علیرضا نیکنام ـ مدیرعامل انجمن موسیقی ایران ـ شرایط فعلی را فرصتی مناسب برای توجه به کنسرت‌های خیابانی دانست و از پیگیری آن در مذاکره با دفتر موسیقی و معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خبر داد.
به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی خانه هنرمندان ایران، دهمین گفت‌وگوی برخط «آهنگ» از سری لایوهای حوزه موسیقی خانه هنرمندان ایران با موضوع «بررسی کنسرت‌های آنلاین در دوران پاندمی کرونا» چهارشنبه، ۳۰ تیر با حضور علی نیکنام مدیرعامل انجمن موسیقی ایران، نوشین پاسدار آهنگساز و نوازنده عود و سما بابایی مجری کارشناس در صفحه اینستاگرام خانه هنرمندان ایران برگزار شد.
سما بابایی در ابتدای این لایو عنوان کرد که سابقه کنسرت‌های آنلاین تنها به دوران کرونا برنمی‌گردد و چند سال قبل علیرضا قربانی برای اولین بار در سامانه‌ای اجرای یک کنسرت آنلاین را برعهده داشت اما این روند به دلایلی ادامه نیافت.
وی سپس از نوشین پاسدار نوازنده عود و آهنگساز آلبوم «چله نشین» به خوانندگی حسین علیشاپور دعوت کرد تا درباره این اثر توضیح دهد.
پاسدار توضیح داد: این آلبوم در اسفند ۹۹ منتشر شد و خوشبختانه استقبال خوبی از آن صورت گرفت. «چله‌نشین» برای ساز عود و خواننده آوازی تنظیم شده است و عود نقش اصلی و محوریت در کار داشت.
وی در پاسخ به این سوال که چرا ایام کرونا را برای انتشار این آلبوم انتخاب کرده است، بیان کرد: اولین قطعه آلبوم در آبان ۹۸ پیش از کرونا، ساخته شد اما از اواخر آن سال که وارد دوران قرنطینه شدیم، چند ماهی استودیو و کارمان تعطیل شد و بعد از آن در سال ۹۹ به این فکر بودم که باید آلبوم بالاخره گردآوری شود و به هدفی که چند سالی در سر داشتم، تحقق ببخشم. خوشبختانه با همراهی دوستان آلبوم نهایی و منتشر شد. به لطف همکارانم در این آلبوم و حسین علیشاپور آلبوم به مرحله‌ای رسید که بتوانم هم خودم را باور کنم و هم یک اثر با محوریت ساز عود گردآوری و ارائه شود.
چرا عود کمتر مورد اقبال هنرمندان است؟
نوشین پاسدار درباره علت اقبال کمتر از ساز عود توسط نوازندگان پاسخ داد: اساتیدی نظیر استاد منصور نریمان از ۵۰ سال پیش آهنگ‌سازی برای ساز عود را شروع کرده‌اند. وقتی من در هنرستان موسیقی این ساز را فرا می‌گرفتم سازندگان و نوازندگان عود تعدادشان کم بود و به مرور اساتیدی نظیر حسین بهروزی نیا و محمد فیروزی فعالیت بیشتری در دهه ۷۰ درباره این ساز داشتند و در دهه ۸۰ رفته رفته جوانان به این ساز علاقه‌مند شدند. صدای عود بسیار درونی و آرام بخش است و ارتباط قلبی و احساسی با مخاطب و نوازنده برقرار می‌کند. ساز بسیار تاثیرگذاری است و در همه دنیا نوازندگان ماهری آن را می‌نوازند و با توجه به سابقه چند هزار ساله‌اش می‌تواند دوباره احیا شود و در ارکستر حضور داشته باشد.
نوازنده و آهنگساز آلبوم «چله‌نشین» درباره وضعیت فعلی موسیقی اصیل ایرانی ادامه داد: این نوع موسیقی در حال حاضر فرم و شکل به‌روزتری گرفته است. در بیش از ۲۰۰ سال اخیر نغماتی ثبت و جمع‌آوری شده است که هر یک از ما در نسل‌های جدید سعی کرده‌ایم به نوعی از آنها بهره برده و موسیقی اصیل ایرانی را معرفی کنیم. حال اینکه ضربی شنیدن موسیقی بیشتر مورد استقبال قرار گرفته است، به نظرم یک مساله سلیقه‌ای است.
تفاوت کنسرت‌های آنلاین و حضوری؟
سما بابایی درباره تفاوت‌های برگزاری موسیقی آنلاین با کنسرت‌های حضوری از مهمان برنامه پرسید و پاسدار عنوان کرد: من در دو دوره از کنسرت‌های آنلاین حضور داشتم که باید از بنیاد رودکی برای این منظور تشکر کنم. به نظرم دوره جالبی بود و اگرچه شور و هیجان تماشاگران را به این شیوه حس نمی‌کنیم اما با توجه به شرایط امروز کنسرت‌های آنلاین حداقل توانستند هنرمندان را دور هم جمع کنند تا از فضای موسیقی دور نباشیم. اگر همین اجراها نباشد، دیدن اجرای هنرمندان در کنار شنیدن موسیقی، لذت از این هنر را برایمان رقم نمی‌زند.
وی با بیان این که کنسرت‌های آنلاین به امری روزمره در زندگی انسان‌ها تبدیل شود، خاطرنشان کرد: در دنیای امروز می‌توانیم از اپلیکیشن‌ها برای عرضه هنر هنرمندان استفاده و کم کم به این شیوه عادت کنیم. به نظرم نتیجه استفاده از فضای مجازی و آنلاین برای هنر نیز در همین مدت درگیری با کرونا بد نبوده است.
در ادامه پاسدار درباره تاثیر کرونا بر زندگی فردی و حرفه‌ای هنرمندان موسیقی توضیح داد: برگزاری کلاس‌های آموزشی آنلاین فاصله بین هنرجویان و اساتید موسیقی را دور کرده است. در کوک کردن سازها و جریان آموزش و نحوه دقیق آن دچار مشکل شده‌ایم و هنوز درگیر آن در آموزشگاه‌ها هستیم. امیدوارم اوضاع بهبود یابد و فرآیندی ایجاد شود تا به تدریج کنسرت‌ها به صورت حضوری با تعداد کمتر تماشاگران و رعایت اصول بهداشتی به جریان بیفتد.
سوال بعدی به فرهنگ‌سازی خرید بلیت کنسرت آنلاین مرتبط بود؛ پاسدار در پاسخ به این سوال که چه راهکارهایی را برای حمایت از موسیقی توسط مردم پیشنهاد می‌دهد، گفت: موزیسین‌ها برای ارتقای خود و کارشان هزینه کرده‌اند و از نظر مالی هم باید تامین شوند. کاش می‌شد در شرایط سخت کرونا از آنها به نحوی حمایت کرد. به ویژه هنرمندانی که در حال حاضر اهل شهرهای دیگر هستند و دسترسی برای برگزاری کنسرت‌های آنلاین ندارند تا دیده شوند. کاش حمایت‌هایی به لحاظ مالی از هنرمندان موسیقی وجود داشت. زیرا کنسرت‌ها به کار هنرمندان پیش از این رونق می‌داد و اکنون شرایط برای هنرمندان موسیقی سخت شده است. می‌توانیم اسپانسرهای زیادی را برای حمایت از گروه‌های موسیقی تهران و شهرستان‌ها دعوت کنیم و ناگزیر به درآمدزایی برای تامین معیشت خود هستیم.
فرهنگ خرید بلیت کنسرت آنلاین هنوز جا نیافتاده است
علیرضا نیکنام، مدیرعامل انجمن موسیقی ایران مهمان بخش دوم گفت‌وگوی برخط بررسی کنسرت‌های آنلاین در دوران پاندمی کرونا بود. وی در پاسخ به سوالی درباره تجربه برگزاری و اهداف کنسرت آنلاین توسط انجمن موسیقی ایران بیان کرد: ویروس کرونا مساله‌ای جدی بود که به همه رشته‌های هنری به ویژه موسیقی آسیب‌های زیادی وارد کرد. انجمن موسیقی با حمایت دفتر موسیقی به دنبال راهکاری برای راه‌اندازی دوباره کنسرت‌های تعطیل شده به دنبال شیوع کرونا بود و به راهکار کنسرت‌های آنلاین رسید. این کنسرت‌ها از ۱۶ مرداد سال ۹۹ اولین دوره خود را در بنیاد رودکی آغاز کرد و ۲۳ مرداد دوره دوم به موسیقی نواحی اختصاص یافت و سومین دوره نیز در آذر ماه ۹۹ برگزار شد. به دنبال استقبال از این اتفاق فراخوانی را در اسفند ۹۹ منتشر کردیم که خرداد ماه امسال با عنوان «برخط ماه و نوا ۲» برگزار شد و بازتاب خوبی داشت. دوره دوم و سوم کنسرت‌های آنلاین امسال نیز ۲۹ و ۳۰ تیر برگزار شد.
نیکنام در پاسخ به این سوال که در صورت پایان همه‌گیری کرونا همچنان کنسرت‌های آنلاین برگزار خواهند شد یا نه، توضیح داد: هدف از برگزاری این کنسرت‌ها حمایت از جامعه موسیقی و استفاده از فضای مجازی برای تامین نیاز مخاطبان به شنیدن و تماشای اجراهای موسیقی است. امیدواریم با سرعت گرفتن روند واکسیناسیون بتوانیم در آبان و آذر کنسرت‌های حضوری را از سر بگیریم. زیرا لذت اصلی شنیدن و تماشای اجراها به حضور مخاطبان و هنرمندان در یک مکان است اما کنسرت‌های آنلاین هم با تصویر و با کیفیت در دسترس هستند و این بستر خوبی است. آمارهای تماشای آنها هم بالغ بر دو هزار بازدید و بیش از ۱۳۰ نفر به صورت آنلاین و تماشای کامل آنها در لحظه اجرا بوده است.
وی درباره علت پخش رایگان کنسرت‌های آنلاین نیز عنوان کرد: فعلا چاره‌ای نداریم و هنوز فرهنگ خرید بلیت کنسرت‌ها جا نیفتاده است. امیدواریم برنامه‌ریزی صورت بگیرد که مردم برای تماشای کنسرت‌های آنلاین هم هزینه و به این واسطه از هنرمندان این حوزه حمایت کنند. سعی می‌کنیم کنسرت‌های آنلاین در کنار کنسرت‌های حضوری ادامه‌دار باشد و بعد از رد شدن از پیک پنجم کرونا با رعایت پروتکل‌ها در سالن‌های بنیاد رودکی، تالار وحدت و سالن‌هایی که در اختیار داریم، کنسرت‌های حضوری را انشالله دنبال خواهیم کرد.
او در پاسخ به این سوال که آیا کنسرت‌های آنلاین در مرداد هم برگزار می‌شوند، بیان کرد: بله، سه دوره از این اجراها را در مرداد ماه شاهد خواهیم بود و به مناسبت ایام عزاداری محرم نیز کنسرت‌های آنلاین مذهبی را برگزار خواهیم کرد.
توضیحی درباره کنسرت‌های خیابانی
نیکنام درباره کنسرت‌های خیابانی نیز گفت: به دنبال گرفتن مجوزهای لازم برای برگزاری کنسرت‌های خیابانی هستیم که در تهران و سایر استان‌ها از آن استفاده کنیم. به نظرم شرایط فعلی فرصت خوبی برای این تجربه است و باید اجازه بدهیم که اتفاق بیفتد. با دوستانمان در دفتر موسیقی و معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی صحبت خواهیم کرد که انشالله این اتفاق بیفتد.
وی درباره میزان حمایت انجمن موسیقی ایران از کنسرت‌های پاپ عنوان کرد: کنسرت‌های پاپ حمایت لازم را از مردم می‌گیرند و جای خود را پیدا کرده‌اند. سیاست انجمن موسیقی ایران در حمایت از موسیقی اصیل ایرانی و دستگاهی است. موسیقی کلاسیک را هم در دستور کار خود داریم اما در ارتباط با موسیقی پاپ آهسته‌تر حرکت می‌کنیم و نگاهمان بیشتر متوجه موسیقی سنتی و نواحی است.
مدیرعامل انجمن موسیقی ایران در پایان درباره انتشار آلبوم «ردیف میرزا عبدالله» به همت داریوش طلایی توسط انجمن توضیح داد: سال گذشته قراردادی با استاد داریوش طلایی منعقد کردیم و خوشبختانه ایشان پذیرفتند و طی حدود ۶ ماه این آلبوم جمع‌آوری شد و چند روز گذشته از آن رونمایی شد.
