فرادید نوشت: «به طور کلی احساس سنگینی و خستگی به بیوانرژِتیکس (ایجادکنندهی انرژی زیستی) مربوط میشود. بیوانرژِتیکس رشتهای در بیوشیمی و زیستشناسی سلولی است که به گردش انرژی در سیستمهای زنده میپردازد. هدف بیوانرژِتیکس توصیف این است که چگونه موجودات زنده انرژی را دریافت و آن را تبدیل میکنند تا کار زیستی انجام دهند. در اصل، چگونگیِ دریافت، ذخیره و استفادهی انرژی در بدن مستقیماً به حسِ سنگینی یا خستگی ما مربوط است.
در حالی که بیوانرژِتیکس اساساً به انرژی بدن مربوط است، حجمِ کلیِ انرژی بهشدت به وضعیت روانی فرد بستگی دارد. در ادامه این مطلب هفت دلیلِ احساسِ سنگینی و خستگی بدن را میخوانید:
کمبود خواب
کمبود خواب به احتمال زیاد یکی از دلایل اصلی احساس سنگینی و خستگی است. همه ما از اهمیتِ کیفیتِ خواب و بهویژه REM (خواب همراه با حرکات سریع چشم) بسیار شنیده و خواندهایم. طبق اصلِ حفظِ انرژی، انرژی نه ایجاد میشود و نه از بین میرود بلکه ممکن است از نوعی به نوع دیگر تبدیل شود. ما بر اساس نظریه حفظ انرژی به خواب نیاز داریم تا انرژیمان را حفظ کنیم. وقتی خواب ما از کیفیت برخوردار باشد، نیازهای کالری ما کاهش مییابد، زیرا بخشی از زمان را با متابولیسم پایینتر میگذرانیم. این مفهوم با توجه به افت میزان متابولیسم ما حین خواب بدیهی است.
تحقیقات حاکی از آن است که هشت ساعت خواب میتواند ۳۵ درصد ذخیرهی انرژیِ روزانه برای تمام مدت بیداری را تامین کند. نظریهی ذخیرهی انرژیِ خواب نشان میدهد که هف اصلی خواب، کاستن از میزان مصرف انرژی فرد در طول اوقات روز و شب است.
کمبود ورزش
وقتی انرژی شما کم باشد، طبیعتاً انگیزهی ورزشکردن ندارید. با این حال اگر با وجود کمبودن انرژی ورزش کنید، به طرز شگفتانگیزی سطح انرژیتان بالا میرود. در واقع هر نوعی از ورزش یا فعالیت فیزیکی منجر به بالارفتن ضربان قلب و جریان خون میشود، به علاوه اندورفین را در بدن آزاد میکند که در اثر آزادسازی آن سطوح انرژی بالا میرود. به طور کلی ورزش قلب را قوی میکند و استقامت را بالا میبرد.
تغذیه و آبرسانی ضعیف
بدن انسان اساسا از آب (۶۰ درصد) تشکیل شده است. بنابراین به صورت طبیعی کمبود آب از میزان انرژی میکاهد. طبق مطالعات انجامشده، مغز و قلب متشکل از ۷۳ درصد آب و ریهها متشکل از حدود ۸۳ درصد آب هستند. پوست حاوی ۶۴ درصد آب، ماهیچهها و کلیهها حاوی ۷۹ درصد آب و حتی استخوانها هم آبدار (۳۱ درصد) هستند. اگر شما به میزان کافی آب مصرف نکنید بدون شک علاوه بر کمشدن سطح انرژیِ بدن و خستگی با مشکلات دیگری هم مواجه خواهید شد.
در خصوص تغذیه، یک روش نسبتاً متعارف، اجتناب از مصرف بیش از حد «شکر» است. مصرف بیش از حد شکر میتواند به بدن و مغز آسیب برساند و معمولاً موجهای کوتاهی از انرژی را به بار میآورد که در پی آن گیجی ذهنی و خستگی فیزیکی را هم به همراه دارد. به طور کلی، نوشیدنیهای قنددار، آبنبات و شیرینیها خیلی سریع مقادیر زیادی سوخت (قند) را وارد خون میکنند.
کربوهیدراتهای پیچیده، چربیهای سالم و پروتئین به زمان بیشتری برای هضمشدن نیاز دارند تا گرسنگی شما را برطرف کنند. بنابراین طبیعی است سطوح انرژی را پایین آورند.
استرس
تعجبآور است که استرس در جامعهی پرشتاب امروزی نادیده گرفته میشود؛ در حالی که دلیل شمارهی یک بسیاری از مشکلات جسمی است. احساس سنگینی و خستگی تنها یک جنبه از نشانههای استرس است. این حقیقت ثابتشده است که استرس بر تمامی سیستمهای بدن از جمله اسکلتی - عضلانی، تنفسی، قلبی - عروقی، غدد درونریز، معده و روده، عصبی و تولید مثل اثر میگذارد. استرس سبب میشود بدن هورمون کورتیزول را آزاد کند؛ هورمونی که توسط غدد فوق کلیوی تولید میشود. آزادسازی این هورمون منجر به خستگی کلیهها میشود که از نشانههای آن خستگی، مه مغزی (اختلالات فکری)، سقوط (یا تصادم) متناوب در طول روز و بسیاری نشانههای دیگر است.
توجه کامل به استرس در زندگی و تلاش برای تسکیندادن آن تا جای ممکن، اهمیت زیادی دارد.
افسردگی یا اضطراب
معمولا افسردگی و اضطراب با استرس همراه هستند و متاسفانه در جامعهی ما نادیده گرفته میشوند؛ در حالی که میلیونها انسان نشانههای افسردگی و اضطراب دارند. بسیاری از کسانی که افسرده هستند نشانههایی از قبیل کمبود انرژی و اشتیاق و به طور کلی نداشتن میل و انگیزهی برخاستن از بستر را دارند. اینها شرایطی هستند که باید به دقت بررسی کنید و در صورت داشتن آنها، برای برطرف کردنشان اقدام کنید.
کمکاری غدهی تیروئید
به بیان ساده کمکاری تیروئید هنگامی ایجاد میشود که غدهی تیروئید نتواند به اندازهی نیاز بدن هورمون تولید کند. این وضعیت سبب کندشدن متابولیسم (سوختوساز بدن) میشود. این بیماری میتواند منجر به ایجاد حس خستگی یا حتی اضافهوزن شود. یک درمان رایج برای کمکاری غدهی تیروئید، درمان جایگزینی هورمون است.
ازدیاد کافئین
به طور کلی مصرف بیش از حد کافئین میتواند غدهی فوق کلیوی را تحت تاثیر قرار داده و در نتیجه سطح انرژی را پایین آورد و منجر به سقوط (تصادم) اتفاقی شود.
نتیجهگیری
مهمترین نکته این است که متوجه احساس سنگینی یا خستگی خود شوید و برای برطرفکردن آن اقدام کنید. هرگز به حالت بیحالی و کمبود انرژی عادت نکنید چون بیشتر ما انسانها خیلی زود تمایل پیدا میکنیم چنین شرایطی را عادی فرض کنیم. اگر تا اینجا همراه ما بودید و این مطلب را خواندید، پس در مسیر درست قرار دارید. جنبههای مختلف زندگیتان را بررسی کنید تا ببینید چگونه میتوانید برای بهبود سلامت روانی، احساسی و فیزیکیتان اقدام کنید. امید داریم این هفت دلیلِ احساسِ خستگی و سنگینی بتواند در پیشبرد شما در مسیر سلامتی کمکرسان باشد.