به گزارش الف، اعتماد در یادداشتی به قلم امیرعباس میرزاخانی نوشت: با نگاهي گذرا به آگهي‌هاي تبليغاتي در فضاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي، عناويني مانند «هميار تقلب»، «آزمون‌سازها» و «كمك براي حضور در امتحانات آنلاين» مي‌توان متوجه شد كه به ليست مشاغل عجيب در اين فضا اضافه شده و البته با واكنش مسوولان هر دو نهاد آموزشي كشور «آموزش و پرورش و آموزش عالي» و واكنش پليس فتا نيز مواجه شده است و هر نهادي به فراخور ماموريت‌ها، وظايف و اختياراتش موضع‌گيري‌هايي را داشته و پيشنهاداتي را هم ارايه كرده است. اما به نظر اين نوع واكنش‌ها آنگونه كه مسوولان تصور مي‌كنند نتوانسته موضوع تقلب را در سطح جامعه حل كند و بايد به دنبال راهكارهاي مناسب‌تر و منطقي‌تر باشيم به گونه‌اي كه گرايش اجتماعي به اين پديده را به حداقل برساند. پديده تقلب در تمام آزمون‌هاي مبتني بر بستر فضاي مجازي وجود دارد و فراگيرشدن آن نه مشكل فقط ايران، بلكه مساله‌اي است كه ابعاد جهاني دارد و همه كشورها را درگير كرده و عوامل زيادي در ايجاد و اشاعه آن و همچنين گرايش‌هاي اجتماعي موثر بر آن قابل تعريف و توضيح است كه پرداختن به آن موضوع اين يادداشت نيست.
همچنين اين انتظار صحيح و بجايي است كه اوليا و دانش‌آموزان و معلمان با توجه به مجازي بودن امتحانات از آموزش و پرورش دارند كه براي حفظ «امنيت»، «عدالت» و «استانداردها و اهداف آموزشي» بايد به دنبال راهكارهاي مناسب‌تري براي امتحانات دانش‌آموزان باشد.
اما مطلبي كه بايد به آن پرداخته شود اين است كه با شيوع ويروس كرونا در كشور و پاندمي آن در تمام جهان و به تبع آن تعطيلي مدارس در كشور، وزارت آموزش و پرورش با راه‌اندازي شبكه آموزشي دانش‌آموز با عنوان «شاد» مبتني بر بستر امن اينترنت، گام مهمي در راستاي تداوم هدف «آموزش تعطيل نيست» برداشته است. سامانه‌اي كه ابتدا در حد يك پيام‌رسان داخلي با شكل ظاهري ساده‌اي بود و به تدريج با گذشت 7 ماه از راه‌اندازي آن با 16 قابليت آموزشي به يك برنامه كاربردي و صرفا آموزشي منحصربه‌فرد تبديل شد و توانست جايگزين سامانه‌هاي ديگر شبه آموزشي شود. ابزار «آزمون‌ساز» مطابق با سليقه و نظر معلم يكي از قابليت‌هاي امن اين سامانه است كه معلم مي‌تواند با توجه به انعطاف‌پذيري ابزار «شاد» در راستاي ارزشيابي مستمر و پاياني به صورت تشريحي و تستي استفاده كند.
نكته‌اي كه نبايد از آن غافل شد اين است كه امتحانات دانش‌آموزان در پايان هر نوبت، اهميت خاص خودش را دارد اما در شرايط حاضر كه آموزش‌ها و آزمون‌ها مجازي شده و به‌رغم همه ابزارهاي كنترل‌كننده، احتمال امكان سوءاستفاده وجود دارد، براي خنثي‌سازي گرايش اجتماعي به پديده «تقلب» مي‌توانيم تاكيد بيشتري بر انواع ارزشيابي‌ها مانند آزمون‌هاي شفاهي، عملكردي و آزمون‌هاي كتاب باز ناظر بر سطوح بالاي شناختي مثل فهميدن، به كار بستن، تحليل‌كردن، ارزشيابي بر مبناي خلاقيت‌هاي فردي، آزمون‌هاي كوتاه و هدفمند به صورت مستمر، تكاليف كلاسي، بحث وگفت‌وگوي دانش‌آموزان با معلم و انجام پروژه‌هاي فردي و گروهي و پژوهش‌هاي دانش‌آموزي كرد.
كارهاي ميداني كوچك با رعايت شيوه‌نامه‌هاي بهداشتي و گزارش آن در قالب يادداشت به معلم، ارايه آنلاين مطالب، ارايه فيلم عملكرد يادگيري، توضيح و تفسير فيلم‌هاي كوتاه آموزشي يا پاسخ‌دادن به سوالات درخصوص آنها، ارزشيابي توسط همتايان، استفاده از همكاري والدين براي نظارت بر فرآيند ياددهي-يادگيري دانش‌آموزان و ارايه گزارش به معلم از طريق توليد ويديو و تصوير تكويني(مستمر) از ديگر اقداماتي است كه مي‌توان انجام داد تا همه ارزشيابي‌ها محدود به يك امتحان و در يك زمان مشخص نشود.
