به گزارش الف، همین چند روز قبل بود که منوچهر حبیبی، جانشین ستاد مقابله با کرونای استان قزوین از کمبود ذخایر اکسیژن در مراکز درمان کرونا سخن گفت و عنوان کرد: «یکی از راه‌های اصلی درمان مبتلایان به کرونا اکسیژن‌رسانی است. در حال حاضر نیاز اصلی ما دستگاه اکسیژن‌ساز است، اما با کمبود شدید اکسیژن روبه‌رو هستیم. حتی مجبور شدیم از کپسول‌های اکسیژن استفاده کنیم. درواقع از واحدهای تولیدی، کپسول اکسیژن به امانت گرفتیم که نشان از وضعیت بد استان قزوین دارد.»
همچنین تورج شیرزادیان، مدیرنظارت بر تجهیزات و ملزومات پزشکی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه هم با اشاره به مشکلات تامین تجهیزات بیمارستانی در مراکز درمان کرونا، یادآور می شود: «با افزایش چشمگیر بیماران بستری و بدون رعایت رژیم درست اکسیژن‌تراپی، به طور قطع با کمبود اکسیژن مواجه خواهیم شد. همچنین در حالی که تاکنون نزدیک به ۱۰ میلیارد تومان در برای تامین اکسیژن در مراکز درمانی وابسته به این دانشگاه هزینه شده، اما هزینه‌های خرید دستگاه، سیلندر و شارژ آنها نیز مدام رو به افزایش است.»
از سوی دیگر، ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت هم نسبت به فرسودگی تجهیزات پزشکی در مراکز درمان کرونا هشدار می دهد و می گوید: «باوجود افزایش ظرفیت دستگاه‌های اکسیژن‌ساز و سی‌تی‌اسکن در مراکز درمان کرونا، شاهد هستیم که این تجهیزات دچار فرسودگی شده‌اند.»
در برخی مراکز درمان کرونا نیز جبران تجهیزات مصرفی به سختی صورت می گیرد. به طو مثال، خسرو صادق نیت، رئیس مجتمع بیمارستانی امام خمینی می گوید: «یکی از مشکلات ما بحث تامین و جبران مصرف در حوزه ذخایر اکسیژن برای بیماران مبتلا به کرونا است. مخازن اکسیژن باید هر چند روز یکبار شارژ شود، اما بحث شارژ منظم آنها و تامین هزینه آن، چالش اصلی است. متاسفانه فعلا بیمه‌ها هزینه شارژ مخازن اکسیژن را پرداخت نمی‌کنند و این هزینه‌ها به دوش بیمارستان‌ها افتاده است. متاسفانه بودجه‌های مورد نیاز برای شارژ مخازن اکسیژن نیز در زمره هتلینگ بیمارستان محسوب نمی‌شود. در نتیجه، بیمارستان مجبور است یک هزینه اضافی بابت شارژ مخازن اکسیژن متحمل شود. این هزینه‌ها را باید از درآمدهای دیگر بیمارستان جبران کنیم.»
باید درنظر داشت که بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی وزارت بهداشت، بیش از ۹۵ درصد از بیماران کووید۱۹ که در بیمارستان‌ها بستری می‌شوند، به اکسیژن نیاز دارند. هرگونه کمبود در تامین ذخایر اکسیژن در این مراکز درمانی می تواند به قیمت جان این بیماران تمام شود.
ریشه یابی چالش‌ها و کمبودها در مراکز درمان کرونا
با وجود تصویب کمک یک میلیارد یورویی صندوق توسعه ملی به مراکز درمانی، همچنان فقط حدود یک سوم این کمک ها تخصیص یافته است. کارشناسان نظام سلامت تاکید دارند که در صورت تخصیص کامل این منابع، بسیاری از کمبودهای بیمارستانی در موج سوم کرونا برطرف خواهد شد.
دکتر کاظم شیرزادی، متخصص مدیریت خدمات بهداشتی و درمانی نیز در گفتگو با الف به مشکل کمبود و فرسودگی تجهیزات بیمارستانی در مراکز درمان کرونا اشاره می کند و می گوید: «هم اکنون با کمبود شدید نیروی انسانی در بسیاری از مراکز درمان کرونا مواجه هستیم و خیلی از این نیروها دچار خستگی و فرسودگی مزمن شده اند. طبق آمارها نیز روزانه حدود 130 نفر از کادر درمان در مراکز درمان کرونا در تهران به مرخصی استعلاجی می روند. یعنی به دلیل ابتلا به کرونا از چرخه ارائه خدمت خارج می شوند. جدای از مشکلات کمبود نیروی انسانی، کمبود و فرسودگی تجهیزات بیمارستانی نیز در برخی مراکز درمان کرونا اتفاق افتاده است.»
او یادآور می شود: «هم اکنون حدود پنج هزار نفر از بیماران مبتلا به کرونا در بخش مراقبت های ویژه هستند و اوضاع جسمی خیلی از آنها وخیم است. میزان مراجعه بیماران مبتلا به کرونا از ظرفیت پذیرش بسیاری از مراکز درمانی بالاتر رفته است. به همین دلیل در بسیاری از بیمارستان ها با افزایش شدید مصرف تجهیزات پزشکی مواجه هستیم که همین مساله به فرسودگی تجهیزات بیمارستانی دامن زده است. با توجه به اینکه هزینه های مراکز درمان کرونا نیز به شدت افزایش یافته است، جایگزین کردن تجهیزات فرسوده براحتی امکان پذیر نیست.»
دکتر سروش بدخشانی، متخصص اقتصاد سلامت هم در گفتگو با الف به ریشه یابی مشکلات مراکز درمان کرونا می پردازد و تاکید می کند: «اگر در موج سوم کرونا، میزان مراجعه بیماران به مراکز درمان کرونا با همین شیب صعودی افزایش پیدا کند، میزان فرسودگی تجهیزات بیمارستانی تشدید خواهد شد و قطعا کمبود تجهیزات پزشکی نیز افزایش می یابد. برای رفع این مشکل باید از بیمارستان ها، حمایت مالی بیشتری به عمل بیاید تا بتوانند از پس روند صعودی آمار مراجعه کنندگان بربیایند. همچنین در این مسیر باید از ظرفیت خیران نیز بیشتر بهره مند شویم تا تامین تجهیزات مراکز درمان کرونا بخصوص در مناطق محروم با چالش مواجه نشود.»
او خاطرنشان می کند: «از سوی دیگر، هرچقدر رعایت پروتکل های بهداشتی از سوی مردم و دولت، بیشتر جدی گرفته شود، به همان نسبت هم آمار مراجعان به مراکز درمان کرونا کاهش خواهد یافت. هرچقدر هم که آمار مراجعان کاهش پیدا کند، روند فرسودگی تجهیزات بیمارستانی کندتر خواهد شد. درواقع با تقدم بخشیدن به بحث پیشگیری می توان به کاهش هزینه های مراکز درمان کرونا کمک کرد. »
ضرورت عمل به توصیه‌های رهبر انقلاب
وضعیت موج سوم کرونا در کشور به شرایط بحرانی رسیده است و روزانه حدود 300 نفر به دلیل ابتلا به کرونا فوت می شوند. رهبر انقلاب در جلسه اخیر با اعضای ستاد ملی مقابله با کرونا، توصیه هایی را مطرح کردند که عمل به آنها می تواند مقابله با کرونا را بسیار تسهیل بخشد.
ایشان، لازمه اِعمال مدیریت صحیح و مناسب را «اتخاذ تصمیم‌های قاطع حاکمیتی»، «اقناع افکار عمومی» و «همکاری همه دستگاه‌ها و همچنین همکاری مردم» دانستند. در شرایطی که چنین مدیریت مدنظر رهبری اعمال شود، قطعا فرآیند مقابله با کرونا نیز موفق تر خواهد بود.
همچنین «لزوم راه اندازی فوری یک عقبه قرارگاهی و عملیاتی برای اجرای تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا و نظارت بر اجرا» اولین توصیه حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بود. از سوی دیگر، رهبر انقلاب بر «محوریت وزارت بهداشت برای تعیین مصادیق محدودیت‌ها» نیز تاکید کردند. به گفته ایشان، «هنگامی که وزارت بهداشت، مصادیق محدودیت را تعیین کرد، بقیه دستگاه‌ها باید بدون در نظر گرفتن ملاحظات دیگر، آنها را رعایت و اجرا کنند.»
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: «کنترل دقیق مبادی ورودی کشور، محدودیت ترددهای غیرضرور بین شهری به همراه اقناع مردم و اِعمال سختگیرانه ضوابط در ناوگان حمل و نقل شهری و محیط‌های عمومی، از جمله مصادیق محدودیت‌ها است که مسئولیت اصلی اجرا و نظارت، با شورای امنیت کشور و نیروی انتظامی است.»
همچنین «آموزش همگانی درباره راه‌های شیوع و شیوه‌های پیشگیری به صورت محله‌محور و با استفاده از ظرفیت مساجد و بسیج و البته با محوریت وزارت بهداشت و همکاری وزارت ارشاد و صداوسیما» و «لزوم تصویب جرائم سختگیرانه برای افرادی که مرتکب تخلفات بزرگ از ضوابط بهداشتی می‌شوند» توصیه‌های دیگر رهبر انقلاب اسلامی به مسئولان برای مقابله با کرونا بود.
بسیاری از کارشناسان نظام سلامت تاکید دارند که در ماه های آینده ممکن است تعداد فوتی های کرونا، بسیار بیشتر شود. عمل به توصیه های رهبر انقلاب و بخصوص توصیه به اتخاذ تصمیم های قاطع برای مقابله با کرونا می تواند موجب کنترل بهتر این بیماری در هفته های آتی شود. حال باید منتظر ماند و دید که تا چه حد این توصیه ها در مقام عمل، اجرایی خواهد شد؟