شامگاه گذشته، ۲۸ شهریورماه کمیته انتخاب نماینده سینمای ایران به آکادمی اسکار ۲۰۲۴ متشکل از منوچهر شاهسواری، رسول صدرعاملی، علیرضا حسینی، احمد مرادپور، محمد داوودی، اکبر نبوی، پرویز شیخطادی، بهروز شعیبی و رائد فریدزاده نام فیلم «نگهبان شب» به کارگرانی رضا میرکریمی را به عنوان نماینده سینمای ایران در اسکار پیشرو معرفی کردند.
فریدزاده در گفتوگویی با ایسنا درباره برخی انتقادهای مطرح شده نسبت به انتخاب فیلمی که تاکنون در جشنوارههای خارجی شرکت نداشته و در کشوری دیگر هم به اکران درنیامده است، توضیح داد: مسئله انتخاب فیلم برای معرفی به آکادمی اسکار همیشه با حساسیت زیادی از سوی رسانهها، جامعه سینمایی و نیز مردم علاقهمند پیگیری میشود و این یک نشانه خوب برای وجود حیات پویا فرهنگی و هنری است. البته همیشه هر فیلمی که انتخاب میشود یک سری موافق و مخالف دارد در حالی که نباید فراموش کنیم پروسه انتخاب فیلم برای اسکار، پیش از هر چیز نتیجه خرد جمعی است.
او افزود: در کمیته انتخاب دوستان مسائل زیادی را بررسی میکنند و قطعاً حضور جشنوارهای و پخشکننده خارجی از عوامل تعیینکننده و مهم برای انتخاب فیلم میتوانند باشند هرچند براساس نفراتی که در کمیته هستند و اینکه از چه منظری فیلمها را بررسی کنند ممکن است خروجی متفاوتی حاصل شود اما در نهایت فیلمی که قرار است نمایندگی سینمای ایران را بر عهده داشته باشد، بهتر است طعم و رنگ و بوی ایرانی داشته باشد و به نوعی نمایانگر فرهنگ ایرانی باشد. این یکی از عوامل جدی در بحثها و تبادل نظرها بود و اگرچه برخی فیلمها، هم از ساختار خوبی برخوردار بودند و هم حضور نسبتاً مناسبی در حوزه بینالملل داشتند، اما شاید بخاطر این نکته در ارزیابی نهایی اقبال کمتری یافتند.
دبیر کمیته انتخاب نماینده سینمای ایران یاداور شد: در یک سال گذشته با توجه به اتفاقات رخ داده، حضور بینالمللی سینمای ایران در جشنوارههای مهم محدود و مسدود شد و شرایط خاصی را تجربه کردیم به همین دلیل چندان نمیتوان مبنا را بر این گذاشت که حضور بینالمللی تنها عامل برای ارزیابی باشد. هیأت انتخاب نماینده سینمای ایران برای اسکار تلاش کرد فیلمی را انتخاب کند تا هم در کلیت و هم در نحوه روایت داستان بیشتر رنگ و بوی فرهنگ ایران را داشته باشد.
فریدزاده در پاسخ به اینکه آیا در مقایسه با فیلمهای دیگری مثل «ملاقات خصوصی» که جزء گزینههای نهایی بودند، بیشتر این نکته مد نظر بوده که فیلم منتخب تصویر نامطلوبی را از ایران ارائه ندهد؟ گفت: این یک امر کلی است که فقط مختص این دوره نیست و همیشه یکی از دغدغههای طرح شده این است که معمولا فیلمهایی در عرصه جهانی مورد اقبال قرار گرفتهاند که حال و هوای کشور مبدأ را دارند. وقتی تنوع فرهنگی را مورد ارزیابی قرار میدهید فیلمی که با این شرایط ساخته شده، در عرصه بینالمللی بیشتر درخشیده است؛ از آثار مرحوم کیارستمی گرفته تا مجید مجیدی و اصغر فرهادی همه فیلمهایی داشتند که بیش از هر چیز ایرانی بودن را به ذهن متبادر میکردند که البته در چارچوب یک مدیوم بیانی جهانی پیدا کردهاند.
وی در پاسخ به اینکه آیا برای فیلم منتخب کمیته که تاکنون حضور و اکران بینالمللی نداشته، اقدامی ویژه انجام میشود؟ بیان کرد: ما سال قبل را باید استثناء قرار دهیم چون فیلمسازی مثل آقای میرکریمی که در حوزه بینالمللی در جشنوارههای متعددی شرکت کرده و شناخته شده است، بر کار خود اشراف دارد و وقتی فیلمی میسازد که در هیچ جایی حضور پیدا نمیکند تعجب برانگیز است و نشان میدهد که این اتفاق معلول یک سری علل خاص است که ما سال گذشته در حوزه بینالملل با آن دست به گریبان بودیم و فضای را برای سینمای ایران نامطلوب کرد. این شرایط باعث شد در حق خیلی از فیلمها اجحاف شود که میتوانستند در رویدادهای مختلف حضور داشته باشند. با این حال ما نه فقط برای «نگهبان شب» بلکه برای هر فیلم دیگری که به عنوان نماینده سینمای ایران در اسکار انتخاب میشد در حد بضاعت خود حمایت میکردیم و الان هم فارغ از اینکه کارگردان کیست یا چه فیلمی معرفی شده، بنیاد سینمایی فارابی به عنوان یک نهاد ملی که وظیفه ذاتی حمایت از حضور سینمای ایران را در بخش بینالمللی دارد در حد توان اقدام لازم را انجام میدهد.