گروههای مرجع در هر جامعهای نقش مهمی را بر عهده دارند، به دلیل منزلت و جایگاهی که دارند و مقبولیت میان افکار عمومی در تغییرات سیاسی - اجتماعی جامعه تاثیرگذارند، خود آنان الگو و سرمشق برای مخاطبان جامعه هدف محسوب میشوند، در افزایش اعتماد عمومی و مشارکت اجتماعی - سیاسی از جمله انتخابات تاثیر قابل ملاحظهای دارند و بالاخره آنکه گروه های مرجع برسبک زندگی و حتی رفتارهای روزمره کنشگران تاثیر می گذارند.
در چند دهه اخیر عوامل مختلفی همچون؛ رشد سریع جمعیت، مهاجرتهای گسترده و توسعه شهرنشینی، توسعه ارتباطات اجتماعی، تنوع و تکثر رسانهها و تحولات فرهنگی - اجتماعی جوامع و دگرگونی دیدگاهها و ارزشها،تاثيرات جدى در جابجایی گروههای مرجع داشته است.
در جدیدترین نظرسنجیهای معتبر مراكز افکارسنجی وضعیت گروههای مرجع به ترتیب زیر است؛
۱. اعضای خانواده
۲. پزشکان و مهندسان
۳. معلمان و فرهنگيان
۴. استادان دانشگاه
۵. نویسندگان
۶. دانشجویان
۷. سخنرانان علمی -مذهبی
۸. ورزشکاران
۹. مراجع تقلید
۱۰. نظامیان
۱۱. دوستان و آشنایان
۱۲. هنرمندان
۱۳. چهره های مشهور
۱۴. مداحان
۱۵. روحانیون
همانطور که ملاحظه میفرمایید جابجایی برخی گروههای مرجع در ایران امروز قابل تامل و مداقه است. مثلاً "روحانیون و مراجع تقلید" که در گذشته در رتبههای ۱ تا ۷ جای داشتند تنزل کردهاند و یا اعضای خانواده که در رتبه نخست جای گرفتهاند که بس جای خوشحالی دارد قبلاً در رتبههای پایینتری قرار داشتند.
آسیب شناسی گروههای مرجع و اتخاذ راهکارهای افزایش نفوذ و مقبولیت آنها بیش از هر نهاد يااشخاص متوجه خود نهاد مربوطه است.
گروههای مرجع نقش مهمی در " *جمع کردن* "، " *انسجام بخشی* " و کمک به برون رفت از چالشها و بحرانهای جامعه دارند. *حکمرانی مطلوب در فکر تقویت گروههای مرجع میباشد.
دکتر علی دارابی