ارز دیجیتال چیست؟
ارز دیجیتال یا رمزارز، نوعی ارز مجازی است که براساس فناوری بلاک‌چین (Blockchain) ایجاد می‌شود. این ارزها به صورت الکترونیکی و بدون واسطه مرکزی انتقال مالیات انجام می‌دهند. ارزهای دیجیتال معمولاً بر اساس الگوریتم‌های رمزنگاری امنیتی طراحی شده‌اند و انتقال و مبادله آن‌ها به صورت دیجیتال انجام می‌شود. برخی از معروف‌ترین ارزهای دیجیتال شامل بیتکوین، اتریوم، لایت‌کوین و ریپل هستند.
بلاک چین چیست؟
بلاک‌چین یک فناوری ثبت و انتقال اطلاعات است که شامل یک زنجیره بلوک‌های متصل به یکدیگر است. هر بلوک شامل اطلاعات تراکنش‌ها و یک کد منحصر به فرد به نام "هش" است که به بلوک قبلی متصل است. این فناوری به صورت توزیع شده در شبکه‌های بزرگ استفاده می‌شود و به امنیت و شفافیت بالایی برای انتقال اطلاعات و انجام تراکنش‌ها منجر می‌شود. اطلاعات در بلاک‌چین قابل تغییر نیستند و هر تغییر در یک بلوک توسط بلوک‌های بعدی رد می‌شود، که این امر امنیت بالایی را برای اطلاعات فراهم می‌کند.
بلاک‌چین به عنوان یک فناوری متن‌باز، پتانسیل استفاده در بسیاری از حوزه‌ها را دارد. علاوه بر رمزارزها، بلاک‌چین می‌تواند در زمینه‌های مختلفی مانند زنجیره تأمین، ردیابی محصولات، امنیت سایبری، انتقال وجه، رای‌گیری الکترونیکی، حقوق تصویری، ثبت املاک و مستغلات، حقوق تکنولوژی، بهبود فرآیندهای کسب و کار و غیره مورد استفاده قرار گیرد. از این رو، بلاک‌چین به عنوان یک فناوری نوین، قابلیت انعطاف بالا و کاربردهای گسترده‌ای را برای صنایع مختلف فراهم می‌کند.
ارزهای دیجیتال یا رمزارزها به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارند، توجه بسیاری از افراد و سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده‌اند.
برخی از ویژگی‌های ارزهای دیجیتال
۱. رمزنگاری
اطلاعات مرتبط با تراکنش‌ها با استفاده از رمزنگاری قوی و امن محافظت می‌شوند.
۲. غیرمتمرکز بودن
ارزهای دیجیتال بر اساس فناوری بلاک‌چین عمل می‌کنند که به طور معمول به معنای عدم وابستگی به یک سازمان یا دولت خاص است.
۳. انتقال سریع و ارزان
تراکنش‌های ارزهای دیجیتال به صورت مستقیم و بدون واسطه انجام می‌شوند، که منجر به انجام تراکنش‌های سریع می‌شود.
۴. شفافیت
تمام تراکنش‌های ارزهای دیجیتال در شبکه بلاک‌چین قابل مشاهده هستند و همه اعضا اجازه دسترسی دارند.
۵. قابلیت تقسیم‌پذیری
بسیاری از ارزهای دیجیتال به صورت انعقادی (قابل تقسیم به واحدهای کوچکتر) قابل مبادله هستند.
با این ویژگی‌ها، ارزهای دیجیتال به عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری، انتقال پول و حتی برای انجام تراکنش‌های روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرند.
تاریخچه ارز دیجیتال
ارزهای دیجیتال ابتدا با ارائه بیتکوین توسط شخص یا گروهی به نام ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto) در سال ۲۰۰۹ معرفی شدند. بیتکوین اولین رمزارز موفقی بود که از فناوری بلاک‌چین برای ایجاد یک شبکه تبادل ارز دیجیتال بدون واسطه استفاده کرد.
پس از موفقیت بیتکوین، ارزهای دیجیتال دیگری همچون اتریوم (Ethereum)، لایت‌کوین (Litecoin)، ریپل (Ripple)، داش (Dash) و بسیاری دیگر معرفی شدند. هر یک از این ارزها و پروژه‌های مختلف در حوزه ارزهای دیجیتال دارای ویژگی‌ها و کاربردهای منحصر به فردی هستند که در زمینه‌های مختلفی از انتقال پول تا طرح‌های قرارداد هوشمند (smart contracts) قابل استفاده هستند.
ارزهای دیجیتال چرا به وجود آمدند؟
ارزهای دیجیتال برای حل چند مشکل اساسی در سیستم‌های مالی سنتی به وجود آمدند. این مشکلات شامل موارد زیر می‌شوند:
۱. وابستگی به بانک‌ها و نهادهای مالی مرکزی
ارزهای دیجیتال از نیاز به واسطه‌های مالی مرکزی مانند بانک‌ها و موسسات مالی خارج می‌شوند و امکان انجام تراکنش‌ها بین افراد را فراهم می‌کنند.
۲. کاهش هزینه‌ها و زمان تراکنش
با استفاده از فناوری بلاک‌چین، ارزهای دیجیتال امکان انجام تراکنش‌های سریع و با هزینه کمتری را برای کاربران فراهم می‌کنند.
۳. امنیت بالا
به لطف استفاده از رمزنگاری برای حفاظت اطلاعات تراکنش‌ها، ارزهای دیجیتال امنیت بسیار بالایی را برای وجوه الکترونیکی ارائه می‌دهند.
۴. انعطاف پذیری بیشتر
ارزهای دیجیتال به کاربران امکان مبادله در هر زمان و هر مکانی را می‌دهند و انعطاف بیشتری را برای مالیات فراهم می‌کنند.
ارزهای دیجیتال چه تفاوتی با پول‌های معمولی دارند؟
تفاوت اصلی بین ارزهای دیجیتال و پول‌های معمولی این است که ارزهای دیجیتال فیزیکی نیستند و تنها در فضای مجازی وجود دارند. ارزهای دیجیتال بر اساس فناوری بلاک‌چین عمل می‌کنند که به طور معمول به معنای عدم وابستگی به یک سازمان یا دولت خاص است. این فناوری امنیت بالایی را برای تراکنش‌ها فراهم می‌کند و هزینه‌های تراکنش را کاهش می‌دهد.
علاوه بر این، ارزهای دیجیتال قابل تقسیم به واحدهای کوچکتر را دارند که به عنوان "اعشار" شناخته می‌شوند. این امر امکان انجام تراکنش‌های کوچک و بزرگ را فراهم می‌کند. همچنین، ارزهای دیجیتال به دلیل غیرمتمرکز بودنشان تحت کنترل دولت‌ها یا سازمان‌های مرکزی نیستند.
تفاوت ارزهای دیجیتال با پول‌های معمولی
۱. فیزیکی بودن
پول‌های معمولی مثل اسکناس و سکه‌ها فیزیکی هستند و می‌توان آن‌ها را لمس کرد و حمل کرد، اما ارزهای دیجیتال تنها در فضای مجازی و بر اساس فناوری بلاک‌چین وجود دارند.
۲. مرکزیت
ارزهای دیجیتال بر اساس فناوری بلاک‌چین بدون نیاز به واسطه‌های مالی مرکزی مانند بانک‌ها عمل می‌کنند، در حالی که پول‌های معمولی تحت کنترل دولت یا بانک‌های مرکزی قرار دارند.
۳. قابلیت تقسیم و انتقال
ارزهای دیجیتال قابل تقسیم به واحدهای کوچکتر و انتقال به سراسر جهان بدون هیچ محدودیت جغرافیایی یا زمانی می‌باشند. این امر تراکنش‌های بین المللی را سریع‌تر و ساده‌تر می‌کند.
انواع ارز دیجیتال
هر یک از این ارزهای دیجیتال دارای ویژگی‌ها، هدف‌ها و فناوری‌های متفاوتی هستند که برای مقاصد مختلف استفاده می‌شوند. ارزهای دیجیتال بسیاری وجود دارند، اما برخی از معروف‌ترین آن‌ها عبارتند از:
۱. بیتکوین (Bitcoin)
۲. اتریوم (Ethereum)
۳. ریپل (Ripple)
۴. لایت‌کوین (Litecoin)
۵. کاردانو (Cardano)
۶. پلکس (Polkadot)
۷. بایننس کوین (Binance Coin)
۸. دوج کوین (Dogecoin)
۹. چین (Chainlink)
۱۰. بیت کوین کش (Bitcoin Cash)
بیت کوین
بیت کوین مشهورترین و قدیمی‌ترین ارز دیجیتال است که همیشه در کانون توجهات قرار داشته است. از زمان ساخت این ارز دیجیتال توسط ساتوشی ناکاموتو بیش از ۱۰ سال می‌گذرد و از آن زمان تاکنون جایگاه نخست را بین ارزهای دیجیتال از دست نداده است.
اتریوم
ایده اتریوم در سال ۲۰۱۳ توسط ویتالیک بوترین مطرح شد. عرضه اولیه سکه آن در سال ۲۰۱۴ به وقوع پیوست و شبکه آن در جولای ۲۰۱۵ راه‌اندازی شد. اتریوم از همان ابتدا با ایده‌های نوآورانه ظاهر شد. ارز دیجیتال این پلتفرم اتر (ether) نام دارد و از اتریوم برای ساخت توکن می‌توان استفاده کرد.
ریپل
ریپل پلتفرم متن‌بازی است که برای انجام تراکنش‌های ارزان و سریع طراحی شده است. این سیستم پرداختی در سال ۲۰۱۲ عرضه شد و از پول‌های رایج در شبکه خود پشتیبانی می‌کند. ریپل بر روی همکاری با بانک‌ها و توسعه سیستم پرداختی خود تمرکز کرده و کوین آن اکس‌آرپی (XRP) نام دارد.
لایت کوین
لایت کوین با هدف پرداخت‌های سریع‌تر، با اعمال تغییراتی بر روی کدهای بیت کوین توسط چارلی لی ساخته شد. این ارز دیجیتال با نام نقره دیجیتال شناخته می‌شود و یکی از قدیمی‌ترین آلت کوین‌هاست.
بیت کوین کش
یکی از فورک‌های معروف بیت کوین که با اعمال تغییر بر روی اندازه بلاک‌ها در سال ۲۰۱۷ به وجود آمد. بیت کوین کش در سال ۲۰۱۸ به دو زنجیره ABC و SV تقسیم شد، به‌طوری‌که زنجیره ABC با نام بیت کوین کش به فعالیت خود ادامه داد