دوران دفاع مقدس یکی از نقاط عطف تاریخی ملت ایران است. دورانی که ملتی تنها که با یک انقلاب تاریخی در سال ۱۳۵۷؛ پس از شکستهای تاریخی(عصر قاجار و پهلوی) به دنبال بازیابی هویت، قدرت و شکوه از دست رفته خود بود، با هجوم رژیم بعث عراق مواجه شد. رژیمی که حمایت تمام عیار سیاسی، نظامی و اقتصادی قدرت های غرب و شرق و دولت های منطقه را در کنار خود داشت تا بتواند نظامی نوپا را در همان نقطه شروع، ساقط کند و بخش های از سرزمین مقدس ایران را به اشغال درآورد.
اما آنچه در محاسبات راهبردی صدام و حامیان او قابل پیش بینی نبود، مقاومت قهرمانانه ملتی بود که برای قرن ها، دچار ادراک تحقیر در برابر بیگانان و هجوم آن ها بود. از جنگ های روسیه و انگلستان در قفقاز، آسیای مرکزی، مرزهای شرقی، غربی و حوزه خلیج فارس علیه ایران ما، که منجر به از دست رفتن حدود 3 میلیون کیلومتر مربع از سرزمین های ایران عزیز شد تا هجوم قوای متفقین در جنگ جهانی دوم به ایران و اشغال آن.
اما دفاع مقدس دریچه جدیدی از خودباوری، اعتماد به نفس ملی، مقاومت ملی و پایان دادن به ادراک تحقیر به وجود آورد. جنگی که شیوه جنگ، دفاع و مقاومت ملت ایران را تغییر داد. جنگی که مردم را محور دفاع و امنیت قرار داد و اتکا به خود را جایگزین وابستگی به بیگانگان کرد.
از دل دفاع مقدس، حداقل دو دسته دستاورد بزرگ در راستای تقویت قدرت ملی نصیب ملت ایران شد:
۱. دستاوردهای نظامی-امنیتی:
شاید کسی تصور نمی کرد که ایران تحت تحریم و درگیر جنگ، تنها و زیر بمباران موشک های عراقی بتواند در دوران دفاع مقدس با ساختن مایحتاج خود و پرورش نیروهای خود بازدارندگی ایجاد کند و در سالهای میانی جنگ تحمیلی موشک بسازد. اما رزمندگان ایران اسلامی با خودباوری و یک هوشمندی نظامی تاریخ ساز، توانستند در سال ۶۴ اولین موشک را به خاک عراق شلیک کنند و بازدارندگی موشکی در برابر ارتش عراق ایجاد کنند. موشکی که از دل جنگ ساخته شد، اکنون یکی از ستون های بازدارندگی دفاعی ایران در برابر دشمنان است. غیر از موشک باید به پهپاد اشاره کرد که آنهم در دوران دفاع مقدس توسط رزمندگان ایران با دستان خالی ساخته شد. از یاد نبریم که حزب الله لبنان و سپاه بدر عراق نیز در همین دوران در حمایت از جمهوری اسلامی ایران تاسیس شدند و امروزه باعث عمق استراتژیک ما در منطقه شده اند.
۲. تقویت فرهنگ راهبردی:
شاید مهم تر از توانمندی های دفاعی-نظامی زایش یافته از درون دفاع مقدس، تقویت و احیای ویژگی های مهمی از فرهنگ ملی-اسلامی ملت ایران بود.
خصوصیات و ویژگی هایی همچون اعتماد به نفس ملی و خودباوری برای مقابله با تهاجم بیگانگان، مقاومت در تنهایی، خودباوری در اوج ناباوری ها، خوداتکایی در نهایت تنهایی و غرور ملی. آنچه همه این ویژگی های منحصر به فرد ملی را احیا و بازسازی کرد انقلابی بود که مردم را به میدان آورد و همه امور را به دست خودشان سپرد که از مهم ترین آن ها باید به امنیت و دفاع اشاره کرد.
مردمی که برای دفاع از سرزمین خویش خون دادند و پای کار آمدند و به فرموده رهبری معظم انقلاب، برای همیشه کشور را در برابر تهاجم خارجی بیمه کردند. دفاع مقدس یکی از معدود جنگ های تاریخ ایران بود که مردم بدون اجبار و با خواست خود به میدان آمدند و از تمامیت ارضی، استقلال و خاک ایران محافظت کردند.
بدون تردید، اگر در سایر عرصه ها از جمله اقتصاد و فرهنگ، مردم پای کار آیند و به جوانان فرصت کافی داده شود، بار دیگر حماسه های بزرگی آفریده می شود.