به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، ۱۲۰ روز از آخرین نشست مذاکرات احیاء برجام می‌گذرد، روز‌هایی را پشت سر گذاشتیم که کشور‌های غربی مستقیم و غیر مستقیم با لحن‌های مختلف سعی کردند بر نظر ایران تاثیر بگذارند تا حداقل ایران را بعد از سه ماه و اندی پای میز مذاکره بکشانند.

برخی از طرف‌های برجامی که به نظر می‌رسد تنها خیال نوشیدن جرعه‌ای قهوه با ایران دور میز این توافق را در سر می‌پرورانند، در انتظار این دیدار تحمل و صبر ندارند؛ خیالی که ایران با قاطعیت به آن دست رد زده است و وزیر خارجه کشورمان اخیرا تاکید کرده که درچارچوب رفتار عمل گرایانه پای میز مذاکره خواهیم رفت و هدف قهوه نوشیدن را در میز مذاکره نداریم.

تا به حال شش دور مذاکره میان طرف های برجامی درباره احیای برجام در وین اتریش انجام شده است. طبق اظهارات مذاکره کنندگان تاکنون پیشرفت خوبی حاصل شده، اما همچنان اختلافاتی وجود دارد. آمریکا که با خروج یکجانبه از این توافق، تحریم‌های ایران را در عهدشکنی آشکار بازگرداند، اکنون ادعا می کند که توپ در زمین ایران است، در حالی که نشان داده که به عهد خود وفادار نیست.

پیشتر خبرنگار روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» در توئیتی نوشته بود: اکنون شش ماه و هفت روز از آغاز مذاکرات در ۲ آوریل می‌گذرد. این شامل دو ماه و ۱۸ روز مذاکره می‌شود و باقی آن مربوط به دوره سه ماه و ۱۹ روزه از زمانی که دولت جدید ایران این دوره را مورد بررسی قرار می‌دهد.

میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین در پاسخ به اتهام زنی خبرنگار وال استریت ژورنال درباره تعلل ایران برای بازگشت به مذاکرات در توئیتی در حساب کاربری خود نوشت: نباید فراموش کنیم که دولت جدید ایران در پایان آگوست تشکیل شده که به این مفهوم است که کمتر از دو ماه از تشکیل آن می‌گذرد. در خصوص آمریکا، دو ماه زمان برد که آماده مذاکرات وین شوند اما زمان آن رسیده است که این روند از سرگرفته شود.

مذاکرات وین چه زمانی آغاز می شود؟

حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان بیستم مهرماه با تشریح دیدگاه دولت سیزدهم در خصوص از سرگیری گفت‌وگوهای وین، از نهایی شدن جمع‌بندی های دولت در این زمینه در آینده نزدیک خبر داد و گفت که در گفت‌وگوهای آتی اقدامات ما متناسب با میزان عمل و اقدامات طرف های مقابل خواهد بود.

وزیر خارجه کشورمان پیشتر هم گفت که ما در حال مروری بر پرونده مذاکرات گذشته و به ویژه مذاکرات اخیر وین هستیم. ما در اینکه مذاکره را ابزار مهم دیپلماسی می‌دانیم تردیدی نداریم. تصمیم ما این است که به مذاکرات برگردیم و به طور فشرده درحال بررسی نتایج مذاکرات وین هستیم. فکر می‌کنم به زودی به مذاکره برگردیم. یکی از ویژگی‌های دولت جدید ما این است که عملگراست. ما در چارچوب رفتار عمل گرایانه پای میز مذاکره خواهیم رفت. هدف قهوه نوشیدن را در میز مذاکره نداریم. نتیجه ملموس برای ما مهم است. نتیجه‌ای که حقوق و منافع ملت ایران را تامین کند و این بستگی به نیت، اراده و رفتار طرف‌های مقابل دارد.

وزیر خارجه کشورمان همچنین تاکید کرد: دولت رئیس جمهور بایدن تقریبا سه ماه اول شروع کار دولت خود توجهی به برجام نکرد. من به همکاران اروپایی ام گفتم که حالا آن زمان از آقای بایدن پرسیدید که چرا سه ماه است به مذاکره و برجام فکر نمی‌کنید؟ ما سال‌ها است که از منافع اقتصادی برجام هیچ استفاده‌ای نکرده ایم. اما با جدیت در حال بررسی و جمع بندی سیاست‌های خود در قبال مذاکرات وین هستیم. می‌توانم بگویم که جلسات فشرده‌ای داریم. پنجره دیپلماسی و مذاکره را باز نگه می‌داریم و به زودی به مذاکره باز می‌گردیم.

امیرعبداللهیان همچنین گفت که دولت آقای بایدن هنوز نتوانسته است به طرف ایرانی این حس را منتقل کند که آیا واقعا نیت جدی برای بازگشت به برجام از جانب آمریکا و غرب وجود دارد. آیا اگر به برجام بازگردند قصد بازگشت به تعهداتشان را دارند؟ ما در حال حاضر شاهد رفتار متناقض دولت آمریکا هستیم. یک روز درخواست می‌کنند زودتر به مذاکرات ۱+۴ برگردید، یک روز درخواست می‌کنند آماده گفت‌وگو‌های دو جانبه هستیم، می‌گویند آماده برگشت به تعهداتمان هستیم. اما هیچ اقدام عملی برای اینکه نیت واقعی شان را به دولت ایران نشان دهند انجام نداده اند و بدتر از آن همزمان تحریم‌های جدید اعمال کردند.

وزیر خارجه کشورمان با تاکید بر اینکه بایدن از عملکرد رئیس جمهور سابق ترامپ انتقاد می‌کند، اما همزمان پرونده قطوری که ترامپ برای ایران ساخته است را زیر بغل خودش دارد و با خود حمل می‌کند، گفت که اگر واقعا به دنبال مذاکره هستید تحریم جدید چه معنی دارد؟ این سیگنالی منفی برای دولت جدید ایران است. ما یک ملت تمدنی هستیم. ایران صاحب یک تمدن بزرگ است. ما از کاخ سفید در ۴۲ سال گذشته و حتی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی ایران رفتار مبتنی بر تمدن ندیده ایم. رفتار مبتنی بر تحریم و تهدید دیده ایم.

سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه هم در نشست خبری خود گفت که دوستان شبانه روز در حال مرور مباحث هستند، حتی یک ساعت را بعد از اینکه فرایند بررسی داخلی در مورد مذاکرات به جمع‌بندی برسد از دست نخواهیم داد که تاریخ را نهایی کنیم. روز‌های آتی، روز‌هایی خواهد بود که فعالیت‌ها و تعاملات دیپلماتیک بیشتری را در حوزه برجام و گفت‌وگو‌های وین شاهد خواهیم بود.

اروپا خواستار بازگشت فوری ایران به مذاکرات وین شد

آنگلا مرکل صدراعظم آلمان در کنفرانس خبری مشترک با نخست وزیر رژیم صهیونیستی خواستار بازگشت فوری ایران به مذاکرات وین شد، مرکل گفت که جامعه بین‌الملل هفته‌های بسیار حساسی را درباره آینده توافق هسته‌ای با ایران پیش رو دارد. ما می‌خواهیم پیامی بی‌چون و چرا به ایران مبنی بر این ارسال کنیم که این کشور باید هرچه سریع‌تر به میز مذاکرات بازگردد.

سخنگوی وزارت خارجه کشورمان در واکنش به اظهارات صدراعظم آلمان گفت که مقامات کشور‌های اروپایی باید توجه داشته باشند که اگر بی عملی اروپا نبود جسارت ترامپ نمی‌توانست اتفاق بیفتد چنانکه از برجام خارج شود و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را نقض کند. ترامپ این اقدام را انجام داد و در برابر این اقدامات پایتخت‌های کشور‌های اروپایی از جمله برلین تماشاچی بی عملی در برابر این اتفاقات بودند.

وی ادامه داد: طرف‌هایی که به مذاکرات وین می‌آیند باید با این درک بیایند که راه فراری برای اجرای تعهدات‌شان ذیل برجام ندارند. باید اطمینان کامل به ایران بدهند که این بار هیچ طرفی نقض برجام را نخواهد کرد و به بهانه‌های واهی تعهدات خود را زیر پا نمی‌گذارند. آلمان بسیاری از توافقاتی که در دوران برجام با ایران انجام داده بود را انجام نداد و مطمئن هستم که صدراعظم آلمان از همه این جزئیات خبر ندارد و اگر هم ندارد وزارت خارجه آلمان این موارد را به اطلاع وی خواهند رساند.

چرایی موضع گیری های غرب علیه ایران برای بازگشت به مذاکرات

محسن پاک‌آیین سفیر پیشین کشورمان در جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره موضع کشور‌های غربی مبنی بر بازگشت سریع جمهوری اسلامی ایران به مذاکرات هسته ای، گفت که هدف آمریکا و غرب از همان ابتدا این بود که هم تحریم‌های ظالمانه را بر ایران تحمیل کنند و هم به نحوی از ایران بخواهند که تعهدات خود را برای محدودیت‌های هسته‌ای اجرا کنند، این سیاست هنوز هم در دستور کار آمریکایی‌ها و غرب قرار دارد.

وی همچنین اظهار کرد: آمریکایی‌ها علاقمند نیستند که تحریم‌های ظالمانه را رفع کنند، در عین حال توقع دارند که ایران هم محدودیت‌های هسته‌ای را اجرا کند، اما جمهوری اسلامی ایران در دولت سیزدهم با رویکرد جدیدی که دارد، مسئله مذاکرات هسته‌ای را در اولویت قرار نداده و تنها به دنبال مذاکره برای به نتیجه رسیدن و لغو کامل تحریم هاست و ادامه مذاکرات فرسایشی بدون نتیجه را در جهت منافع ملت ایران تلقی نمی‌کند.

پاک آیین تصریح کرد: سیاست‌های جدید ایران در حوزه خارجی برای متوازن سازی ارتباط با دوستان جدید در حوزه‌های مختلف به خصوص در شرق آسیا، تثبیت و تقویت نفوذ خود در غرب آسیا، عضویت ایران در سازمان همکاری شانگ‌های و یافتن دوستان جدید و اعتماد میان ایران و قدرت‌های بزرگی نظیر روسیه و چین کشور‌های غربی را نگران کرده است، آن‌ها می‌ترسند که ایران به تدریج از مذاکرات هسته‌ای فاصله بگیرد، به همین دلیل است که مدام اصرار می‌کنند و پیغام می‌فرستند و برای بازگشت ایران به مذاکرات هسته‌ای عجله دارند.

سفیر پیشین ایران در باکو تاکید کرد: موضع صریح ایران این است که ما به دنبال مذاکره برای مذاکره نیستیم و اگر احساس کنیم این مذاکرات به نتیجه خواهد رسید، از آن استقبال می‌کنیم و نتیجه مطلوب هم برای ما لغو کامل تحریم هاست؛ این سیاست قطعی نظام است در صورتی که این اتفاق بیفتد به طور طبیعی تعهدات برجامی را هم اجرا خواهیم کرد.

اما در پایان باید به این نکته توجه شود که مقامات ایرانی برخلاف غربی که حرف و عمل آنها یکی نیست، بارها اعلام کردند که به در حال ارزیابی مسیر مذاکرات است و به محض رسیدن به جمع بندی نهایی شاهد فعالیت‌ها و تعاملات دیپلماتیک بیشتری در حوزه برجام و گفت‌وگو‌های وین خواهیم بود.

برخی رسانه ها هم گفته‌اند که انریکه مورا ، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به منظور ارتباط با دولت جدید ایران این هفته به تهران سفر خواهد کرد، این سفر که از سویی به تکاپو افتادن غربی ها را نشان می دهد، شاید تاثیری بر زمان از سرگیری مذاکرات بگذارد اما هر چه هست، غرب باید بداند که ایران برای به نتیجه رسیدن در زمانبندی مذاکرات وین و احیاء برجام، بیشتر از حرف و وعده های بدون عمل به اجرایی شدن آن وعده ها توجه دارد و بر اساس منافع و عزت کشور تصمیم گیری خواهد کرد.