مقدمه

همیشه عملیات اجرایی در ارتفاع با خطراتی همراه بوده است. دسترسی به لوازم و وسایل مورد احتیاج  تا برقرای تعادل و حفظ خود برای جلوگیری از سقوط ! در این میان به کار بردن ابزارهایی که ما را از سقوط محافظت می کند و ایمنی را ضمانت کند شرط عقل می باشد. می توان یک طناب را از یک سمت به کمر خود و از سمت دیگر به نقطه ای ثابت ببندیم و تصور کنیم که خطر دیگری ما را تهدید نمی کند. اما این ذهنیت کاملا  نادرست است. اگر گره ای که به خود می زنیم، باز شود چه اتفاقی خواهد افتاد ؟ اگر سقوط کنیم به این سمت و آن سمت برخورد کنیم چطور خواهد شد؟ در نتیجه ما برای کار در ارتفاع احتیاج به ابزاری ایمن، استاندارد و مورد اطمینان داریم که ایمنی ما را در ارتفاع به خوبی تضمین کند. به همین منظور در وب سایت راسپینا تجهیزات مناسب برای کار در ارتفاع در نظر گرفته شده و می توانید به راحتی خریداری کنید. در این مقاله سعی شده مهمترین تجهیزات کار در ارتفاع را برای شما عزیزان شرح دهیم.

کمربند ایمنی کار در ارتفاع

کمربند ایمنی کار در ارتفاع در دو مدل اصلی تولید و به بازار عرضه می شود. اولین مدل کمربند ایمنی، هارنس ایمنی نام دارد که کل نیم تنه بالا در قسمت عقب و جلو و دو طرف کتف ها و نیز ران کاربر را در برمیگیرد. این نوع کامل ترین احاطه را دارد و کاربر در امنیت کامل می باشد. در هارنس ها قلاب D شکلی تعبیه شده که بتوان هارنس را با استفاده از طناب رابط (لنیارد) به جای مطمئن و ثابتی متصل نمود که اکثرا محل قرار گیری قلاب D شکل روی هارنس در قسمت پشتی آن می باشد. از سمتی دیگر چهار تسمه در قسمت پایینی که دو به دو بهم متصل شده و دور رانها را احاطه می کند. شکل  تسمه ای این ابزار ایمنی سبب می شود که شخص بتواند آن را به اسانی روی لباس استفاده نماید و هیچ گونه ناراحتی هنگام استفاده از هارنس به کاربر وارد نشود.

هارنس ها هم به دو دسته کلی تقسیم بندی می شوند :  Safety Harness و Climbing Harness

در دسته اول طراحی هارنس بسیار ساده می باشد و صرفا از تعدادی تسمه برزنتی تشکیل شده است. در قسمت پشت در وسط دو کتف محلی برای محل برخورد طناب و قلاب هارنس در نظر گرفته شده است. در دسته دوم هارنس ها مخصوص راحتی بیشتر کاربران هنگام صعود و فرود می باشد که بالشتک هایی روی تسمه که بر روی کمر و کتف کاربر قرار گرقته که وظیفه ی این بالشتک ها کاهش نیروی فشاری که منشا این نیرو وزن شخص می باشد کاهش پیدا کند. (دقت شود که کمربندهای کار در ارتفاع که برای عملیات کوهنوردی، صخره نوردی و دره نوردی است شامل دسته دوم هستند که در این دسته هارنس های نیم تنه هم قرار می گیرند.)

دومین مدل از کمربند کار در ارتفاع، کمربند ایمنی سیم بانی نامیده می شود که مثل کمربند شلوار، فقط دور کمر کاربر را احاطه می کند. کاربرد این نوع از کمربندهای ایمنی مخصوص فعالیت روی دکل های برق و دکل های مخابراتی است. روش متصل کردن کمربند مانند مدل اول با استفاده از قلاب D شکل نیست بلکه در این مدل قلاب به جای نصب در یک نقطه ثابت، به شکل U به دور دکل وصل می شود و از سمت دیگر به کمربند ایمنی سیم بانی وصل می شود. با این روش شخص با داشتن یک جای ثابت برای پا، فاصله اش از دکل حفظ شده و باعث عدم سقوط کاربر از پشت می شود.

لنیارد یا طناب رابط

لنیارد یا طناب رابط نگهدارنده ی شخص هنگام سقوط می باشد که بسته به شرایط کاری دارای مدل های متفاوتی است. استفاده از لنیارد یا طناب رابط در هر نوع کمربند ایمنی کار در ارتفاع الزامی است ( به غیر از موارد استثنا). لنیاردها از محصولاتی همانند: قلاب یا کارابین در دو انتهای خود، طناب یا تسمه که بخش بیشتری از لنیارد را شامل می شوند و بسته به نوع لنیارد شوک گیر ساخته می شوند. دسته بندی کلی لنیاردها یا لایف لاین ها به این گونه می باشد:1) لنیارد افقی یا لایف لاین افقی: زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که کاربر نزدیک به لبه ی پرتگاه، روی پشت بام یا سطوح شیب دار قرار داشته باشد. 2) لنیارد یا لایف لاین عمودی: این نوع لایف لاین ها بیشتر برای سطح عمودی که کاربر روی آن ها فعالیت دارد همانند : دکل مخابراتی، دکل نفتی، دودکش و غیره استفاده می شود.

علاوه بر تقسیم بندی بالا ساختار لنیاردها خود به دو دسته تک شاخ ( دو سر قلاب) و دو شاخ (سه سر قلاب) تقسیم بندی می شوند که هر کدام می توانند با شوک یا ABSORBER باشند یا نباشند. نقش شوک در لنیاردها محافظ سلامتی شخص هنگام سقوط است . نحوه ی کار شوک به این ترتیب است که اگر کاربر به هر دلیلی سقوط کرد طول لنیارد را طی می کند در لنیاردهای بدون شوک نیرویی معادل با وزن شخص ضربدر طول طی شده که اغلب بین 1.5 متر تا 1.8 متر به محل اتصال لنیارد و هارنس وارد می شود که ممکن است باعث شکستگی و در رفتن اعضای بدن کاربر شود به همین منظور از لنیاردهای شوک دار استفاده می شود که بخشی از این نیرو توسط شوک گیر جذب شود و حداقل نیرو به بدن کاربر وارد شود.

جنس لنیارد یا از طناب است یا تسمه که هر دوی آن ها به یک میزان نیرو ها را تحمل می کنند ولی لنیاردهای تسمه ای طول  عمر بیشتری برای مواجه با فلزات به نسبت لنیاردهای طنابی دارند.

کلاه ایمنی کار در ارتفاع

کلاه ایمنی کار در ارتفاع برای محافظت از سر شخص در ارتفاع مورد استفاده قرار می گیرد. که به سه نکته هنگام خرید کلاه ایمنی کار در ارتفاع باید توجه داشته باشید:1) کلاه کار در ارتفاع لبه بسیار کوتاه  دارند تا دید کاربر به سمت بالا را کاهش ندهند. 2) کلاه های کار در ارتفاع باید چانه بند داشته باشند که کلاه به هر دلیل به پایین سر نخورد و یا هنگام سقوط از سر شخص نیوفتد.3) کلاه های کار در ارتفاع نسبت به کلاه های صنعتی و معدنی به دلیل راحتی کاربر در استفاده طولانی مدت از وزن کمتری برخوردارند.  البته نکات مهم تری هم وجود دارد مثل: تاریخ تولید کلاه، نحوه ی هواکش های کلاه و غیره .

کلاه های کار در ارتفاع هم همانند دیگر کلاه های ایمنی دارای کلاس های عایق برق می باشند که اگر شخص در ارتفاع در معرض خطر برق گرقتگی است باید به این نکته مهم هم در انتخاب هارنس، لنیارد و کلاه توجه ویژه داشته باشد.

قلاب و کارابین:

کارابین حلقه‌ای فلزی است که بخشی از آن باز می‌شود. کارابین در فعالیت هایی که در آن طناب هست به کار می‌رود. کاربرد کارابین و قلاب در رشته های کوهنوردی ، باغبانی ، غارنوردی ، قایقرانی ، بالون ،ساخت و ساز ، کار با طناب صنعتی ، تمیز کردن پنجره ، و آکروباتیک می باشد.

بر خی از ویژه گی های کارابین :عمدتاً از جنس فولاد و آلومینیوم است قلاب هایی که در صنعت استفاده می شود سنگین تر از نوع ورزشی است بر روی یکسری از کارابین ها عبارت برای صعود مناسب نیست درج شده است که کوهنوردان باید در هنگام خرید به آن توجه کنند. در حالی که هر اتصال فلزی با یک قلاب از نظر فنی کارابین است ولی استانداردهای بین المللی قلابی را قلاب کارابین می نامند که توانایی تحمل حداقل ۲۰ کیلونیوتن بر متر داشته باشد.کارابین هایی که برای بالن استفاده می شود باید حداقل توانایی تحمل حداقل ۲.۵ تن بار را داشته باشند.

اجزای تشکیل دهنده کارابین: بدنه اصلی، ضامن، فنر، پین، مهره و پیچ در کارابین‌های پیچ دار.