وقت عبور از تکنوکراسی است

دکتر محسن سلگی،   3991124001 ۳۲ نظر، ۰ در صف انتشار و ۱۰ تکراری یا غیرقابل انتشار
وقت عبور از تکنوکراسی است

نگاه مهندسی در سیاست یا سیاست مهندسی، نگاه ظاهربینانه و جزگرایانه است که از دیدن همه جوانب و درک جامعه به مثابه یک کل فرهنگی عاجز است.

علاوه بر این نگاه مهندسی، نگاهی خوشبینانه است که تصور می کند مسائل اجتماعی را می تواند طی یک برنامه با زمان مشخص حل کند(وعده صدروزه دکتر حسن روحانی برای حل مشکلات کشور مبتنی بر همین مهندسی سیاست و تصور مدیریت جامعه به منزله مهندسی است. بنابراین نگاه مهندسی صرفا مبتلابه مهندسان نیست و از طرفی بسیاری از مهندسان چنین نگاه فنی به جامعه ندارند و به پیچیدگی های آن التفاتی دارند) .

این نگاه همچنین نگاهی است که انسان را به منزله موجودی آزاد نمی بیند و بر همین اساس مدعی پیش بینی دقیق انسان و جامعه است. از این حیث می توان آن را ساده انگارانه خواند. آنچه تحت عنوان تکنوکراسی یا مدیریت فن سالار مورد نقد قرار می گیرد، دارای همین خصوصیات پیش گفته است.

این نگاه در طول بیش از چهار دهه توانسته به منزله نگاهی ریشه دار و رسوب کرده در سیاست داخلی و خارجی کشور عرض اندام کند. خوش بینی های برجامی و اینکه برخی فکر می کنند مسائل آمریکا و ایران را می توانند با اتکای به افراد به منزله مهندس روابط بین الملل حل کنند تا حد زیادی برخاسته از همان نگاه فن سالار است. برخی تحلیل ها که پبش بینی خاصی به روابط دوستی سابق بایدن و ظریف داشتند مبتنی بر همین ساده سازی و ظاهربینی و اتکای به مهارتهای فنی افراد است. نظریه بازی ها که در جریان مذاکرات هسته ای منتهی به برجام مدام دولت و تیم مذاکره به آن اشاره می کرد  و از بازی برد_برد سخن می گفت حاصل مهندسی انگاری و تقلیل سیاست پیچیده مبهم و غیرقابل پیش بینی به ریاضیات قابل پیش‌بینی و محاسبه پذیر دقیق است.

در حالی که ساختارهای پیچیده بین الملل بس دشوارتر و توبرتوتر از نظریه بازی ها است. قابل اشاره است نظریه بازی ها نظریه ای کارگزارمحور بوده که همان خوش بینی تکنوکراسی برای تغییر توسط افراد را دارد. البته نظریه بازی ها با وجود خوش بینی به نقش افراد اما نظریه ای قهرمان گرایانه و حتی لزوما نخبه گرایانه نیست و هیچ قرابتی با خطرپذیری ندارد. خطرپذیری تمدنی به محدودیت ها و واقعیت ها التفات دارد اما تسلیم آنها نمی شود در حالی که تکنوکراسی و قایلان به نظریه بازی در ایران تسلیم واقعیت ها و قدرت های بزرگ هستند. آرمان گرایی واقع بینانه مستلزم خطرپذیری و شجاعت و در عین حال عقلانیت و ملاحظه محدودیت هاست.

کسانی که سیاست ساز هستند باید عنایت ویژه ای داشته باشند که تمدنی بودن انقلاب را به مدیریت  فرونکاهند. نیز اخلاق را به قانون و تربیت یا پرورش را به برنامه ریزی.

انقلاب اسلامی انقلابی تمدنی بود که به فراسوی مرزها نظر داشت. کارگزارانی مناسب این رویکرد بودند که خطرپذیر و از خودگذشته باشند. اما آنچه در عمل رخ داد-به ویژه پس از جنگ تحمیلی- حاکم شدن روحیه بی روح بروکراتیزه و فن سالاری بود. فن سالاری در پس خود متکی به پیش فرضی خودآگاه یا ناخودآگاه است که انسان و جامعه را همچون ماشین می انگارند. این نگاه دچار مهندسی پنداری مدیریت است.

تأکید بی رقیب و زایدالوصف بر واژه رگولاتوری در ادبیات سیاست سازی و سیاستگذاری دلالت بر حاکمیت نگاه مهندسی در سیاست دارد.

خطرپذیری به عنوان شرط زیست مسلمانی و جهادی، شرط موفقیت در تحصیل ثروت‌های بزرگ هم هست. سخت کوشی و شجاعت و ترجیح منافع ملی اگر نبود، کشوری مانند ژاپن هرگز پیشرفت نمی کرد. این خصایل برای کشورهایی که دیرتر آن هم چند قرن دیرتر فرایند توسعه را آغاز می کنند، حیاتی تر است.

خطرپذیری که ملازم سخت کوشی و دست شستن از عافیت طلبی است، خصلتی است که توسط لیبرال‌ها و تکنوکرات‌ها به حاشیه رانده شده است. انقلاب اسلامی، انقلابی تمدنی بوده است و امام راحل، آسمانی و عظیم‌الشأن آن تمام برنامه‌های خود را با رویکرد فرامرزی و تمدنی پیش می‌برد. اما این خصلت گوهری و جوهری انقلاب توسط جریان تجدیدنظرطلب مورد تحمل نبود. اینان در ادامه حیات انقلاب توانستند همچون موریانه در بدنه اجرایی و مدیریتی کشور رخنه کنند و جریان نفوذ را گسترش دهند.

 بخش مهمی از هشدارهای رهبر حکیم و الهی انقلاب اسلامی ناظر به خطراتی است که متوجه ذات تمدنی انقلاب می‌شود و دشمنان انقلاب نیز همین خصیصه را بیش از هر چیز نشانه رفته‌اند.

تمدنی ‌بودن، مستلزم کلان‌نگری و فرا رفتن از منافع شخصی و گروهی است. به‌راستی اگر ما منفعت اسلام را در نظر بگیریم، مشکل فساد از بیخ و بن حل خواهد شد.

 تمدنی ‌بودن، همچنین مُلازم مردمی‌ بودن و انسانی ‌بودن است. در حکمرانی انقلابی یا حکمرانی در اندیشه رهبر فرزانه انقلاب همچون امام بزرگوارمان خمینی کبیر، مردم و مردم‌سالاری دینی رکن جدایی‌ناپذیری است. برای همین، نظام اسلامی به هیج‌وجه از نقش و عزت مردم کوتاه نمی‌آید.

 جالب است که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران همه موادش را قابل تجدیدنظر می داند به جز اتکای بر مردم و اسلام یا اصل جمهوریت و اسلامیت.

 نگاه تربیتی و اولویت پرورش بر برنامه ریزی از الزامات جاری بودن ولایت در حکمرانی کشور است. خانواده به عنوان مجرای ولایت مهمترین نهاد در ساختار فکری و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است.

باید پرسید ما برای خانواده به عنوان نماد اولویت پرورش بر برنامه ریزی چه کرده ایم؟ جایی که افراد همدلی و صلح و همکاری و وفاق را بدون قانون و مبتنی بر اخلاق تجربه می کنند و فداکاری و وفاداری را به نحوی خودانگیخته تجربه می کنند.

قرار بود حکمرانی در جمهوری اسلامی ایران به سمت همین برتری اخلاق بر قانون پیش رود. ولایت فقیه هم بیش از آنکه از افراد اطاعت بطلبد، رضایت، محبت و همکاری داوطلبانه می طلبد؛ آنچنانکه که افراد دیگر اعضای جامعه را چونان عضوی از خانواده خود در نظر بگیرند.

 بیهوده نیست که دشمن زیرکانه خانواده را بیش از هر جای دیگری هدف گرفته است. کوچک شدن خانواده و قداست زدایی از ازدواج به منزله تخریب زیربنای ولایت فقیه و حکمرانی دینی یا حکمرانی تربیتی است.

 اگر در نظام غربی، بازار مهمترین نهاد است در نظام اسلامی، خانواده مهمترین نهاد است. در حالی که در نظام غربی اصل سود و لذت حاکمیت دارد، در نظام اسلامی اصل کمال و تربیت حاکم است.

 بنا به آنچه گذشت می توان پیوند تربیت، اخلاق، تمدن و سیاست را در نظام ولایت فقیه به وضوح دید.

نکته و اشاره پایانی این که ما منکر اهمیت برنامه ریزی و مدیریت نیستیم اما از نظر علمی هم می توان از موفقیت بیشتر قانونی که شهروندان با انگیزه اخلاقی از آن پیروی می کنند و مدیریتی که افراد را به نحوی خودانگیخته با اهداف خود همراه می کند، دفاع کرد.

حال که وارد ۴۳سالگی انقلاب می شویم، به نظر می رسد باید به افرادی که خطرپذیر هستند و نگاهی کل گرا و کلان نگر داشته و عمق انقلاب را که آزادی و عدالت است درک می کنند، بهای بیشتری داد. این افراد هستند که با روحیه تمدنی منافع مردم و حتی بشریت را بر منافع فردی و گروهی ترجیح می دهند. این افرادند که آرمان های انقلاب را با عقلانیت و نه شعارگرایی احیا خواهند کرد.

دیدگاه کاربران

ناشناس۱۸۲۲۵۲۳۰۹:۴۱:۱۷ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
این ره که ما می رویم، عاقبتش ترکستان است.
ناشناس۱۸۲۲۶۰۶۱۰:۵۸:۴۹ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
کی می شود از تحجر و تکبر عبور کنیم ‌
ناشناس۱۸۲۳۰۲۸۱۶:۱۹:۱۷ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
مجوز تردد نمایندگان مجلس از خط ویژه صادر شد.
ناشناس۱۸۲۲۵۲۵۰۹:۴۲:۲۹ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
باید با دنیا تعامل و گفتگو کرد.
ناشناس۱۸۲۲۶۱۴۱۱:۰۸:۲۰ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
هر کس در این کشور بلندگو در دست دارد، ایران هراسی را رواج می دهد. برای همین هم هست که ایران دوستان زیادی در دنیا ندارد.
ناشناس۱۸۲۲۶۱۸۱۱:۱۰:۰۲ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
کشور ما به مقررات بین المللی کم اعتنا است. برای همین هم هست که رو ما طور دیگری حساب می کنند.
ناشناس۱۸۲۲۶۳۰۱۱:۱۵:۴۷ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
ریشه اختلاف ایران و آمریکا بعد از انقلاب، اشغال سفارت آمریکا در تهران بود.
ناشناس۱۸۲۲۷۵۵۱۲:۵۱:۴۱ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
الان سفارت آمریکا در دنیا را می زنند آن وقت پروفسور چرا با انها بد نمی شود هر وقت فهمیدی آن وقت است که دنبال حاشیه نمی گردی
ناشناس۱۸۲۲۷۲۷۱۲:۳۴:۴۵ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
در دنیای امروز قانون جنگل حاکم است و قویترها ، ضعیف ترها را می بلعند نمونه بارز آن یمن و فلسطین است.
ناشناس۱۸۲۲۷۵۷۱۲:۵۲:۵۱ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
قوانین بین المللی!!! چندتاشون را بگو ببینم
مانی۱۸۲۲۹۶۵۱۵:۱۸:۰۲ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
مصونیت اماکن کنسولی و دیپلماتیک،و عدم مداخله در امور سایر کشورها.
ناشناس۱۸۲۲۵۳۲۰۹:۴۵:۲۸ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
ما یک کشور شعار زده ایم. شعارهایی که اکثر آنها نه به واقعیت نزدیک هستند و نه دست یافتنی هستند. باید دست از شعار برداشته و تنها به واقعیات تکیه کنیم.
ناشناس۱۸۲۲۶۱۶۱۱:۰۹:۰۳ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
روزی صد بار شعار مرگ بر این و آن کشور سر می دهید. در کدام کشور دیگری به جز ایران همچین چیزی وجود دارد؟
ناشناس۱۸۲۲۶۴۲۱۱:۳۰:۰۳ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
آش آن قدر شور شده که عده ای بدون ترس و جلوی دوربین در روز 22 بهمن، شعار مرگ بر رییس جمهور دادند.
ناشناس۱۸۲۲۷۲۳۱۲:۳۲:۵۹ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
خود کرده را تدبیر نیست به قول زیبا کلام روحانی حتی یک وعده خود را عملی نکرده است.
ناشناس۱۸۲۲۸۶۴۱۴:۰۲:۵۱ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
دولت روحانی رکورددار تورم در 50 سال اخیر است.
ناشناس۱۸۲۲۸۷۰۱۴:۱۱:۰۶ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
شعار زدگان از تکراری بودن خسته شدند ، یک نوآوری و یک کشف جدید کردند در مرگ بر گفتن
ناشناس۱۸۲۲۷۶۱۱۲:۵۳:۴۰ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
چشمات را باز کن می بینی
ناشناس۱۸۲۲۵۳۵۰۹:۵۱:۳۲ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
آقای علم الهدی دیروز گفته اند:اگر مسئولی از مذاکره با آمریکا حرف بزند، خائن است. تحریم‌ها فلج‌کننده نبود! تا موقعی که چنین دیدگاهی وجود دارد، آیا می توان امیدی به آینده داشت؟
ناشناس۱۸۲۲۷۱۴۱۲:۲۹:۵۵ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
درس عبرت برجام این بود که هرگز نباید به مذاکره با دولتهای بدعهد و خبیث اعتماد کنیم.
ناشناس۱۸۲۲۷۶۳۱۲:۵۴:۴۶ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
هم کشور را فروختید در قالب برجام و هم تحریم را آن وقت گنده گویی هم می کنید؟
ناشناس۱۸۲۲۸۲۴۱۳:۳۷:۱۷ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
جنتلمن های پشت میز مذاکره همان تروریست های فرودگاه بغداد هستن.
ناشناس۱۸۲۲۵۴۶۰۹:۵۸:۳۸ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
من عاشق ایرانم فتنه گر نیستم عوامل انگلیس نیستم لعنت خدا بر هرچی انگلیسی و امریکای بخواد کشورو تجزیه کنه ولی اینجا ۸۵میلیون ادم زندگی میکنن که همشون رو مجرم میدونید و به هیشکی اعتماد ندارید جز خودیها و اخرش خودیها شدن خاوری و طبری تا روزی که ظاهر افراد بشه ملاک انقلابی کشور به بیراهه میرود
ناشناس۱۸۲۲۷۶۵۱۲:۵۶:۱۶ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
وقتی همین ادبیات را 85 میلیونی میکنی قطعا بدون افکارت دست فتنه گران انگلیسی است!
امیر۱۸۲۲۶۱۱۱۱:۰۱:۱۸ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
این متن کامل انگیزه جناحی داره و بدور از انصافه. نویسنده محترم خودشو کشته تا بتونه چندتا لگد به تکنوکراتا و جریان کارگزاران و اصلاح طلبا بزنه. حقیقتش اینه موقعی ام که اصولگرایان تمام قدرت رو داشتن هیچ کاری واسه ازادی و عدالت نکردن. همون که میگفتن قعطنانه کاغذ پاره اس پیچیدگی نظام بین الملل رو میفهمید!!
ناشناس۱۸۲۲۷۱۷۱۲:۳۱:۳۱ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
قطعنامه 1929 که بسترساز تحریمهای بانکی و نفتی و مشکلات اقتصادی برای کشور شد نتیجه فتنه دار و دسته شما در سال 88 بود.
ناشناس۱۸۲۲۶۵۳۱۱:۴۶:۴۱ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
نگاه کلی نگر خروجی ندارد، فقط کار آن جملات مبهم، چند مفهومی و غیر قابل اجرا است. به عبارت دیگر به کمک آن نمیتوان کاری انجام داد.
ناشناس۱۸۲۲۶۷۸۱۲:۰۴:۴۶ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
چرا سازمان اطلاعات سپاه کار خاوری و سایر مفسدان اقتصادی رو که با سواستفاده از روابط دیپلماتیک ایران و کانادا به این کشور فرار می کنند را تمام نمی کند تا درس عبرتی برای کسانی باشد که به فکر فرار از کشورند….
ناشناس۱۸۲۲۷۱۶۱۲:۳۰:۵۷ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
همین چهارتا ادم با سواد رو هم از مملکت فراری بدین با یه عده مدیر با القاب دکتر که مدرکشون رو با انواع سهمیه گرفتن اداره بفرمایید.
ناشناس۱۸۲۲۷۲۰۱۲:۳۲:۲۴ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
تکنو کراسی مفهومش اینست که در اداره مملکت و حل مشکلات جامعه از علم استفاده کنیم حالا با این تعریف؟ مگر تا حالا تکنو کرات بودیم که بگذاریمش کنار؟ فقط ادایش را در می آوردیم در واقع ما یک مملکت شعار کراسی هستیم
ناشناس۱۸۲۲۷۸۶۱۳:۱۲:۲۳ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
الف عزیزسلام من مرتب مقالها ونظرات خوانندگان رامطالعه میکنم مواضع خوانندگان را که میبینم همه یااکثریت نظری مشابه هم دارند ونسبت به گذشته خیلی عوض شده کهمیتوان درنظرات خوانندگان همین مقاله دید لطفا انعکاس دهید
ناشناس۱۸۲۲۹۷۵۱۵:۲۳:۰۶ ۱۳۹۹/۱۱/۲۵
آره به همین خاطر این ست به خاطر رقص و امریکا جان گول می‌خورید همچنان!!!
yektanetتریبون

پربحث‌های دیروز

  1. رهبر انقلاب: وقایع سوریه محصول نقشه آمریکایی و صهیونیستی است/ یک دولت همسایه هم ایفای نقش می‌کند/ بدون شک مناطق تصرف‌شده‌ آزاد خواهد شد

  2. تحلیل "نیویورک تایمز" از سقوط بشار اسد

  3. بزک کردن تروریست ها !

  4. دستگاه دیپلماسی بخواند/ پروژه محاصره ژئوپلیتیکی و زنگ خطر حذف ایران از معادلات منطقه‌ای

  5. کشف اجساد شکنجه شده در دمشق

  6. حمید فرخ نژاد: مخاطبام و درآمدم از دست رفت، تو ایران شاهانه زندگی میکردم

  7. واکنش الجولانی به حملات اسرائیل: سوریه وارد جنگ جدید نخواهد شد

  8. اولین واکنش جولانی به تجاوز گسترده رژیم صهیونیستی به سوریه

  9. واکنش فرمانده اسبق نیروی قدس سپاه به تحولات سوریه

  10. انتقاد از تخریب جلیلی و رویکرد سخنگوی دولت/ هشدارهای پیاپی به پزشکیان/ سقوط اسد از منظر باهنر

  11. مخالفت شدید نماینده مجلس با واردات خودرو کار کرده

  12. هشدار دادستانی کشور به افرادی که موجبات ترس مردم را فراهم می‌آورند

  13. اولین واکنش ظریف به سقوط بشار اسد

  14. توضیح صدا و سیما درباره دلیل عدم پخش زنده سخنان رهبری

پربحث‌های هفته

  1. چرا اسد رفت؟!

  2. ذوق زدگان وطنی در فردای سوریه !

  3. چرا ارتش سوریه نمی جنگد؟!

  4. مطالبه به حق یا فشارِ ناحق؟!

  5. نماینده مجلس : بی حجابی ، اعتراض به عملکرد ماست / مردم ناراضی هستند، ابتدا باید مشکلات اقتصادی آنها را حل کنیم

  6. کنایه‌های شمخانی به احمدی‌نژاد و جلیلی/ اظهارات عجیب فائزه هاشمی درباره حجاب/ زنگ خطر برای امنیت‌ ملی

  7. هیولای نئولیبرالیسم «اسد» را بلعید!

  8. آغاز «نمی‌گذارند»‌های پزشکیان/ کمی هم به اقتصاد بپردازید آقای همتی!/ توصیه زیدآبادی به افرادی که از سقوط بشار اسد شاد شده‌اند

  9. اجرای قانون حجاب به تاخیر افتاد/ جزئیات تصمیم شورای امنیت ملی کشور

  10. رهبر انقلاب: وقایع سوریه محصول نقشه آمریکایی و صهیونیستی است/ یک دولت همسایه هم ایفای نقش می‌کند/ بدون شک مناطق تصرف‌شده‌ آزاد خواهد شد

  11. دردسرهای اردوغان با سوریه جدید

  12. اتهام‌افکنی‌های عجیب علیه قالیباف/ انتقاد شرق از سخنان جواد لاریجانی/ یک ادعا درباره رویگردانی بشار اسد از ایران

  13. نظرات برگزیده مخاطبان «الف»: قبل از آنکه دیر شود، ایران را به سلاح هسته‌ای مجهز کنید/ نیمی از بی‌حجابی‌ها ناشی از اعتراض به وضع موجود است

  14. تحلیل "نیویورک تایمز" از سقوط بشار اسد

  15. عاقبت «با دشمنان مدارا»/ یک کنایه تند به شمخانی/ نگاه عبدی به ضعف شناختی‌ ایران پیرامون وقایع سوریه

  16. قانونی حساس و بازتاب هایی حساس تر !

  17. بزک کردن تروریست ها !

  18. اردوغان:‌ رهبر واقعی یکی منم، یکی پوتین !

  19. جریمه‌ها در قانون حجاب بر چه اساسی تعیین شد؟

  20. راه پرپیچ و خم بنزینی به کجا ختم می‌شود؟

  21. نامه مجتبی ذوالنوری به ظریف: بدون هرگونه تعلل از سمت غیرقانونی خود کناره گیری کنید

  22. نظر «مهاجرانی» درباره اوضاع سوريه

  23. ظریف را آمریکا و اروپا تحریم کرده اند، ما هم در داخل تحریمش کنیم؟/گرانی ها بخاطر عملکرد دولت پزشکیان نیست

  24. نظام اداری در ایران؛ بی قواره و گردن کلفت!

  25. بشار اسد از سوریه خارج شد؟!  

آخرین عناوین