به گزارش فارس سومین جلسه ازسلسله نشستهای حکمرانی قرآنی حول محور موضوعاتی همچون «نسبت حکمرانی قرآنی بانظام مسائل کشور»و «حکمرانی قرآنی درتقابل باحکمرانی سکولار»با حضور حداد عادل، حجتالاسلام و المسلمین قاسمیان و علیرضا معاف امروز شنبه(4شهریورماه) در سالن غدیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزارشد.
غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی در سومین نشست حکمرانی قرآنی که امروز (۴شهریورماه) در سالن غدیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، با اشاره به اهانت به ساحت قرآن کریم اظهار کرد: در هفتههای اخیر که شاهد موج قرآنسوزی در اروپا بودیم به این فکر میکردم که ای کاش به جای بیانیه و حرکات اجتماعی و واکنشهای سیاسی این سوال را از خودمان میپرسیدیم و اینسوال را ایجاد میکردیم که چه چیزی در قرآن وجود دارد که دشمن را برانگیخته است.
وی ادامه داد: در واقع ما میتوانستیم این حرکت غربیها را به فرصتی تبدیل کنیم تا تودههای مسلمانان را با عمق بیشتری از معارف آشنا کنیم، در اصل صدا و سیما میمیتوانست برنامههایی تولید کند که کارشناسان مباحث قرآنی را تببین و بیان میکردند که آیا این کتاب با این مفاهیم باید آتش زده شود.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی تاکید کرد: شخصا سکولاریسم را مهمترین چالش نظری و عملی در برابر انقلاب اسلامی میدانم، زمانی که دانشجو فلسفه دانشگاه تهران بودم با سکولاریسم آشنا و با بیان برخی اسلامشناسان که تفکر غربی را میشناختند به معانی سکولاریسم و لوازم آن توجه کردم.
حداد عادل یادآور شد: در نزدیکی ایام پیروزی انقلاب اسلامی که دوران دولت بختیار بود و اجتماعات انقلابی در محافل دانشگاهی برگزار میشد خاطر دارم که در دی و بهمن ۵۷ هر مجلسی که دعوت میشدم به موضوع جدایی دین از سیاست و نقد آن میپرداختم و مارکسیسمها، تودهایها و کمونیستها در این جلسات حضور داشتند که دیدگاه دو طرفه مطرح میشد.
سکولاریسم را نباید نفی مطلق دین بدانیم
وی افزود: در واقع سکولاریسم نباید نفی مطلق دین بدانیم بلکه سکولاریسم باید نحوه طلقی غرب از دین بدانیم، بعد از رنسانس این سکولاریسم تبلور مفهمومی و عینی پیدا کرده و این بدان معنا نیست که قبل از آن وجود نداشته است، حتی برخی معاویه را پرچمدار این تفکر میدانند.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام بیان کرد: رنسانس که تولد دوباره غرب محسوب میشود یک عکسالعمل و واکنش در مورد قرون وسطا و کلیسا بود و در عالم غرب به منزله مقابله با دین تعریف میشود، پس سکولاریسم یک نظریه بدیلی در مقابل تلقی از دین در قورن وسطا به شمار میرفت.
حداد عادل تصریح کرد: سکولاریسم معتقد است دین یک امر شخصی، قلبی و یک رابطهای است که نشان میدهد هر انسان در مقابل هر حقیقت منطقی میتواند یک ارتباطی برقرار کند حال این حقیقت میتواند الله یا هرچیز دیگری باشد و این را در ایمان و اخلاق خلاصه میکند، یعنی ریشه دین ایمان قلبی است و آثار آن هم در اخلاق فردی ظاهر میشود.
وی ادامه داد: سکولارها معتقدند با این توصیف؛ دین میتواند وجود داشته باشد اما اگر هرکسی بگوید این دینی که من دارم باید در جامعه و اوضاع اجتماعی حاکم باشد باید جلوی آن را گرفت، در واقع معمای ساده آن این است که اگر دین در حوزه فردی یا ارتباط جمعی برای مناسک دینی باشد مانعی ندارد اما اگر یک روز همین افراد در مورد مسائل اجتماعی، اقتصادی، تعلیم و تربیت، جنگ و صلح، معنای علم و … احکام دینی را بیان و درخواست قانون شدن آن را داشته باشند دیگر غرب برنمیتابد.
رئیس بنیاد سعدی ابراز کرد: در غرب شما جلوه بارز سکولاریسم را در واتیکان میبینید که یک تشریفات مجلل و به ظاهر مقتدر دارد، اما همین پاپ و تشریفات آن که هر یکشنبه برای صدها هزار نفر سخنرانی میکند اجازه ندارد در کمترین قانون مجلس کشور خودش که علیه مسیحیت تصویب میشود دخالت کند. مثلا اگر همین پاپ اگر بگوید سقط جنین حرام است اما مجلس ایتالیا تصویب کند که مانعی ندارد حرف پاپ ارزشی ندارد و این کاری است که سکولاریسم بر سر دین در اروپا ایجاد کرده است.
خدشه اساسی انقلاب اسلامی بر پیکره سکولاریسم
حداد عادل اضافه کرد: در این شرایط انقلاب اسلامی آمده و بر این باور گستردهای که در نظر اروپا خدشهناپذیر است یک خدشه اساسی و خط بطلان بر آن کشیده است، متفکران و روشنفکران غربی برایشان پرونده حکومت دینی مختومه اعلام شده و به بایگانی تاریخ رفته و اینکه کسی بیاید و بحث حکومت دینی را مطرح کند عین ارتجاع و بازگشت به گذشته است.
وی افزود: محمدرضا پهلوی هم در فاصله سالهای ۴۲ تا ۵۷ هرگاه میخواست به نهضت امام راحل حمله کند برچسب ارتجاع سیاه را به امام میچسباند و معتقد بود اینکه یک آخوند بخواهد در حکومت حضور پیدا کند به معنای بازگشت به تحجر است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی تاکید کرد: انقلاب اسلامی در مقابل این عقیده جزمی ایستاده و گفته است باید جامعه برپایه احکام دینی اداره شود، این حرف برای متفکران غربی سنگین است.اعتقاد به سکولاریسم اعتقاد مشترک همه مارکسیستها، کمونیستها تا برخی متدینها بیخ گوش خود ما و برخی ملیگراها است، هرچی معاند و مغایر با حکومت اسلامی میبینید در این امر اشتراک نظر دارند که اگر میخواهید دین داشته باشید دین خودتان را داشته باشید اما به مردم و حامعه چه کار دارید.
رئیس بنیاد سعدی ابراز کرد: در اروپا فیلسوفی که با نظریات فلسفی خود پیش از پیشینیان خود زمینهساز سکولاریسم شده است امانوئل کانت آلمانی است که ایشان را پدر سکولاریسم میدانند. کانت منکر آخرت نیست به معاد و قیامت هم معتقد است و استدلال خاصی هم در این زمینه دارد، او معتقد است چون مردم در این دنیا یک رفتارهای خوبی میکنند که ممکن است در این دنیا فرصت پیدا نکنند که پاداش آن را بگیرند یا کسانی که کار اشتباهی میکنندو زیانآن را در این دنیا نمیبینند پس قیامتی وجود دارد که باید در آن جواب اعمال خود را بدهند.
حداد عادل بیان کرد: نقد سکولاریسم از دو منظر برون دینی و درون دینی قابل بررسی است، در برون دینی جدای از اینکه مسلمان یا مسیحی هستیم باید ابتدا ببینیم سکولاریسم درست است یا خیر، آیا میشود ما براساس مبنای دینی خودمان اخلاق داشته باشیم اما جامعه هرگونه میخواهد باشد. در اینجا این سوال مطرح میشود که سرنوشت فرد از جامعه جداست و یک فرد دینی میتواند با یک جامعه غیردینی زندگی کند و این یک تعارض نیست.
وی ادامه داد: در بحث درون دینی بحث قرآنی و بحث ناظر بر سیره را داریم، البته در اینجا فقط اشارههای قرآنی را بیان میکنم، در قرآن برخی آیات دلالت صریح بر حکومت دینی و تعداد زیادی دلالت التزامی برحکومت دینی دارد که مستلزم برپایی حکومت دینی است که همه را باید احصا کرد، بنده همیشه آرزو دارم یک نفر آشنا به معارف قرآنی بنشیند تمام آیاتی که صراحتا یا به صورت ضمنی بر حکومت دینی اشاره دارد آنها را احصاء و بیان کند.
رئیس بنیادسعدی با اشاره به چند آیه از قرآن کریم که بیانگر حکومت دینی است، اظهار کرد: یکی از آیات مربوط به غصه تالوت و جالوت است که از آیه ۲۲۶ سوره بقره به بعد این داستان روایت میشود، در زمان تالوت و جالوت به پیامبر خدا گفتند شمایک نفر را انتخاب کنید که بر ما فرمانروایی کند، بعد از آن پیامبر تالوت را انتخاب کرد اما مردم معترض شدند و پیامبر گفت خداوند به من در انتخاب تالوت وحیکرده است اما بازهم جامعه معترض بود و میگفت این فرد چه توانایی دارد که حاکم شود، در این میان خداوند تواناییهای جسمی و مدیریتی تالوت را به عنوان ملاک انتخاب خود بیان میکند. در این آیات روشن است که حکومت باید دینی باشد.
تاکید رهبر معظم انقلاب بر روی داستان جالوت و تالوت
به گفته حداد عادل، رهبر معظم انقلاب هم بر روی اینکه داستان تالوت و جالوت در کتابهای درسی باید قرار بگیرد تاکید دارند و این نشان میدهد چه معانی عمیقی در مورد حکومت دینی در این داستان وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: در سوره نساءنیز آیات زیادی در خصوص حکومت دینی وجود دارد و خداوند در آیات این سوره بیان دارد که امانت را باید به دست اهلش سپرد و نکاتی را در همین راستا بیان میکند و سپس اطاعت از خدا و رسولش را مطرح و مرجع نهایی برای حل اختلافات را اشاره دارد. در همین سوره طاغوت را بارها خداوند بیان میکند، البته طاغوت آنقدر مهم است که خداوند در سورههای دیگر هم بارها به طاغوت اشاره میکنند. خدا در قرآن وقتی پیامبران را نام میبرد مکر را میگوید ما پیامبری را برای شما انتخاب کردیم که به مردم راه دین داری و اطاعات از خدا و دوری از طاغوت را نشان دهد.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی یادآور شد: در خصوص اشاره به حکومت دینی در قرآن آیات ۳۸ به بعد سوره حج جزو آیات روشنی است که خداوند به موضوعات عبادت، امر به معروف و نهی از منکر، احکام دینی و ... اشاره میکند.
حداد عادل با اشاره به آیه ۱۴۷ سوره آل عمران «وَ ماکانَ قَوْلَهُمْ إِلَّا أَنْ قالُوا رَبَّنَا اغْفِرْلَنا ذُنُوبَنا وَ إِسْرافَنا فِی أَمْرِنا وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْکافِرِینَ» گفت: خداوند در این آیه میفرماید «و کلام آنها (رزمندگان مخلص وآگاه) جز این نبود که گفتند: پروردگارا! گناهان و زیادهروى درکارمان را ببخشاى و گامهاى مارا استوار بدار و ما را برگروه کافران یارى ده». بنابراین همه آیات مربوط به جهاد هم یکسازو کار و یکفرماندهی را نشان میدهد که نشات گرفته از حکومت دینی است، آنقدر که در قرآن به ایتام اشاره شده است بیارتباط با توصیه به جهاد نیست،اگر قرار است در جامعهای جهاد شود باید با خانواده شهدا در ارتباط بود.
وی همچنین با اشاره به آیات قرآنی حول محور موضوعات اقتصادی تصریح کرد: بحث خود زکات و آیات مرتبط با آن را میتوان دید،این سوال وجود دارد که اگر کسی در یک حکومتی زکات ندهد با او چه رفتاری باید کرد؟، قرآن پاسخ تمام این سوالات را میدهد اما در این میان باید یک حکومت دینی وجود داشته باشد که با متخلف مقابله و او را توجیه کند که زکات خود را بدهد.از طرفی دیگر در مباحث اجتماعی کلان میتوان آیاتی را دریافت کرد که ما را به مسیر درست میرساند.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام ابراز کرد: آیات حقوقی هم در قرآن بسیار وجود دارد، برای نمونه در مورد قصاص چه کسی باید حکم بدهد، قطعا حاکم دینی است که میتواند در مورد موارد حقوقی این چنانی اظهارنظر کند، نه تنها قصاص بلکه احکام سرقت و ...نیز مواردی است که نیازمند یک سازماندهی توسط حکومت دینی است.
اهمیت موضوع ولایت در حکومت دینی
حداد عادل اضافه کرد: در کنار همه این بحثها یک موضوع مهم به نام ولایت است، وقتی قرآن را بررسی میکنید ابر انگاره که بر انگارههای دیگر میدرخشد همان ولایت است، انسان خدایی دارد که ولایت از یک سو و اطاعت از سوی دیگر یا ولایت از یک سو و عبادت از سوی دیگر را به همراه دارد.
وی افزود: داستانهای انبیاء هم که در قرآن آمده دلالت بر حکومت دینی میکند، چرا خدا به داستان حضرت موسی(ع) اهمیت میدهد؟، در بیست بخش قرآن قصه حضرت موسی تکرار میشود و دلیل آن چیست؟، حضرت موسی(ع) از زمان بعثتش وظیفه مقابله با حکومت وقت خود را برعهده داشته است، در واقع داستان حضرت موسی(ع) آینه تمام نما اجتناب از طاغوت است. اینکه پیامبران را به قتل میرساندند دلیلش چیست؟، این افراد کهه معلم اخلاق بودند و دیگران را به خوبی هدایت میکردند پس چرا باید کشته شوند؟، دلیلش این است که آنها در مقابل طاغوت میایستادند.
مشاور مقام معظم رهبری پس از استماع نظرات برخی از حضار که پیرامون مبحث سکولار، دقایقی صحبت کردند، گفت: اینکه مادین راچگونه درجامعه معرفی کنیم که براساس آن عدهای گرایش به سکولار پیدا نکنند خیلی مهم است، اما مهمتر از آن این است که مطمئن باشید غرب با تمام قوا میخواهدکاری انجام بدهدکه انقلاب اسلامی در ایجاد یک حکومت دینی مشخص شکست بخورد.
حداد عادل سخنان خودرا این گونه خاتمه داد و تصریح کرد: تمام این صحبتهایی که در تأکید سکولاریسم از زمان رنسانس در غرب مطرح میشود حول این مسئله است که وحی نادیده گرفته شود، وجود خدا در مناسبات بشری عادی و ساده انگاری شود و به جای آزادی قرار گیرد؛ یعنی این که انسان آنطورکه دلش میخواهد آزاد و رها و بدون در نظر گرفتن هیچ مبدأ و مرجعی زندگی تصادفی و بیهدف داشته باشد.
حداد عادل اضافه کرد: در این شرایط انقلاب اسلامی آمده و بر این باور گستردهای که در نظر اروپا خدشهناپذیر است یک خدشه اساسی و خط بطلان بر آن کشیده است، متفکران و روشنفکران غربی برایشان پرونده حکومت دینی مختومه اعلام شده و به بایگانی تاریخ رفته و اینکه کسی بیاید و بحث حکومت دینی را مطرح کند عین ارتجاع و بازگشت به گذشته است. وی افزود: محمدرضا پهلوی هم در فاصله سالهای ۴۲ تا ۵۷ هرگاه میخواست به نهضت امام راحل حمله کند برچسب ارتجاع سیاه را به امام میچسباند و معتقد بود اینکه یک آخوند بخواهد در حکومت حضور پیدا کند به معنای بازگشت به تحجر است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی تاکید کرد: انقلاب اسلامی در مقابل این عقیده جزمی ایستاده و گفته است باید جامعه برپایه احکام دینی اداره شود، این حرف برای متفکران غربی سنگین است. اعتقاد به سکولاریسم اعتقاد مشترک همه مارکسیستها، کمونیستها تا برخی متدینها بیخ گوش خود ما و برخی ملیگراها است، هرچی معاند و مغایر با حکومت اسلامی میبینید در این امر اشتراک نظر دارند که اگر میخواهید دین داشته باشید دین خودتان را داشته باشید اما به مردم و حامعه چه کار دارید.
رئیس بنیاد سعدی ابراز کرد: در اروپا فیلسوفی که با نظریات فلسفی خود پیش از پیشینیان خود زمینهساز سکولاریسم شده است امانوئل کانت آلمانی است که ایشان را پدر سکولاریسم میدانند. کانت منکر آخرت نیست به معاد و قیامت هم معتقد است و استدلال خاصی هم در این زمینه دارد، او معتقد است چون مردم در این دنیا یک رفتارهای خوبی میکنند که ممکن است در این دنیا فرصت پیدا نکنند که پاداش آن را بگیرند یا کسانی که کار اشتباهی میکنند و زیان آن را در این دنیا نمیبینند پس قیامتی وجود دارد که باید در آن جواب اعمال خود را بدهند.
حداد عادل بیان کرد: نقد سکولاریسم از دو منظر برون دینی و درون دینی قابل بررسی است، در برون دینی جدای از اینکه مسلمان یا مسیحی هستیم باید ابتدا ببینیم سکولاریسم درست است یا خیر، آیا میشود ما براساس مبنای دینی خودمان اخلاق داشته باشیم اما جامعه هرگونه میخواهد باشد. در اینجا این سوال مطرح میشود که سرنوشت فرد از جامعه جداست و یک فرد دینی میتواند با یک جامعه غیردینی زندگی کند و این یک تعارض نیست.
وی ادامه داد: در بحث درون دینی بحث قرآنی و بحث ناظر بر سیره را داریم، البته در اینجا فقط اشارههای قرآنی را بیان میکنم، در قرآن برخی آیات دلالت صریح بر حکومت دینی و تعداد زیادی دلالت التزامی برحکومت دینی دارد که مستلزم برپایی حکومت دینی است که همه را باید احصا کرد، بنده همیشه آرزو دارم یک نفر آشنا به معارف قرآنی بنشیند تمام آیاتی که صراحتا یا به صورت ضمنی بر حکومت دینی اشاره دارد آنها را احصاء و بیان کند.
رئیس بنیاد سعدی با اشاره به چند آیه از قرآن کریم که بیانگر حکومت دینی است، اظهار کرد: یکی از آیات مربوط به غصه تالوت و جالوت است که از آیه ۲۲۶ سوره بقره به بعد این داستان روایت میشود، در زمان تالوت و جالوت به پیامبر خدا گفتند شما یک نفر را انتخاب کنید که بر ما فرمانروایی کند، بعد از آن پیامبر تالوت را انتخاب کرد اما مردم معترض شدند و پیامبر گفت خداوند به من در انتخاب تالوت وحی کرده است اما بازهم جامعه معترض بود و میگفت این فرد چه توانایی دارد که حاکم شود، در این میان خداوند تواناییهای جسمی و مدیریتی تالوت را به عنوان ملاک انتخاب خود بیان میکند. در این آیات روشن است که حکومت باید دینی باشد. تاکید رهبر معظم انقلاب بر روی داستان جالوت و تالوت به گفته حداد عادل، رهبر معظم انقلاب هم بر روی اینکه داستان تالوت و جالوت در کتابهای درسی باید قرار بگیرد تاکید دارند و این نشان میدهد چه معانی عمیقی در مورد حکومت دینی در این داستان وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: در سوره نساء نیز آیات زیادی در خصوص حکومت دینی وجود دارد و خداوند در آیات این سوره بیان دارد که امانت را باید به دست اهلش سپرد و نکاتی را در همین راستا بیان میکند و سپس اطاعت
رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی یادآور شد: در خصوص اشاره به حکومت دینی در قرآن آیات ۳۸ به بعد سوره حج جزو آیات روشنی است که خداوند به موضوعات عبادت، امر به معروف و نهی از منکر، اجرای احکام دینی و ... اشاره میکند.
هدف سکولاریسم و شیطان ضربه زدن به شریعت است
در بخش دیگری از این نشست، حجتالاسلام والمسلمین قاسمیان - رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس - با بیان اینکه اربعین خودش یک برشی از حکومت دینی است، اظهار کرد: خدا به حضرت ابراهیم(ع) به هنگام ساخت خانه کعبه گفت در این بیابان به شکلی فریاد بزن که به سمت تو حرکت کنند، در واقع فلسفه حج گذاشته شده که مردم به سمت امام یا صاحبخانه برسند، پس خود حج برای دیدن خانه خدا نیست بلکه برای دیدم امام و دستور گرفتن از او برای ادامه مسیر است.
وی ادامه داد: پدیده اربعین هم به همین شکل است، اربعین را هم نباید تنها حسینی تعریف کرد بلکه یک پدیده برای رسیدن به امام زنده یعنی حضرت مهدی(عج) است. حضرت ابراهیم(ع) از خدا پرسید در این بیابان داد بزنم چه میشود که پاسخ از سوی خدا آمد من خودم ابلاغ آن را انجام میدهم. پس زائران در مسیر اربعین بدانند که در چه جایی گام برمیدارند.
معاف یادآور شد: اگر جدایی دین از نظامات فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را تعریف کنیم طبعا در جامعه سکولار تعیین تمام ارزشهای فرهنگی و روشهای مدیریتی در جداسازی دین و عرصههای دینی میباشد. از این رو سکولار با تعابیر دینزدایی، دینستیزی یا دینگریزی و همچنین دینپرهیزی همنشینی میکند.
وی افزود: اگر ما سکولاریسم را به این معنا تعریف کنیم همه آیاتی که به تمکن در زمین و قدرتهای سیاسی اشاره میکند در نفی سکولاریسم قابل برداشت است، تمامی آیاتی که به حاکمیت حرف خدا و تاکید بر اجرای نسخه الهی در قرآن پرداخته به نفس سکولاریسم میپردازد، برای نمونه در آیه 36 سوره نحل آمده است « وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِی کُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ ۖ فَمِنْهُمْ مَنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُمْ مَنْ حَقَّتْ عَلَیْهِ الضَّلَالَةُ ۚ فَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کَانَ عَاقِبَةُ الْمُکَذِّبِینَ/ و همانا ما در میان هر امتی پیغمبری فرستادیم که خدای یکتا را پرستید و از بتان و فرعونان دوری کنید، پس بعضی مردم را خدا هدایت کرد و بعضی دیگر ضلالت و گمراهی بر آنان حتمی شد، اکنون در روی زمین گردش کنید تا بنگرید عاقبت آنان که (انبیاء را) تکذیب کردند به کجا رسید (و آنها چگونه هلاک ابدی شدند).
معاون قرآن و عترت تصریح کرد: این آیه یک الگو یا یک سیاق را بیان میکند و اسلام سیاسی از غیر سیاسی که مهمترین مرز را مشخص میکند همین آیه است. تمام آیاتی که به استقلال، جهاد در مقابل کفار و نفاق میپردازد بیانگر حکومت دینی و نفی سکولاریسم است، علامه طباطبایی یک بحث لطیف و ظریفی دارند که می فرمایند «اساسا اگر جایی نفاق دیدید یعنی حکومت دینی در آجا قرار دارد، زیرا در حکومتی که دینی نباشد اساسا نفاق به وجود نمی،آید بلکه در حکومت دینی است که حاکم میخواهد دیدگاه دینی را در حکومت اعمال کند و در پی آن نفاق به وجود میآید».
معاف ابراز کرد: آیاتی که به تحقق عدالت میپردازد مثل آیه 25 سوره حدید « لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ ۖ وَأَنْزَلْنَا الْحَدِیدَ فِیهِ بَأْسٌ شَدِیدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ وَلِیَعْلَمَ اللَّهُ مَنْ یَنْصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَیْبِ ۚ إِنَّ اللَّهَ قَوِیٌّ عَزِیزٌ / همانا ما پیمبران خود را با ادلّه و معجزات فرستادیم و با ایشان کتاب و میزان عدل نازل کردیم تا مردم به راستی و عدالت گرایند، و آهن (و دیگر فلزات) را که در آن هم سختی (جنگ و کارزار) و هم منافع بسیار بر مردم است (نیز برای حفظ عدالت) آفریدیم، و تا معلوم شود که خدا و رسلش را با ایمان قلبی که یاری خواهد کرد؟ (هر چند) که خدا بسیار قوی و مقتدر (و از یاری خلق بینیاز) است» نیز بیانگر استقرار حکومت دینی است.
وی ادامه داد: این حدید به تعبیر علامه طباطبایی همین اعمال قدرت توسط حکومت دینی است، همچنین تمام آیاتی که حکومت را امانت به دست مردم میداند و میگوید خیانت نکنید در حکومت مثل سوره انفال آیه 27 « یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَخُونُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ وَتَخُونُوا أَمَانَاتِکُمْ وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ / ای کسانی که ایمان آوردید، زنهار (در کار دین) با خدا و رسول و در امانتهای خود با یکدیگر خیانت مکنید در صورتی که میدانید». مرحوم علامه طباطبایی در اینجا هم میگوید تکرار فعل «تَخُونُوا» حکمتی دارد که منظور از امانت همان امور حکومتی و سیاسی است.
به گفته معاون قرآن و عترت آیاتی که مبحث اطاعات را مثل سوره نسا آیه 59 « یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الأَمْرِ مِنْکمْ / ای کسانی که ایمان آورده اید اطاعت کنید خدا را اطاعت کنید پیغمبر و اولی الامر از خودتان را» را مطرح می کند در آنجا باز هم مفسرین معتقدند «وَأَطِیعُوا» دوم که میتوانست تکرار نشود همان اطاعات از رسول در امور سیاسی و حکومتی است. اگر حکومت دخالتی در مسائل فردی نداشت همان أَطِیعُوا اول کفایت میکرد.
وی اضافه کرد: برخی آیات قرآن به صراحت فرمانده تعیین میکند همانند داستان حضرت یوسف(ع) که درخواست میکند مرا مسئول امور حکومت کنید. همچنین آیات معروف سوره بقره در مورد داستان جالوت و تالوت نیز به همین شکل است.
معاون قرآن و عترت بیان کرد: مهم است که بدانیم آیات قرآن در این راستا حرف دارد یا خیر، قائلان به سکولاریسم باید نظرات خود را روشن کنند زیرا قرآن که کاملا روشن است، البته عملکرد جمهوری اسلامی و اینکه حیطه ورود حکومت به مباحث سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کجاست نیز پرسشی است که باید پاسخ داده شود، برخی از مباحث از ابتدا در حیطه کار حکومت نبوده و برخی هم بعدا خارج شده است. اما آنچه از قرآن، روایات و سیره اهلبیت(ع) روشن است اینکه ما نمیتوانیم بگوییم قائل به جمعی از سکولاریسم با دین یا سکولاریسم و قرآن هستیم زیرا با هم متناقض است.
معاف یادآور شد: یکی از مباحثی که این موضوع را داغ کرده است نمایه بدی است که سعی میکنند از جمهوری اسلامی نشان دهند، دو قطبی که امروز به پیش آمده است نسبت به اصل نظریه مردم را دچار سوال کرده مبنی بر اینکه آیا حکومتی که دین را آورده است به دین ضربه نزده است، برخی دیگر هم نظریه دیگری دارند که از سال 57 بر روی کیفیت اداره کشور توجه دارند.
وی ادامه داد: مباحث همچون پوسیدگی نهادی، کج کارکردی نهادی، سوءمصرف نهادی، دیگردیسی نهادی، بیانگیزی در نظام مدیریتی کشورداری، روزمرگی و احساس بیآیندگی در بخشی از جوانان، بینتیجهگی در برخی نظامات اقتصادی، ناکارآمدیهای نظامند، ناکارآمدیهای ساختارمند و رفتارهایی که هرچند سال یکبار باعث کاهش سرمایه اجتماعی نظام میشود و اینکه جناحهای سیاسی به هم اره و تیشه میدهند و جمعی از موضوعات این چنینی در مورد حضور دین در حکومت سوال ایجاد کرده است.
معاون قرآن و عترت خاطرنشان کرد: ابر وادی جداسازی دین از سیاست یا علم به عنوان یک رقیب مطرح است، قرآن چیزی فروگذار نکرده است و در همه موارد حرف زده است، خوشبختانه تا به امروز جمهوری اسلامی مچ حریف خود را در این راستا زمین زده است، همین اربعین هفته پیش رو یکی از همین نشانهها است، هگل یک تعبیر دارد که میگوید «بدا به حال اندیشههایی که تاریخ از آنها حمایت نمیکند». به اعتقاد معاف، امروز وقت اسلام و توجه به آن است، در مورد توهین به قرآن میبینیم که این کنش غرب نیست.
وی افزود: میتوانیم سکولاریسم را به پیش از امام راحل و بعد از آن تقسیم کنیم، انقلاب اسلامی سال 57 که تدارک آن از سال 42 آغاز شده است تا زمانی که حکومت اسلامی شکل میگیرد بسیاری از مباحث را تغییر داده است، برخی معتقدند روندهای سکولاریسم 400 الی 500 سال سابقه دارد اما این تفکر از صدر اسلام با مدعیان و طرفدارای روبرو بوده است، اما از 44 سال قبل میتوان نظریه سوکلاریسم را به پیش و بعد از انقلاب امام خمینی(ره) تقسیم کرد، امام راحل در انقلاب، دفاع مقدس و سیاست خارجی کاملا مبتنی بر قرآن عمل کرده است، در ارائه نظریه استقلال و آزادی از دل قرآن ارائه نظر میکند، پس ما با روند میدانی با یک رویکرد مثبت مبتنی بر دین و قرآن مواجه هستیم و تمام ماجراها این 44 سال و بردار خارجی با آیه 27 بقره « فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ ۖ وَإِنْ تُبْتُمْ فَلَکُمْ رُءُوسُ أَمْوَالِکُمْ لَا تَظْلِمُونَ وَلَا تُظْلَمُونَ/ پس اگر ترک ربا نکردید آگاه باشید که به جنگ خدا و رسول او برخاستهاید. و اگر از این کار پشیمان گشتید اصل مال شما برای شماست، که در این صورت به کسی ستم نکردهاید و از کسی ستم نکشیدهاید» توصیف کرد.
معاون قرآن و عترت تصریح کرد: امروز قطار حکومت دینی به راه افتاده است و ریلگذاری شده و در مسیر هم به آن سنگ میزنند که به خاطر کنش های ما است. برخی معتقدند شما امروز نباید از برنامه صحبت کنید بلکه باید از کارنامه حرف بزنید که در پاسخ باید گفت اتفاقا ما از کارنامه هم که صحبت میکنیم برآیند جمهوری اسلامی به عنوان اصلیترین شکل ظهور و و بروز دین در حکومت، مثبت است. از خدا و رسولش را مطرح و مرجع نهایی برای حل اختلافات را اشاره دارد. در همین سوره طاغوت را بارها خداوند بیان میکند، البته طاغوت آنقدر مهم است که خداوند در سورههای دیگر هم بارها به طاغوت اشاره میکنند. خدا در قرآن وقتی پیامبران را نام میبرد مکررا میگوید ما پیامبری را برای شما انتخاب کردیم که به مردم راه دین داری و اطاعات از خدا و دوری از طاغوت را نشان دهد.