواهد بود و اینکه پروسه این انتخاب مانند دوره پیش طولانی است؟
سیدافقهی: بعد از اعلام نتایج نهایی انتخابات عراق، ائتلاف‌هایی که بیشترین رای را آوردند، شروع به رایزنی کردند و گمانه‌زنی‌های زیادی در این باره انجام شده که هیچکدام هنوز به مرحله یقین نرسیده‌اند.
برخی‌ها معتقدند که آقای مقتدی صدر رئیس ائتلافی که بیشترین رای را در انتخابات داشته است، مانعی نمی‌بیند که آقای حیدر العبادی بار دیگر به عنوان نخست‌وزیر عراق انتخاب شود، اما گروه‌های دیگری وجود دارند که مخالف انتخاب مجدد العبادی هستند.
من تصور می‌کنم که اعضای ائتلاف فتح به رهبری هادی العامری و ائتلاف دولت قانون به ریاست نوری المالکی و در میان کُردها نیز حزب بارزانی‌ها یا همان حزب دموکرات کردستان مخالف نخست وزیری العبادی هستند، اما هنوز هیچ چیزی قطعی نشده است و گروه‌های مختلف شیعی و سنی و کردی همچنان در حال رایزنی هستند و جدی‌ترین گمانه‌زنی که اکنون وجود دارد مربوط به بحث انتخاب مجدد حیدر العبادی برای ابقای وی در سمت نخست وزیری است.
از همان آغاز اعلام نتایج اولیه انتخابات برخی اعلام کردند که این انتخابات پیروزی عربستان و شکست برای ایران است. تحلیل شما در این‌باره چیست؟ آیا با قدرت گرفتن جریان صدر، رقبای منطقه‌ای ایران مانند امارات و عربستان هم در عراق قدرت گرفته‌اند؟
سیدافقهی: اینکه گفته می‌شود مقتدی صدر مخالف ایران است، صحت ندارد و مصاحبه اخیر «ضیاء الاسدی» رئیس دفتر سیاسی صدر با یکی از شبکه‌های عربی گواه بر صدق این ادعا است. الاسدی در این مصاحبه از ایران به شدت تعریف و تمجید و علیه آمریکا موضع‌گیری کرده است.
در این مصاحبه حتی از آقای الاسدی درباره مواضع عراق در راستای تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران پرسش شده بود که او پاسخ داد، آمریکا چه‌کاره است که برای عراق تعیین تکلیف کند و ما خواهان بهترین روابط با کشور دوست و برادر ایران هستیم که کمک زیادی به عراق کرده است.
همچنین ایرج مسجدی سفیر ایران در بغداد نیز از آقای مقتدی صدر با تکریم و احترام یاد کرده و اعلام کردند که صدر همواره مورد احترام ماست.
مردم عراق کاندیدادهای خود را انتخاب کردند و آمریکایی‌ها هم تلاش کردند که انتخابات عراق را مدیریت کنند و اجازه ندهند جریان مقاومت در انتخابات پیروز شوند، این در حالی است که بیشتر لیست‌هایی که وارد پارلمان شدند، مانند ائتلاف فتح نزدیک به الحشد الشعبی، ائتلاف دولت قانون و ائتلاف الحکمه ضد آمریکایی و سعودی هستند.
در داخل جریان صدری‌ها، اعضایی وجود دارند که به ایران تمایل دارند و با حضور آمریکا در عراق مخالفند و خود آقای صدر اخیرا تاکید کرد که اجازه نمی‌دهیم آمریکا در شمال عراق حضور رسمی و یا غیر رسمی داشته باشد.
آیا صدر که به داشتن سیاست ضدآمریکایی شهره است، هنوز هم ضدآمریکایی است یا ضدآمریکایی باقی خواهد ماند؟
سیدافقهی: بله همینطور است. عرض کردم که آقای ضیاء الاسدی اعلام کرد که به شدت با حضور آمریکایی و دخالت آمریکا در عراق مخالف هستند.
اعضای سائرون همه صدری نیستند، لیست صدری‌ها در ائتلاف سائرون «الاستقامه» است که حدود ۳۰ کرسی دارد و بقیه آن کمونیست‌ها و دیگر گروه‌های متحد سائرون هستند.
این گروه‌های غیر صدری عضو ائتلاف سائرون در قالب این ائتلاف شرکت کردند تا در انتخابات پیروز شوند و کرسی‌هایی بیشتری در پارلمان به دست آورند، اما این بدین معنی نیست که آنها پس از پیروزی در انتخابات خواهان ائتلاف با جریان صدر باشند، یعنی سایر لیست‌های عضو ائتلاف سائرون می‌گویند که معلوم نیست در شرایط کنونی با لیست صدری‌ها هم ائتلاف شوند.
دو گروه پیروز در انتخابات یعنی گروه مقاومت در قالب ائتلاف «فتح» و ائتلاف «سائرون» به رهبری صدر، چه اختلافاتی با هم دارند که تا بدین لحظه مانع همپیمانی آنها شده است؟ آیا در نهایت همپیمان می‌شوند؟
سیدافقهی: هیچ مانعی برای همپیمانی صدری‌ها و ائتلاف فتح وجود ندارد؛ چراکه ما شاهد دیدار و ملاقات هادی العامری رئیس ائتلاف الفتح و مقتدی صدر رئیس ائتلاف سائرون بودیم، ولی همانطوری که گفتم رایزنی‌ها و گمانه‌زنی‌ها همچنان برای تشکیل ائتلاف بین گروه‌های مختلف وجود دارد.
پیشتازی بارزانی در منطقه کردستان چه اندازه می‌تواند به او کمک کند که امتیازهای لازم برای تحقق مطالباتش و حل اختلافات مربوط به مناطق مورد منازعه به ویژه کرکوک را کسب کند؟
سیدافقهی: ماجرای کرکوک بعد از شکست طرح جدایی کردستان از عراق با برگزاری همه‌پرسی و ابطال نتایج آن توسط دادگاه عالی فدرال عراق، به پایان رسیده است.
بحث اینکه کرکوک بخواهد به آغوش کردستان برگردد، پایان یافته و دوره آن به سر رسیده است و بارزانی‌ها حق ندارند درباره این مساله اظهارنظر کنند، اما در عین حال حزب دموکرات کردستان به ریاست مسعود بارزانی حزب اصیل کُردها و جزو بافت و مولفه‌های سیاسی عراق است و اینکه بارزانی به تنهایی بخواهد دوباره اوضاع قبلی را در کردستان حاکم بکند، امکان‌پذیر نیست.
بارزانی‌ها اگرچه در مناطقی مانند اربیل، سلیمانیه و دهوک حضور و نفوذ همیشگی خود را دارند، ولی انشعاب‌هایی دیگری در میان احزاب و جریان‌ها سیاسی کُرد ایجاد شده که باید دید آنها در رایزنی با احزاب شیعه و سنی به چه نتیجه‌هایی می‌رسند و روی چه کسی برای تصدی سمت نخست وزیری توافق می‌کنند.
