چندی پیش یک مقام دولتی گفته بود که ترکیه به پروازهای ایران یارانه می‌دهد، برای همین نرخ سفر به این کشور در قیاس با عراق پایین‌تر است. سیدصادق حسینی ـ رییس سازمان حج و زیارت ـ‌ که ارزان‌سازی سفر عتبات در دستور کاری او قرار دارد، بارها نسبت به هزینه بلیت پروازهای عراق معترض شده و در اظهارنظری به مقایسه آن با پروازهای ترکیه پرداخته و گفته بود:‌ «درباره این انتقاد از وزیر راه و رئیس سازمان هواپیمایی سؤال کردم و پاسخ آن‌ها این بود که دولت ترکیه به پروازهایی که در مسیر ایران است، به‌صورت مشخص یارانه فوق‌العاده‌ای می‌پردازد. اگر هزینه پرواز به ترکیه ۱۰میلیون تومان است، چهار میلیون از مسافر دریافت می‌شود و شش میلیون دیگر را دولت ترکیه پرداخت می‌کند؛ زیرا معتقد است این هزینه از محل خرید توریست‌ها جبران می‌شود، بنابراین قیمت پروازهای ترکیه پایین‌تر از سایر کشورهاست.»

به گزارش ایسنا، رصد تورهای ترکیه در آژانس‌های مسافرتی اما نشان می‌دهد در شهریورماه ۱۴۰۱، با وجود افزایش نرخ بلیت یکطرفه هواپیما در مسیر تهران ـ استانبول که از مرز ۱۰ میلیون تومان عبور کرده و قیمت تورهای گردشگری این کشور را نیز تحت تاثیر قرار داده، سفر به این کشور همچنان با استقبال روبه‌رو بوده است.

مدیر داخلی یکی از آژانس‌های گردشگری در تهران به ایسنا می‌گوید: قیمت پرواز و تور ترکیه در ماه پایانی تابستان با افزایش قابل توجهی مواجه شد، اما همچنان مردم از آن استقبال کردند. حتی با نزدیک شدن به پایان تابستان، بازار سفر به ترکیه همچنان داغ است. سوای همه بحث‌ها و انگیزه‌هایی که برای سفر به خارج از کشور وجود دارد، هزینه سفرهای داخلی را نباید بی‌تاثیر در این انتخاب دانست؛ وقتی هزینه یک سفر داخلی تقریبا برابر با سفر خارجی می‌شود، درحالی‌که کیفیت سفر خارجی بالاتر است، طبیعتا انتخاب مردم سفر خارجی است.

حرمت‌الله رفیعی ـ رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاترخدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران ـ نیز اختصاص یارانه از سوی ترکیه به پروازهای مسیر ایران را رد می‌کند و به ایسنا می‌گوید: در پروازها و سفر ترکیه آن هم در مسیر ایران، اصلا موضوع اختصاص یارانه از سوی دولت ترکیه مطرح نیست، بلکه مسأله «تقاضا» است که قیمت‌ها را رقابتی کرده است.

او اظهار می‌کند: آژانس‌هایی که پرواز ترکیه را چارتر کرده‌اند در دو ماه تابستان زیان دیده‌اند، هرچند تعداد مسافران این مسیر قابل توجه بوده است، اما با توجه به تعداد زیاد پروازها، شرکت‌های هواپیمایی که در این مسیر کار می‌کنند ناچارا قیمت را به گونه‌ای تعیین می‌کنند که به تقاضا جواب داده شود و بیشتر، قیمت‌ها رقابتی تعیین می‌شود. این‌طور نیست که یارانه‌ای روی پرواز داده شود و نرخ آن پایین آمده باشد، رقیب در این مسیر زیاد بوده و قیمت‌ها رقابتی است.

رفیعی درعین حال این نکته را یادآور می‌شود که البته دولت ترکیه با توجه به اهمیتی که برای صنعت گردشگری قائل است، تسهیلاتی را برای فعالان گردشگری این کشور، از جمله هتل‌ها قائل شده تا قیمتِ تمام‌شده برخی خدمات سفر در این کشور کاهش پیدا کند که این تسهیلات به همه گردشگران تعلق می‌گیرد، نه فقط ایرانی‌ها.

رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاترخدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران ادامه می‌دهد: یک عده این سوال را مطرح می‌کنند که چرا پرواز هفت ساعته آنتالیا در ترکیه هفت هشت میلیون تومان قیمت دارد، اما پرواز دو و نیم ساعته عراق، شش میلیون تومان؟ شما دیدید حتی برای اربعین وزیر راه محکم ایستاد و نرخ پرواز عراق را شش میلیون تومان اعلام کرد. مسأله این است که فرودگاه نجف در قیاس با فرودگاه‌های ترکیه گران‌تر است و پرواز این مسیر هم طبیعتا قیمت بالاتری دارد.

او اضافه می‌کند: این‌که برخی مسؤولان همچون رییس سازمان حج و زیارت گفته‌اند به پروازهای ترکیه یارانه می‌دهند که ارزان‌تر از عراق تمام شود، صحت ندارد. موضوع این است که دولت ترکیه به هتل، هواپیما و آژانس مسافرتی تسهیلات می‌دهد، مالیات را حذف می‌کند، عوارض نمی‌گیرد و اقدامات حمایتی مشابه انجام می‌دهد، طبیعتا قیمت‌ها ارزان‌تر می‌شود، اما فرودگاه نجف به بهانه خصوصی بودن نرخ اضافی از مسافر می‌گیرد. از آن طرف هم تعداد شرکت‌های هواپیمایی و پروازهای چارتر شده در مسیر عراق در قیاس با ترکیه زیاد نیست که قیمت را رقابتی کنند، وگرنه عراق مسافر زیاد دارد.

رفیعی این نکته را هم متذکر می‌شود که مسافران ترکیه از همه نوع قشری هستند و مردمی که به این کشور می‌روند فقط دنبال تفریح و خوشگذرانی نیستند. از طرفی وقتی هزینه سفر در ایران بالا است و نرخ سفر به یک جزیره با سفر به استانبول برابری می‌کند، طبیعی است مردم سفر به یک کشور خارجی را که خدمات با کیفیت‌تری به مسافر می‌دهد، انتخاب کنند.

براساس آمار وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه، ایران رتبه پنجم کشورهای پرسفر به ترکیه را به خود اختصاص داده است. پیش از ایران، گردشگران آلمانی، روسی، بریتانیایی‌ و بلغاری‌ها هستند که بیشترین سفر را به ترکیه دارند. ترکیه به تازگی آمار داده که سفر گردشگران آمریکایی به این کشور هم رکورد زده است.

داده‌های سازمان آمار ترکیه نیز حاکی از این است که شهروندان روسیه، ایران و عراق به ترتیب بیشترین خریدار ملک در این کشور بوده‌اند.

پایین آمدن ارزش لیر باعث شده است ترکیه به مقصد محبوب‌تری برای مسافران خارجی تبدیل شود. از طرفی، تمرکز اصلی برنامه اقتصادی «اردوغان» افزایش تعاملات مالی با سایر کشورها برای مقابله با تورم و نرخ سود است، بر همین اساس سودهای صنعت گردشگری برای اقتصاد ترکیه حیاتی محسوب می‌شود.