به گزارش فارس، اداره کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد، بازوی اجرایی است که تایید محتوا و صدور مجوز آثار مهمترین وظیفه این اداره است. ممیزان این اداره باید براساس ضوابط نشر که در سال ۸۹ در شورای عالی انقلاب فرهنگی بازنگری شد و دارای مفادی کلی، چون تبلیغ و ترویج الحاد و اباحهگری، انکار یا تحریف مبانی، اشاعه فحشا، ترویج و تبلیغ روحیه خودباختگی در برابر فرهنگ و تمدن بیگانه و القای حس عقبماندگی و تبلیغ صهیونیزم است، کتابها را بررسی کنند. این آنها هستند که در نهایت باید اجازه انتشار به آثار بدهند یا در صورت نیاز توسط ناشر و نویسنده، کارها اصلاح شود.
دقیقاً محل بحث همین جاست که اداره کتاب با تغییر دولتها و جریانهای ادبی و سیاسی نوع ممیزیاش هم دچار تغییر و تحول میشود و بحث سلیقهها به میان میآید. تا زمانی که قوانین و معیارها تفصیل و شفاف نشود، این مسأله به قوت خود باقی خواهد ماند.
البته نکته دیگری که وجود دارد بحث ممیزان است. یکی از مهمترین نکات، مسأله مالی برای کارشناسان اداره کتاب است؛ طوری که بنا به شنیدههای خبرنگار کتاب خبرگزاری فارس به ازای هر صفحه به طور میانگین یک هزار تومان پرداخت میشود که این رقم میتواند بسته به تخصص، تجربه و شهرت ممیز تا سقف سه هزار تومان باشد. یعنی کارشناس به ازای یک کتاب ۳۰۰ صفحهای که به طور میانگین یک هفته زمان میبرد تا خوانده شود ۳۰۰ هزار تومان دریافت میکند.
این کمی دستمزد، شاید دلیلی است که کارشناس اداره ممیزی کتاب وزارت ارشاد، کمیت را فدای کیفیت کند؛ طوری که در ماه بیشترین کتاب را بخواند تا بیشترین دریافتی را داشته باشد و از سوی دیگر هم نمیتوانیم احتمال اعمال سلیقه را نادیده بگیریم.
این در حالی است که تنها ایستگاهی که باید آثار را مورد بررسی قرار دهد تا آثاری با محتوای مناسب و بهروز به بازار نشر و دسترس مخاطب قرار بگیرد، همین کارشناسی اداره توسعه کتاب و کتابخوانی است، اما در سطح بازار علاوه بر آثار غیرمجاز که به راحتی در چاپخانههای زیرزمینی به چاپ میرسند، آثاری را میبینیم که از اداره کتاب مجوز گرفته، اما به لحاظ محتوایی بعضاً مورد تأیید نیست.
به طور مثال کتابی که به دست کارشناس میرسد تنها نسخهای است که موجود است و اگر به تأیید او منتشر شود به دست حداقل یک هزار نفر از مخاطبان میرسد که این مسأله نیاز به دقت و اهمیت بیشتری دارد.