داریوش همایون: فقط مسلمانان دو آتشه به نتیجه رسیدند

  4011019065

داریوش همایون وزیر اطلاعات و جهانگردی محمدرضاپهلوی می‌گوید: در بین مخالفین رژیم شاه، تنها یک دسته‌شان به نتیجه رسیدند و آن مخالفان مذهبی رژیم بودند. آنها در طول سال‌ها بسیار مورد دشمنی بیشتر درس خوانده‌ها و روشنفکران ایرانی بودند ولی کم کم با ضعیف شدن موقعیت رژیم بر قدرتشان افزوده شد.

به گزارش ایرنا، داریوش همایون می‌گوید: برای من و بسیاری از هم‌فکرانم و بسیاری از افراد ایرانی با گرایشات سیاسی مختلف، انتخاب بین یک شرّ کمتر و یک شرّ بزرگتر بود؛ انتخاب بین خوب و بد نبود. ما می‌بایست بین رژیمی که می‌دانستیم چه کوتاهی‌هایی، چه کمبودهایی دارد و یک موقعیت انقلابی و به ناچار پر از هرج و مرج و خطر بسیار زیاد تسلّط شوروی بر ایران یا قسمتی از ایران، یکی را انتخاب کنیم و ما با کمال بی‌میلی اولی را انتخاب کردیم و در شمار طرفداران رژیمی درآمدیم که خودمان می‌دانستیم که باید اصلاح بشود و در راه اصلاحش هم به درجات کوشش‌هایی کردیم.

مشخص بود از گوشت و خون رژیم نیستیم

ولی موقعیت ما همیشه بسیار موقعیت متزلزلی بود. موقعیت وسط عموماً در شرایط بحرانی موقعیت متزلزل و بی‌اعتباری است و کشور ایران در تمام این سال‌ها که من فعّالیت سیاسی داشتم در شرایط بحرانی بوده جز چند سالی. این موقعیت وسط، این موقعیت میانه یعنی هم وابستگی به یک رژیم و هم کوشش در اصلاح آن رژیم - که به هیچ‌وجه مورد علاقهٔ آن رژیم نبود - موقعیت ما را دشوار کرد. ما را از قبول عامه بی‌بهره کرد و ما را از محبوب بودن در داخل رژیم هم بی‌بهره کرد.

با اینکه من و بسیاری از همفکران من در آن رژیم به مقامات بالا هم رسیدیم ولی به خوبی پیدا بود که ما وصله‌هایی هستیم و از گوشت و خون رژیم نیستیم، برای اینکه به‌هرحال هرکس که در آن رژیم گرایش‌های اصلاح‌طلبانه به هر صورت داشت نوعی بیگانه و خارجی تلقی می‌شد. حتی اگر در نزدیک‌ترین روابط با آن رژیم بود.

موقعیتی مذبذب

در جامعهٔ ایرانی به طور کلی هم موضع ما چندان طرفداری نداشت. برای اینکه مردم زیاد وارد ملاحظات استراتژیکی که ما می‌کردیم نبودند و آنچه که نگاه می‌کردند فساد بود و نابسامانی و بی‌کفایتی مقامات و سیاست‌های نادرست بود که هر روز نمونه‌های بی‌شمارش را هرکس در زندگی خودش تجربه می‌کرد و هر شخصی، هر نیروی سیاسی که به صورتی وابستگی به آن رژیم داشت طبعاً قسمتی از بار ملامت‌ها را بر دوش می‌گرفت، حتی اگر هیچ مسئولیتی در آن گرفتاری‌ها و معایب نمی‌داشت.

به تدریج این موقعیت دشوار و ناخوشایند برای ما امری پذیرفته و اجتناب‌ناپذیر شد. ما عادت کردیم و من، شخص خودم، بسیار به این موضوع آگاه بودم ـ عادت کردیم که در فضایی زندگی و فعالیت بکنیم که کارها و نیّات ما دقیقاً و به درستی نه شناخته می‌شود و نه قدردانی می‌شود.

انتخاب راه حل مسلحانه از سوی نسل بعدی

ولی آن مسئلهٔ مهمی نبود و ما سعی کردیم و من سعی کردم در همان نظام در همان شرایط آنچه که می‌توانم برای شخص خودم و برای اعتقاداتم انجام بدهم و خیلی هم ناراضی نبودم از این بابت، در هر دو زمینه آنچه که میسر بود حقیقتاً انجام دادم.

ولی این گرفتاری نسل ما بود، این معمّایی بود که نسل ما باهاش روبرو بود. خیلی از ما راه مبارزه را در پیش گرفتند، یا گاه و بی‌گاه به زندان افتادند یا به دانشگاه‌ها و کشورهای خارجی پناه بردند و سال‌های دراز در تبعید، زندگیِ - به نظر من - بی‌حاصل یا کم حاصلی داشتند در مقایسه با استعدادهایشان. نسل بعدی ما خیلی‌هایشان راه‌حل مبارزهٔ مسلحانه را انتخاب کردند.

فقط مسلمانان دو آتشه به نتیجه رسیدند

روی هم رفته وقتی نگاه می‌کنم به کوشش‌های دو نسل ایرانیان در طول پنجاه سال گذشته، می‌بینم که همهٔ ما زیان کردیم، همهٔ ما دستمان خالی است، همهٔ ما به اینجا رسیدیم که آنچه می‌خواستیم عملی و ممکن نبود. چه آن‌هایی که با آن رژیم مبارزه کردند، چه آنها که با آن رژیم همکاری کردند، همه امروز در یک وضع قرار دارند.

تنها یک دسته‌شان به نتیجه رسیدند و آن مخالفان مذهبی رژیم بودند که در طول سال‌ها بسیار مورد دشمنی بیشتر درس خوانده‌های ایرانی و بیشتر روشنفکران ایرانی بودند، ولی کم کم با ضعیف شدن موقعیت رژیم بر قدرتشان افزوده شد. خیلی از دشمنان سابقشان به آنها گرویدند و رهبری‌شان را پذیرفتند. امروز تنها کسانی می‌توانند ادعا بکنند که به موفقیتی رسیدند مسلمان‌های دوآتشه هستند.

منبع: مصاحبهٔ داریوش همایون با پروژهٔ تاریخ شفاهی ایران در دانشگاه هاروارد

yektanetتریبون

پربحث‌های هفته

  1. سرقت گردنبند از یک پیرزن در محله پیروزی تهران

  2. اظهارات مهم امنیتی پزشکیان/ روایتی از طرحی که برای ناآرامی ایران تدارک دیده شده

  3. شوک بزرگ به افغان‌های ایران/ ممنوعیت به‌ کارگیری اتباع در این استان کشور که افغانستانی‌های زیادی دارد

  4. تکاپوی دولتی ها برای دفاع از «ژنرال کابینه»

  5. چاقوی غرب، دست داخلی‌ها و گلوی اقتصاد !

  6. دستور پزشکیان در رابطه با نامه پدر «امیرمحمد خالقی»، دانشجوی مقتول دانشگاه تهران

  7.  اگر پزشکیان رئیس‌جمهور نبود، مقابل قیمت دلار و تعطیلی‌ها سکوت می‌کرد؟/ سبقت رائفی‌پور از پایداری‌ها

  8. قالیباف، ادعای چند روز قبل پزشکیان را رد کرد

  9. بازار ارز را چگونه مدیریت کنیم؟!

  10. آمریکا و یک بحران عجیب!

  11. فرصتی بزرگ برای سیاست خارجی ایران

  12. پاسخی که میتوانست بهتر باشد / انتقاد تند ربیعی از استیضاح‌کنندگان همتی/ راز رونمایی از پهپاد پیشرفته ایران در آمریکا

  13. ارزیابی مشاور عالی رهبرانقلاب از بررسی FATF در مجمع تشخیص/ توصیه به اصلاح‌طلبان نزدیک به پزشکیان

  14. زمینه‌چینی برای مذاکره ایران با ترامپ؟/ خاتمی: وضعیت کشور تقصیر پزشکیان نیست/ پیام واضح فرمانده ارشد نظامی ایران به آمریکا و اسرائیل

  15. به امید آن روز!..

  16. فرزند شهید مقیسه در گفتگو با تابناک: وقتی حمید نوری از سوئد آزاد شد، مسلم دانستیم که منافقین انتقام می گیرند+تصاویر منتشر نشده از قاضی مقیسه

  17. پاسخ یک مقام بلندپایه سیاسی به رژیم صهیونیستی / عبدی همچنان با اعدام مخالفت می‌کند/ طلبکاری به سبک خانم بازیگر

  18. رئیس‌جمهور لبنان در دیدار مقامات ایرانی: از جنگ‌های دیگران خسته شده‌ایم/ لبنان بهای سنگینی برای آرمان فلسطین پرداخت

  19. زور قانون به زورگیران نمی رسد؟

  20. شلم شوربای مدیریت فرهنگی !

  21. پزشکیان: اکنون دغدغه اصلی ما، معیشت مردم است

  22. ۱۰۰ سال عمر کنید، بعدش خانه دار می شوید!

  23. رجانیوز: خاتمی باید پاسخگوی وضع فعلی باشد

  24. تغییر آدم‌ها مشکلی را حل نخواهد کرد/خبر استیضاح وزیر اقتصاد به بی‌ثباتی بازار دامن زده است

  25. رهبر انقلاب: تنها راه‌حل مشکلات، پایبندی به مبانی انقلاب است

آخرین عناوین