آجرها به طور منظم در ساختمان‌های تجاری، صنعتی و مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرند، زیرا مصالح بادوام و نسوزی هستند که می‌توانند در برابر حرارت مقاومت کنند. با این حال، نوع آجر می‌تواند همه چیز را تغییر دهد و حتی بر قیمت ساختمان تأثیر بگذارد. در یک پروژه‌ی ساختمان‌سازی، عوامل زیادی بر قیمت ساختمان تأثیر می‌گذارند، از جمله قیمت زمین، قیمت مصالح و قیمت آجر. در سالهای اخیر، هزینه‌ی پروژه‌های ساختمانی به دلیل بالا رفتن قیمت آجر دچار افزایش شده است. در اینجا به بررسی انواع آجر، کاربردها و اثرات قیمت آن می‌پردازیم.
آجر چیست؟
آجر نوعی بلوک ساخته دست بشر است که برای ساخت دیوارها، روسازی‌ها، پیاده‌روها و سایر عناصر در ساختمان استفاده می‌شود. اصطلاح آجر به معنای بلوکی است که از خاک رس خشک شده تشکیل شده است، اما اکنون به طور غیررسمی به سایر بلوک‌های ساختمانی نیز اشاره دارد. آجرها را می‌توان با استفاده از ملات، مواد چسبناک یا پیوستن آنها به یکدیگر متصل کرد. آجرها در کلاسها، انواع، مصالح و سایزهای مختلفی تولید می‌شوند که بر اساس منطقه و دوره زمانی فرق دارند و به صورت عمده تولید می‌شوند. آجر واحدی از خاک رس ورز داده، ماسه و آهک یا مواد بتنی است که با آتش سفت شده یا در هوا خشک می‌شود و در ساخت و ساز بنایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. آجرها بیشتر از خاک رس ساخته می شوند. آنها را در قالب قرار می‌دهند یا با سیم برش می‌دهند و سپس در کوره پخت می‌کنند. رنگ آجر بستگی به خاک رسی دارد که از آن ساخته شده است.
انواع آجر
از پرکاربردترین آجرها می‌توان به آجر دکوراتیو ، شیل، نسوز، آجر سه گل و لفتون اشاره کرد. در پایین متداول‌ترین انواع آجرها را معرفی می‌کنیم.
1. آجر خاک رس سوخته
آجرهای خاک رس سوخته به عنوان آجرهای معمولی شناخته می‌شوند زیرا فراوان‌ترین آجر در ساختمان‌های مدرن هستند. این آجرها در ستون‌ها، دیوارها، پی‌ها و ... با اهداف مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. هنگام ساخت دیوارها، آجرهای خاک رس سوخته نیاز به گچ و یا گچ‌کاری با ملات دارند تا مقاومت آجر، مقاومت در برابر آب و قابلیت عایق‌بندی را بهبود ببخشند.
2. خشت
برخی از تولیدکنندگان ممکن است ترجیح دهند خشت‌ها را بسازند که در 7000 سال قبل از میلاد در جنوب ترکیه و اطراف شهر اریحا در فلسطین استفاده می‌شد. این نوع آجرها شامل مخلوطی از خاک لومی، آب و نی هستند. آنها همچنین ممکن است شامل کود، خاک رس یا ماسه برای افزایش استحکام و جلوگیری از ترک‌خوردگی آجر باشند.
این مخلوط را در قالب ریخته و قالب را در محلی دور از باران قرار دهید تا خشک شود. پس از خشک شدن، آجرها را از قالب جدا کرده و برای پروژه‌های بنایی موقت استفاده کنید. خشت‌ها مانند سایر آجرها مقاوم نیستند، اما برای سازه‌های موقت گزینه‌ای مقرون به صرفه هستند.
3. آجرهای بتنی
این آجرها معمولاً در آجرکاری داخلی یا برای ساخت نما و حصار استفاده می‌شوند و از بتن توپر ساخته شده‌اند. بتن در قالب‌های سفارشی ریخته می‌شود و به تولیدکنندگان اجازه می‌دهد تا سایزها و شکل‌های متنوعی را ایجاد کنند. بسیاری از مردم ممکن است این آجرها را در یک فروشگاه سخت‌افزار محلی یا فروشگاه بنایی پیدا کنند. آجرهای بتنی که معمولاً برای نما، آجرکاری داخلی و دیوارهای بیرونی استفاده می‌شوند، می‌توانند در سایت‌های ساختمانی توسط بناهای حرفه‌ای ساخته شوند تا از لحاظ حمل و نقل و هزینه پروژه‌های بزرگ ساختمانی صرفه‌جویی شود.
4. آجرهای مهندسی
همانطور که از نامش پیداست، آجرهای مهندسی به دلیل استحکام فشاری و چگالی بالا، مورد علاقه‌ی مهندسان سازه هستند. آجرهای مهندسی دارای قابلیت حمل بار بالا و قدرت جذب پایینی هستند، یعنی نمی‌توانند مقدار قابل توجهی رطوبت را جذب کنند؛ این امر اطمینان می‌دهد که آجرها ترک نمی‌خورند، خرد نمی‌شوند یا نشتی ندارند.
5. آجر ماسه آهکی
آجرهای ماسه آهکی با استفاده از مخلوطی از ماسه، آهک و احتمالاً یک رنگدانه رنگی برای تغییر ظاهر نهایی آجر، از مقاومت فشاری بالایی برخوردار هستند، بنابراین گزینه‌ای رایج برای دیوارهای باربر در خانه‌ها و ساختمان‌های چند طبقه محسوب می‌شوند. این نوع آجر به گچ ملات زیادی احتیاج ندارد که باعث صرفه‌جویی در وقت و کاهش هزینه‌های یک پروژه ساختمانی می‌شود.
6. آجر خاکستر بادی
خاکستر بادی یک محصول جانبی است که توسط نیروگاه‌های زغال سنگ تولید می‌شود و می‌تواند حاوی فلزات سمی مانند جیوه، آرسنیک و کروم باشد. آجر خاکستر بادی با استفاده از خاکستر بادی کلاس C یا کلاس F، آهک زنده، سیمان، پودر آلومینیوم، گچ و آب به استفاده‌ی مجدد و کاهش میزان فلزات سمی منتشر شده در محیط کمک می کند. آنها همچنین به دلیل ریخته‌گری در قالب ماشینی، شکل یکنواخت‌تری نسبت به برخی آجرها دارند.
آجرهای خاکستر بادی مصالح ساختمانی مقاوم و با دوامی هستند که می‌توان آنها را به جای آجرهای خاک رس سوخته استفاده کرد و با بازیافت محصولات فرعی سمی نیروگاه‌های زغال سنگ ساخته می‌شوند و با کاهش ضایعات سمی به حفاظت از محیط زیست کمک می‌کنند.
7. آجرهای نسوز
اگر هدف پروژه بنایی ایجاد یک ساختار، دیوار یا چارچوبی است که در برابر حرارت و آتش بسیار مقاوم است، خرید آجر نسوز بهترین است. این آجرها با نوع خاصی از خاک رس معروف به خاک نسوز ساخته می‌شوند که بیشتر حاوی سیلیس و آلومینا است. در نتیجه، آجرهای نسوز می‌توانند دمای بیش از 3000 درجه را تحمل کنند.
کاربردهای آجر
· ساخت دیوار در هر اندازه
· ساخت طبقه
· ساخت طاق و قرنیز
· ساخت دیوار حائل آجری
· ساخت خوآ (آجرهای شکسته با اندازه مورد نیاز) برای استفاده به عنوان سنگدانه در بتن
· تولید سورکی (آجر پودر شده) جهت استفاده در گچ آهک و بتن آهک
عوامل موثر بر قیمت آجر
عرضه و تقاضا
نوع آجری که برای پروژه ساختمانی خود می‌خرید، مثل خرید آجر شیل یا نسوز، بر روی قیمت نهایی ساختمان تأثیر می‌گذارد و قیمت آجر با عرضه و تقاضا در ارتباط است. به طور مثال، اگر کشوری با کمبود آجر مواجه شود و پروژه‌های ساختمانی به دلیل کمبود آجر متوقف شوند، این نه تنها باعث کندی ساخت و ساز می‌شود، بلکه به دلیل محدود بودنِ عرضه‌ی آجر، قیمت آن را بالا می‌برد.
فرآیند ساخت آجر
فرآیند ساخت آجر یک عامل دیگر است که بر قیمت آجر لفتون یا دیگر انواع آن تأثیر می‌گذارد. امروزه، آجرها در کارخانه‌ها و به کمک ماشین‌آلات صنعتی ساخته می‌شوند. این پیشرفت فناوری موجب شده روش‌های تولید آجر کارآمدتر از قبل شود و قیمت آجر به شدت کاهش پیدا کند. هرچه آجر بیشتر در دسترس باشد، قیمت آن کمتر خواهد بود. با این حال، آجرهای دست ساز بسیار مورد استقبال قرار دارند زیرا بسیار پرکاربرد هستند و بنابراین تولید آنها خیلی گرانتر است.
نوع آجر
نوع آجر مورد نیاز برای پروژه ساختمانی شما نیز بر هزینه کل تأثیر می‌گذارد. آجرهای معمولی و رایج اصولاً کمترین قیمت را دارند. با این حال، این آجرها فقط برای سازه‌های داخلی مناسب‌اند و قابلیت تحمل وزن خیلی زیاد را ندارند. آجرهای مهندسی (کلاس A یا کلاس B) دارای مقاومت فشاری بالایی هستند و در برابر آب یا یخ‌زدگی مقاومند. این نوع آجرها برای فونداسیون و بخش‌های مرطوب بکار می‌روند و قیمتشان گرانتر است.
قیمت آجر چه تاثیری بر قیمت ساختمان دارد؟
در پروژه‌ی ساخت و ساز، عوامل متعددی بر قیمت نهایی سازه تأثیر می‌گذارند، از جمله قیمت زمین و قیمت آجر. هرچه قیمت مصالح بیشتر باشد، هزینه‌ی تمام شده‌ی ساختمان نیز بیشتر خواهد شد.