به گزارش برنا؛ در روزهای اخیر و همزمان با نوسانات ارزی همتی به کنایه درباره کاهش 20 درصدی قدرت خرید مردم پرداخته بود. آنهم درحالی که در دوره مدیریت او بر بانک مرکزی ارزش پول ملی 147 درصد کاهش یافت!
در همین راستا احسان صالحی عضو شورای اطلاع‌رسانی دولت در واکنش به توئیت اخیر همتی درباره افزایش قیمت ارز، در پیامی توییتری نوشت:️ آقای همتی از 4 مرداد 1397 (انتصاب) تا 9 خرداد 1400 (برکناری) قیمت دلار را 9300 تومان تحویل گرفت و 23 هزار تومان تحویل داد. یعنی 147 درصد کاهش ارزش پول ملی.
او تأکید کرد: سقف قیمتی هم در دوره ریاست ایشان بر بانک مرکزی، 32 هزار تومان ثبت شد.
میراث همتی چه بود؟
در این گزارش به بخش‌هایی از شاخص‌های عملکردی مدیریت همتی در بانک مرکزی اشاره کرده‌ایم که نشان می‌دهد بین همتی فضای مجازی با همتی حاضر در میدان اقتصادی، تفاوتی از زمین تا آسمان وجود دارد. وی رکورددار نرخ تورم در 63 سال اخیر و رکورددار بزرگ‌ترین جهش نرخ ارز در 40 سال اخیر است.
این جملات تنها بخشی از اظهارات اخیر همتی است که در صفحات مجازی خود و رسانه‌های دیگر منتشر شده است: «من می‌توانم بلندگوی صداهای شنیده‌نشده باشم؛ دغدغه اصلی‌ام اقتصاد کشور و معیشت مردم است؛ برای اقتصاد برنامه دارم و مطمئنم که قابل تحقق است؛ اجرای برنامه‌های من نیازمند 4 سال است و بیش از4 سال رئیس‌جمهور نخواهم بود؛ من می‌خواهم صدای بخش اعظم خاموش مردم باشم که به وضعیت موجود اعتراض دارند و مطمئن هستم می‌شود مشکلات مردم را حل کرد؛ با تعامل کارهای بسیاری می‌توان انجام داد. من مطمئنم از داخل خانه تا کل دنیا با تعامل می‌توان مشکلات بسیاری را حل کرد.»
رکوردداری همتی در نرخ تورم از این منظر بی‌رقیب است که درحالی در دولت هاشمی‌رفسنجانی نرخ تورم ۴۹درصدی سال 1374 در سال بعد به 23 درصد رسیده که این میزان در دوره همتی از 41 درصد سال 1398 بار دیگر در اردیبهشت سال 1400 نرخ 41 درصدی را به ثبت رسانده است. با این حساب اگر بپذیریم که تورم‌های بالا به‌نوعی مالیات پنهان و برداشت ظالمانه از جیب فقرا و دیگر گروه‌های جامعه است، همتی نمی‌تواند نماینده خوبی برای کسانی باشد که با سیاستگذاری اشتباه بیشترین آسیب را به معیشت و زندگی مردم و به‌ویژه کم‌درآمدها زده است.
علاوه‌بر تورم، سیاستگذاری همتی در حوزه نرخ ارز نیز کاملا متناقض است، وی درحالی در فضای مجازی بیش از 50بار ادعا کرده بانک مرکزی مدیریت بازار ارز را در کنترل دارد و مردم و فعالان اقتصادی نگران نوسان نرخ ارز نباشند، اما نرخ ارز در دوره 2.5 ساله وی بالاترین نوسان را در 40 سال اخیر داشته است.
برای نمونه، نرخ ارز از حدود 9 هزار و 155 تومان در اولین روز تصدی مسئولیت بانک مرکزی (3مرداد97)، طی 2.5 سال با رشد شگفت‌انگیز 248درصدی به 31 هزار و 856 تومان تا اواخر مهرماه سال 1399 رسیده است. گرچه در ماه‌های اخیر نرخ دلار تا کانال 23 هزار و 22 هزار تومان کاهش یافته اما پرواضح است که همتی برخلاف ادعای خنثی‌سازی تحریم‌ها، نقشی در این کاهش نرخ ارز نداشته و بخشی از این کاهش نرخ در نتیجه تحولات سیاسی و درمجموع در نتیجه کاهش تنش‌های سیاسی بین ایران و آمریکا بوده است.
اما مقایسه عملکرد همتی با روسای قبلی بانک مرکزی نیز نشان می‌دهد تنها در سال 1399 نرخ ارز با جهش 114 درصدی از 14هزار و 903 تومان در انتهای سال 1398 به 31هزار و 856 تومان تا انتهای مهرماه 1397 رسیده که این رشد، بالاترین نرخ رشد سالانه نرخ ارز طی 40 سال اخیر بوده است.
طبق این آمارها، از سال 1357 تا خرداد 1400 بالاترین جهش سالانه نرخ ارز در سال‌های 1361، 1373، 1374،1390،1391، 1397 و 1399 رخ داده است. جهش نرخ ارز در سال۱۳۶۱ حدود ۴۶درصد، جهش سال‌های 1373 و 1374 حدود 46 و 53درصد، جهش سال‌های 1390 و 1391 حدود 73 و 68درصد، جهش سال1397 حدود 87درصد و جهش سال1399 (تا مهرماه) حدود 114درصد بوده است. بر این اساس مابقی نوسانات نرخ ارز حتی در دوره جنگ تحمیلی نیز کمتر از دوره ریاست همتی بر بانک مرکزی بوده است.
بانک مرکزی در سال 1399 برای اولین‌بار به‌طور رسمی اعلام کرد برای سال 1399 هدفگذاری تورمی را مدنظر قرار داده و نرخ 22درصدی (با دامنه 2 ±درصد) را به‌عنوان هدف تورمی خود انتخاب کرده است. در همان زمان بسیاری از کارشناسان اقتصادی اعلام کردند در تحقق نرخ هدفگذاری تورمی بانک مرکزی تردید دارند و حتی هشدار دادند که اگر این هدفگذاری به نتیجه نرسد، اعتماد و سرمایه اجتماعی نهاد ناظر پولی و بانکی به‌شدت آسیب خواهد دید.
درنهایت دیرهنگام و در اوایل مردادماه بود که بانک مرکزی تن به افزایش نرخ بهره تا سقف 18 درصد داد و شوکی بزرگ به بازار بورس وارد کرد.
دو ایراد اساسی در عملکرد همتی وجود داشت؛ اولا افزایش دیرهنگام نرخ بهره که خود به مثابه شوک جدید بود و ثانیا عدم کنترل بازار‌های مالی یکی از وظایف قید شده در قوانین مصوب بانک مرکزی است.