دولت هند در بهمنماه با کاهش تعداد مبتلایان و آغاز واکسیناسیون، بهطور نسبی همهگیری کرونا را کنترل کرده بود؛ اما بعد از گذشت مدت کوتاهی تعداد مبتلایان بهشدت افزایش پیدا کرد و کشور هند با موج جدیدی از شیوع کرونا مواجه شد. بهطوریکه در روزهای اخیر تعداد موارد ابتلا به 300 هزار نفر و موارد مرگ به 3هزار نفر در روز رسیده است.
با توجه به این که معمولا گونههای جهشیافته جدید ویروس در شیوع ناگهانی بیماری و افزایش سرایت آن نقش مهمی دارند؛ به نظر میرسد عامل این موج جدید، گونه جدیدی از کرونا ویروس به نام B.1.617 باشد. کارشناسان میگویند این خطر وجود دارد که افرادی که از عفونت کووید بهبود یافته اند یا واکسن دریافت کردهاند، در برابر این نوع جدید مقاوم نباشند.
تحقیقات در رابطه با این گونۀ جهشیافته ادامه دارد، اما آنچه برای محققین واضح است، وجود دو جهش ویژه در این گونه است که پروتئین S ویروس را تغییر میدهند. پروتئین S عامل ورود ویروس به بدن و نفوذ آن به سلول میزبان است. بدیهی است هرگونه تغییر در این پروتئین میتواند سرعت انتقال و شیوع را افزایش دهد. یکی از جهشهای مخصوص این گونه، جهش L452R است. این جهش باعث میل شدیدتر پروتئین S به گیرنده آن در سطح سلولها میشود که نتیجه آن کاهش توانایی سیستم ایمنی است.
جهش دیگر به نام E484Q ثبت شده است که قبل از آن مشابه این جهش در سویۀ آفریقای جنوبی و برزیلی به نام E484K ثبت شده بود. دکتر جرمی کمیل، ویریولوژیست آمریکایی، معتقد است این جهش نقش مهمتری در فرار از سیستم ایمنی دارد.
به نظر میرسد آنچه باعث افزایش قابل توجه سرعت انتقال در این گونه جدید شده است، همزمانی این دو جهش در یک گونه است. در ویروس هندی هر دوی این جهشها برای اولین بار باهم رخ دادند. این همزمانی باعث شده است که این گونه، پتانسیل بالاتری برای فرار از سیستم ایمنی و بیاثر کردن آنتیبادیها داشته باشد.
ممکن است این دو جهش در پروتئین S بتوانند باعث فرار ویروس از هر نوع آنتیبادی شوند؛ چه آنتیبادیهای بدن و چه آنتیبادیهایی که در اثر تزریق واکسن ایجاد شدهاند که در این صورت واکسنهای فعلی اثر کمتری بر این گونه خواهند داشت. در هر صورت برای ما روشن است که در صورت نبود آنتیبادی، ویروس با سرعت بیشتری در سراسر بدن پخش میشود. درواقع واکسنها میتوانند از بیماریزایی شدید این ویروس جلوگیری کنند و شدت علائم و میزان درگیری را کاهش دهند.
با این وجود، محققین هندی این جهشها را بسیار ناچیز میدانند و معقتدند نمیتوان این گونه جدید را عامل اصلی اوجگیری دوباره همهگیری کروناویروس در این کشور دانست. آنها میگویند عامل اصلی موج جدید، تغییر نگرش و رفتار مردم است. مردم فاصله اجتماعی و دیگر نکات ایمنی را رعایت نمیکنند و درنتیجه شرایط را برای گسترش همهگیری کرونا فراهم میکنند؛ اما شواهد نشان میدهد که جهش ژنتیکی، عامل موج جدید است. هرچند که در حال حاضر با توجه به نمونهگیری ضعیف و محدود در هند، اثبات این موضوع کمی سخت است.
اصلیترین علائم ویروس کرونای هندی مشابه ویروس کرونای چینی است؛ اما در کنار آن علائم دیگری، مانند ناراحتی و درد معده، قرمزی چشم، ضایعه پوستی؛ سردرد و گلو درد نیز دیده میشود. نکته قابل ذکر آن است که اغلب بیماران مبتلا به ویروس هندی با علائم شدید تنفسی، مانند درد در ناحیه قفسه سینه و تنگی نفس دست و پنجه نرم میکنند.
گسترش عفونتها باعث افزایش جهش در ویروس میشود و گونههای جدیدی از ویروس را به وجود میآورد. درواقع گونههای جهشیافته نتیجه گردش آزادانه و کنترلنشده ویروس در میان جمعیت هستند. بنابراین، دولتمردان نباید در واکسیناسیون عمومی تعلل کنند. توصیه ما به وزارت بهداشت و ستاد ملی مبارزه با کرونا این است که واکسیناسیون عمومی را با سرعت بیشتر و به صورت جدی تر دنبال کنند. هرچه سریعتر پروازهای ورودی از کشورهای هند و پاکستان را لغو کنند و برای مقابله با ویروس کرونا و جلوگیری از ایجاد گونههای جهشیافته ویروس، شناسایی و درمان مناسب موارد مبتلاشده را در دستور کار قرار دهند و مهمتر آن که برای رعایت بهداشت در سطح جامعه برنامه عملیاتی ویژهای را طراحی و اجرا کنند. فاصلهگذاری اجتماعی، مهمترین اصل برای کنترل ویروس تا قبل از واکسیناسیون عمومی است.