دکتر احسان شمسی کوشکی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره برخی تبلیغات تورهای مسافرتی برای تزریق واکسن کرونا و سفر به کشورهایی که واکسیناسیون را آغاز کرده‌اند، گفت: باید توجه کرد که در حال حاضر واکسن کرونا در دنیا توزیع بسیار محدودی دارد و حتی کشورهایی که واکسیناسیون کرونا را آغاز کردند، نمی‌توانند همه جمعیت‌شان را باهم تحت واکسیناسیون قرار دهند، بلکه اولویت‌بندی کردند تا واکسن را بر اساس اولویت‌بندی تزریق می‌کنند.
امکان واکسیناسیون کرونا برای مهاجرین یا اتباع سایر کشورها؛ آری یا خیر؟
وی افزود: بنابراین مجموعا در حال حاضر قطعا می‌توانم بگویم که در یک کشور، اتباع سایر کشورها، در اولویت اول واکسیناسیون کرونا نیستند. زیرا مردم عادی آن کشورها هم در اولویت اول نیستند؛ چراکه اکنون تعداد واکسن در دنیا بسیار محدود است. بنابراین ضمن اینکه افراد حق دارند مسافرت کنند و کسی نمی‌تواند از نظر قانونی جلو مسافرت افراد را بگیرد، اما در حال حاضر امکان تزریق واکسن کرونا در یک کشور برای مهاجرین یا اتباع کشورهای دیگر، به سادگی وجود ندارد.
شمسی کوشکی ادامه داد: ضمن اینکه این موضوع ممکن است باعث سوءاستفاده برخی افراد شود؛ به طوری که حتی ممکن است به کشوری با قول تزریق واکسن کرونا سفر کنند، اما چیزی را دریافت کنند که استاندارد لازم را نداشته باشد. زیرا در حال حاضر واکسن‌های کرونا در درون سیستم‌های بهداشتی توزیع می‌شود که البته سیستم‌های دولتی هستند و به شدت هم بر روی هر یک عدد واکسن سختگیری وجود دارد. بنابراین سفر به کشوری برای دریافت واکسن کرونا، مردم را در معرض سوءاستفاده قرار می‌دهد تا افراد سودجو به بهانه تزریق واکسن کرونا، آنها را به کشورهای دیگر ببرند و پول‌های گزافی از آنها دریافت کنند و بعد ممکن است حتی مواد غیر استاندارد به افراد تزریق کنند. زیرا قاعدتا در حال حاضر سیستم‌های بهداشتی کشورها اعلام تزریق واکسیناسیون را در سطح جهانی انجام ندادند.
وی با بیان اینکه تاکنون بسیار بعید می‌دانم که وضعیت دسترسی یک کشور به واکسن کرونا به جایی رسیده باشد که بخواهد برای اتباع سایر کشورها، واکسن کرونا تزریق کند، گفت: در عین حال باید توجه کرد که واکسیناسیون اقدامی کاملا فنی و علمی است. ممکن است یک واکسنی که وارد بازار می‌شود، برای همه افراد مناسب نباشد. بنابراین یک شرکت توریستی نمی‌تواند اعلام کند که من افراد را به فلان کشور برده و برایشان واکسن کرونا تزریق می‌کنم. این اقدام کاری کاملا علمی است و اگر قرار باشد کسی این اقدام را انجام دهد، باید از طریق سیستم پزشکی کشورها باشد.
تبلیغاتی فاقد وجاهت علمی
شمسی کوشکی تاکید کرد: من این نوع تبلیغات را فاقد وجاهت علمی، فنی و قانونی می‌دانم و به احتمال بسیار زیاد این اقدامات، راه‌هایی هستند که ممکن است منجر به سوءاستفاده از مردم شوند. البته ممکن است در برخی کشورهای ثروتمند در آینده به حدی به واکسن کرونا دسترسی داشته باشند تا با دریافت پول از اتباع سایر کشورها به آنها واکسن تزریق کنند، اما این اقدام فعلا وجود ندارد و مردم هم نباید به این تبلیغات توجه کنند.
وی درباره تبلیغات تور استانبول برای تزریق واکسن کرونا که اخیرا در فضای مجازی مطرح شده، گفت: اطلاعی از اینگه واکسن کرونا در اختیار ترکیه قرار گرفته یا خیر، ندارم، اما به طور کلی اگر هم واکسن کرونایی در اختیار ترکیه قرار گرفته باشد، تعداد محدودی است که آنها را اولویت‌بندی می کنند و بر اساس اولویت به افراد کشور خودشان تزریق خواهند کرد. بنابراین در حال حاضر وضعیت واکسن کرونا در دنیا به صورتی نیست که کسی بخواهد به عنوان توریست واکسیناسیون به کشور دیگری برود. در عین حال با توجه به جنبه‌های فنی که واکسیناسیون دارد، عوارض و مشکلاتی که ممکن است ایجاد شود، اصلا توصیه نمی‌شود که مردم این اقدام را انجام دهند.
آخرین وضعیت واکسن ایرانی کرونا
دبیر کمیته ملی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت در ادامه صحبت‌هایش درباره وضعیت مطالعه انسانی واکسن کرونای ایرانی نیز گفت: در مجموع در ایران تاکنون یک واکسن کرونا مجوز کمیته اخلاق در پژوهش را دریافت کرده است. البته باید توجه کرد که مجوز کمیته اخلاق به معنی مجوز آغاز مطالعه انسانی نیست، بلکه این مجوز یکی از مستندانی است که سازمان غذا و دارو به عنوان یکی از نهادهای رگولاتوری کشور لازم دارد. بعد از صدور این مجوز سازمان غذا و دارو ملاحظات فنی دیگری را بررسی می‌کند و سپس مجوزی به نام CTA یا clinical trial authorization یا مجوز آزمایش انسانی را صادر می‌کند. حال زمانیکه مجوز CTA صادر شود، آن زمان شرکت می‌تواند مطالعه انسانی خود را آغاز کند، اما مجوز کمیته اخلاق مهمترین مقدمه صدور این مجوز است. بنابراین تاکنون کمیته اخلاق در پژوهش بعد از بررسی‌های مفصل و برگزاری دو جلسه اضطراری فقط به یک واکسن کرونا مجوز داده است.
فاز یک آزمایش انسانی واکسن ایرانی کرونا بر روی 50 نفر
شمسی کوشکی تاکید کرد: البته فعلا به فاز اول مطالعه انسانی این واکسن کرونا مجوز داده شده است. به طوری که در فاز یک مطالعه واکسن در مجموع بر روی حدود 50 نفر آزمایش می‌شود. اگر فاز یک مشکلی نداشت و افراد به سلامتی از فاز یک عبور کردند، فازم دوم بر اساس داده‌های فاز یک بررسی می‌شود و اگر مشکلی نبود، مجوز فاز دو صادر می‌شود تا اینکه به همین صورت وارد فاز سوم شویم و بعد هم مجوز ورود به بازار داده شود. بنابراین باید منتظر باشیم تا نتایج فاز اول را ببینیم.
وی تاکید کرد: در فاز یک هم افراد به صورت تدریجی وارد پژوهش می‌شوند. در حال حاضر منتظریم سازمان غذا و دارو CTA را صادر کند تا کار پژوهش آغاز شود.