به گزارش ایسنا، سندروم متابولیک نگرانی در حال افزایش برای حوزه بهداشت عمومی در سراسر جهان است. مطابق معیارهای ارائه‌شده جهانی برای بزرگ‌سالان، وجود حداقل سه معیار از پنج معیار زیر برای تشخیص این سندروم لازم است: چاقی مرکزی یعنی دور کمر بیشتر از ۱۰۲ سانتیمتر برای مردان و بیشتر از ۸۸ سانتیمتربرای زنان، تریگلیسیرید بیشتر از ۱۵۰میلی‌گرم بر دسی لیتر در کنار HDL پایین یعنی کمتر از ۴۰میلی‌گرم در دسی لیتر در مردان و کمتر از ۵۰میلی‌گرم در دسی لیتر در زنان، فشارخون بالا یعنی فشارخون سیستولیک بیشتر یا مساوی۱۳۰میلی‌متر جیوه یا فشارخون دیاستولیک بیشتریا مساوی۸۵میلی‌متر جیوه و بالاخره قند خون ناشتای۱۰۰میلی‌گرم بر دسی لیتر به بالا.
سندروم متابولیک چیست؟
سندروم متابولیک مجموعه‌ای از اختلالات است که وقتی همراه با هم اتفاق بیفتند، خطر بیماری قلبی، سکته و دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهند. این اختلالات شامل فشارخون بالا، قند خون بالا، چربی بالای دور کمر و سطوح غیرطبیعی کلسترول یا تری گلیسیرید می‌شود. وجود یکی از اختلالات ذکر شده نشان دهنده وجود بیماری سندروم متابولیک نیست اما نشان دهنده خطر بیشتر از نظر ابتلا به بیماری‌های جدی است و هرچه فردی تعداد بیشتری از این اختلالات را داشته باشد احتمال عوارض از جمله دیابت نوع ۲ و بیماری‌های قلبی بیشتر می‌شود.
بنا بر گفته‌های متخصصان، سندروم متابولیک می‌تواند حاصل تعاملات پیچیده ژنتیکی و عوامل محیطی مانند سبک زندگی کم‌تحرک، سیگار کشیدن، دریافت رژیم غذایی ناسالم و استرس باشد.
شیوع این سندروم در جمعیت بالغ آمریکا۲۵ درصد است. این در حالی است که در ایران بر اساس مطالعه ملی انجام گرفته شیوع این سندروم حدود ۳۵ درصد بوده که به وضوح بالاتر از میانگین ذکر شده در کشور آمریکا است. به‌علاوه این سندروم به‌طورقابل توجهی در زنان بیشتر از مردان است، به‌طوری‌که احتمال ابتلا به آن در زنان ۳ برابر بیشتراز مردان است.برخی گزارش‌ها میزان شیوع سندروم متابولیک را در زنان ۴۰ تا ۵۰ ساله ایرانی حدود ۵۰ درصد ذکر کرده‌اند و این، زنگ خطر بزرگی برای سلامت زنان کشورمان است.
این موضوع باعث شده محققانی از دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان و دانشگاه علوم پزشکی کرمان دست به انجام یک مطالعه پژوهشی بزنند که در آن تأثیر یک درمان گیاهی بر رفع و رجوع این سندروم مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق، زیره سبز به‌عنوان یک گیاه دارویی مهم برای درمان سندروم متابولیک مورد آزمایش واقع شده است.
این محققان برای انجام مطالعه مورد نظر، از مشارکت 66 نفر از زنان سنین باروری دارای حداقل سه شاخص سندرم متابولیک و مراجعه‌کننده به مراکز خدمات جامع سلامت شهرستان رفسنجان بهره برده‌اند. برای نیمی از این افراد، روزانه 500 میلی‌گرم زیره سبز تجویز شد و پس از طی دوره آزمایش، نتایج به‌دست‌آمده برای آن‌ها با گروه دیگر مقایسه شد.
نتایج این بررسی مشخص کرد که مصرف زیره سبز برای زنان سنین باروری مبتلابه سندروم متابولیک دو بار در روز می‌تواند بر بهبود شاخص‌های این بیماری مؤثر باشد.
در این رابطه، مرضیه لری‌پور، استادیارو پژوهشگر گروه مامایی دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان و چهار همکار دیگرش اظهار داشته‌اند: «ارزیابی‌های علمی ما نشان داد که مصرف ۵۰۰ میلی‌گرم زیره سبز دو بار در روز به مدت هشت هفته می‌تواندموجب بهبود شاخص‌های سندروم متابولیک یعنی قند خون، تری گلیسیرید، HDL، دور کمر و فشارخون شود».
به گفته آن‌ها، «بنابراین نتایج، پیشنهاد می‌شود زنان سنین باروری برای بهبود شاخص‌های سندروم متابولیک که زمینه‌ساز بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت نوع دو است در کنار سایر اقدامات از مکمل زیره سبز نیز استفاده کنند».
طبق اشارات انجام شده در این تحقیق که به‌صورت یک مقاله علمی پژوهشی در مجله «زنان، مامایی نازایی ایران» متعلق به دانشگاه علوم پزشکی مشهد منتشر شده‌اند، گیاه دارویی «زیره سبز» در طب سنتی به‌عنوان یک داروی ضد چاقی، ضد تشنج، ضد صرع، مدر و مقوی معده مورد استفاده بوده است. در طب امروزی نیز این گیاه در درمان قاعدگی دردناک، اسپاسم عضلانی و همچنین به‌عنوان افزاینده شیر مادر کاربرد دارد.
لری پور و همکارانش می‌گویند: «اصلی‌ترین ماده مؤثره زیره سبز، ماده‌ای به نام کومینآلدئید است. این ماده بازدارنده آنزیم‌های مهمی در مسیر متابولیسم قند یا کربوهیدرات در بدن است و به همین دلیل خاصیت ضد دیابتی دارد».
همچنین برای این گیاه دارویی در منابع موجود، عوارض جانبی خاصی ذکر نشده و همچنین هیچ گونه تداخل دارویی از مصرف همزمان این گیاه با سایر داروها گزارش نشده است.