بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی در گفت‌وگو با روزنامه وطن‌امروز گفته است که برای بازگشت به غنیسازی، تنها چند روز فرصت لازم است اما برای بازگشت به همان نقطه‌ای که در ابتدای مسیر بودیم، یعنی انباشت مواد غنیسازی شده، به 2 سال زمان نیاز است.
در بخشی از پرسش و پاسخ این مصاحبه می خوانیم:
در اراک چه مقدار بازگشت به وضع سابق زمان می‌برد؟
در بازگشت به حالت قبلی در اراک؛ بر خلاف آن چیزی که گفتند، قلب رآکتور با بتن پر نشد و ما خبرنگاران را بردیم و آنجا را دیدند. این ادعا سیاسی بود. این رآکتور مخزنی دارد که در آن سوراخ‌هایی وجود دارد که جای سوخت است و در آن سیمان ریخته شده است. به دلیل اینکه نقشه‌ها را داریم و یک‌بار این کار را کردیم، ساخت این یک سال زمان خواهد برد، چون بقیه اجزا سالم است.
یعنی اگر بخواهیم اراک را به وضع سابق بازگردانیم، یک سال زمان می‌برد؟
بله! حداکثر را می‌گویم. ممکن است از طریق دیگر حتی تا 6 ماه هم بشود.ما فرض را بر این بگذاریم که بخواهیم این را بسازیم. ما نیاز به طراحی نداریم، زیرا نقشه داریم. به پیمانکار هم گفتیم آماده باشد که اگر گفتیم، کار آغاز شود. با این محاسبات یک سال طول میکشد.
برخی می‌گفتند 3 تا 5 سال طول میکشد؛ می‌گفتند رآکتور تنظیماتی دارد که خیلی حساس و دقیق است و نمی‌توان فورا بازگردانی آن انجام شود.
ببینید! 3 تا 5 سال نیست. این مخزن رفته داخل سوراخ و جای این قرار می‌گیرد. اینکه جایش درست است یا نیست همان تجهیزاتی را که گفتم می‌خواهد. آن میله‌هایی که سوخت را برمی‌دارد. اینها را با دست نمی‌شود جابه‌جا کرد. میله‌های سوخت در رآکتور مثل سیخ کباب است که برای اینکه خوب پخته شود باید جای‌شان را عوض کنید. باید دستگاهی این را بردارد و از این سوراخ بگذارد در جای دیگر. این را با دست نمی‌شود انجام داد و وسیله می‌خواهد. هر نیروگاه و رآکتوری پس از اتمام و قبل از راه‌اندازی 4 رقم تست نیاز دارد که ممکن است 2 سال طول بکشد.
در بحث انباشت مواد قبل از برجام چقدر مواد غنی شده داشتیم و الان چقدر داریم؟ اگر بخواهیم بازگردیم به وضع سابق چقدر طول میکشد؟
ما حدود 11 تن مواد داشتیم. فرض کنید مثلا یک پلیور بافته شده با کاموا داریم؛ حالا بخواهیم این را باز کنیم که ما این کار را کردیم و فرستادیم بیرون و گفتیم معادل این به ما موادش را بدهید. مواد آن حدود 80 تن شد؛ یعنی حدود 7 برابر. ما جای مواد و کاری که روی مواد کردیم، مواد غنیسازی دریافت کردیم. ما جمعا حدود 400 تن اورانیوم آوردیم. الان از نظر مواد وضع‌مان از قبل خیلی بهتر است یعنی اگر قبلا 77 تن بوده، الان 400 تن مواد داریم و می‌توانیم 5 برابر سابق تولید کنیم ولی فقط نیازمند زمان هستیم.
چقدر زمان؟ یعنی برای اینکه بازگردیم به قبل برجام، چقدر زمان لازم داریم؟
ما یک محاسبه کردیم اگر ماشین‌های پیشرفته را بگذاریم حدود 2 سال زمان می‌برد.
ماشین‌های پیشرفته IR6؟
نه! با ماشین‌های فعلی و ماشین‌هایی که رفته رفته نصب می‌شود، حدود 2 سال زمان می‌برد.
