روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: نیویورک تایمز مینویسد: ایران در منطقه خاورمیانه یک استثنا محسوب میشود؛ ایران شیعه و فارسیزبان در منطقهای قرار گرفته با اکثریت سنی و زبان عربی. ایران مورد تحریمهای غرب است. با این حال، موفق شده است که قدرت نظامی خود را در پهنه وسیعی از خاورمیانه به نمایش بگذارد. متعاقب جنگ در نوار غزه، گروههای مسلحی که ایران در ۴۵ سال گذشته پرورش داده، به طور همزمان برای اهداف مشابه یعنی کاهش قدرت اسرائیل و مقابله با نزدیکترین متحد آمریکا بسیج شدهاند.
جنگ در سایه بین اسرائیل و ایران طی هفته گذشته آشکار شد؛ زمانی که اسرائیل به محوطه سفارت ایران در سوریه حمله کرد و منجر به جان باختن هفت مستشار نظامی ایرانی شد. این اتفاق، نگرانیها درخصوص درگیری گستردهتر را دوباره افزایش داد. ایران قول داده است که تلافی کند، اما محاسبات دشوار است. در مجموع، ایران اکنون بیش از ۲۰ گروه را در خاورمیانه به طور مستقیم یا غیرمستقیم با ترکیبی از کمکهای تسلیحاتی، آموزشی و مالی حمایت میکند.
حماس یک متحد نزدیک به شمار میرود و موجب پیوند مستقیم تهران با مبارزات فلسطینیها شده است؛ هدفی که در سراسر جهان عرب طنینانداز شده است. در ۷ اکتبر، نیروهای حماس از سمت نوار غزه به اسرائیل حمله کردند و به گفته مقامات اسرائیلی، حدود ۱۲۰۰ نفر بر اثر این حمله کشته و بیش از ۲۰۰ نفر اسیر گرفته شدند. حماس اغلب با یک گروه شبهنظامی دیگر تحت حمایت ایران به نام جهاد اسلامی فلسطین همکاری میکند. در سال ۲۰۲۱، این دو گروه در یک دوره ۱۱ روزه ۴۰۰۰ موشک به سمت اسرائیل شلیک کردند.
در بیشتر موارد، حماس به سلاحهای نسبتا پیچیده مجهز است. قبل از جنگ، حماس هزاران موشک میانبرد و کوتاهبرد داشت که میتوانستند حداقل ۱۲۵ مایل را طی کنند. برخی از آنها میتوانند از غزه به شهرهای ایلات و حیفا و همچنین تلآویو برسند. این گروه همچنین دارای تعداد زیادی موشک ضدتانک قابل حمل و پهپادهایی است که در ماههای اخیرعلیه نظامیان اسرائیلی استفاده کرده است.
حزبالله لبنان هم بزرگترین، قدیمیترین و آموزشدیدهترین گروه تحت حمایت ایران در خاورمیانه محسوب میشود. حزبالله یک سازمان شیعی است که به قدرت سیاسی و نظامی غالب در لبنان تبدیل شده است. این گروه، دشمن دیرینه اسرائیل، پس از آغاز جنگ غزه در ۷ اکتبر، شروع به افزایش فشار بر مرزهای اسرائیل کرد و حملاتی را در سراسر مرز انجام داد. طولانیترین درگیری بین حزبالله و اسرائیل در سال ۲۰۰۶ بود. این نبرد روشن کرد که نیروهای حزبالله چقدر قدرتمند شدهاند توانایی تولید سلاح، حزبالله را به یکی از شبهنظامیان مجهز در خاورمیانه تبدیل کرده است. کارشناسان استراتژی نظامی ایران میگویند که تهران، نیروهای حزبالله لبنان را به عنوان خط اول دفاعی خود در صورت حمله اسرائیل به ایران میدانند. برآوردهای کارشناسان تسلیحاتی نشان میدهد زرادخانه حزبالله، در حدود ۱۳۵۰۰۰ تا ۱۵۰۰۰۰ راکت و موشک را شامل میشود. دیگران تخمین میزنند که حتی بیش از این است. این موشکها با بردی تا ۲۰۰مایل یا بیشتر، به نیروهای حزبالله این امکان را میدهد تا به اهدافی در عمق اسرائیل شلیک کنند. تحلیلگران تخمین میزنند که در میان این تسلیحات، بین ۱۰۰ تا ۴۰۰ موشک به تازگی مجهز شده با سیستمهای هدایت دقیق وجود دارد که میتوانند برنامهریزی شوند تا در فاصله چند متری اهداف خود فرود آیند. تحلیلگران نظامی، نیروی رزمی حزبالله را منضبطتر، آموزشدیدهتر و سازماندهیشدهتر از اکثر ارتشهای خاورمیانه ارزیابی میکنند. ارتش حزبالله از حدود ۳۰ هزار سرباز و ۲۰هزار نیروی ذخیره تشکیل شده است
گروه سوم، حوثیها هستند. این گروه که اخیرا به شبکه متحدان ایران اضافه شدهاند، به کشتیها در دریای سرخ و خلیج عدن، یک مسیر اصلی کشتیرانی، حمله میکنند. از زمان آغاز جنگ، حوثیها با ابراز همبستگی با فلسطینیهای غزه، بیش از ۶۰ حمله موشکی و پهپادی علیه کشتیهای عبوری از دریای سرخ و خلیج عدن انجام دادهاند. پس از این حملات، حملونقل از طریق دریای سرخ و کانال سوئز ۸۰ درصد کاهش یافته است. موشکهای حوثیها بندر ایلات در جنوب اسرائیل را نیز هدف قرار دادهاند. قبل از جنگ، حوثیها به اهدافی در امارات متحده عربی و عربستان سعودی حمله کرده بودند.
کارشناسان میگویند حوثیها حدود ۲۰ هزار جنگجوی آموزش دیده دارد، اما رهبران حوثی در مصاحبهها گفتهاند که ۲۰۰ هزار جنگجو دارند. آنچه بر اساس حملات اخیر مشخص شد که حوثیها دارای یگانهای بسیار آموزشدیده در عملیات پهپادهای پیشرفته و همچنین موشکهای بالستیک ضد کشتی هستند. غولهای کشتیرانی اروپایی، بهرغم زمان و هزینه اضافی تحویل، بیشتر محمولههای خود را از اطراف دماغه امید نیک عبور میدهند. یمنیها از موشکهای بالستیک و کروز برای هدف قرار دادن اهدافی در جنوب اسرائیل در فاصله بیش از ۱۰۰۰ مایلی استفاده کردهاند.
ایران همچنین نفوذ گستردهای در کشور همسایه یعنی عراق دارد؛ هم در سیاست و هم در کسب و کار و تجارت. نزدیک به ۲۰ سال، عراق بستری برای رشد روزافزون گروههای شبهنظامی شیعه بوده است. به طور خاص چهار گروه و جریان در تعدادی از حملات در سالهای اخیر نقش داشتهاند که عبارتند از کتائب حزبالله، حرکت النجبا، کتائب سیدالشهداء و عصائب اهل الحق. با شعلهور شدن جنگ در غزه در ماه اکتبر، دو گروه از این جریانات شبهنظامی عراقی، حملاتی را علیه مواضع آمریکا در عراق انجام دادند. برخی از آنها به انجام حملات در سوریه و اسرائیل ادامه دادهاند. تحلیلگران تخمین میزنند که کتائب حزبالله بین ۱۰هزار تا ۳۰ هزار جنگنده دارد؛ به گفته فرماندهی مرکزی ایالات متحده، این جریان از پهپادها، راکتها و موشکهایی با برد تا حدود ۷۰۰ مایل استفاده میکند. همچنین کتائب حزبالله دارای انواع پهپادهای تهاجمی از جمله پهپادهایی است که میتوانند تا ۴۵۰ مایل را طی کنند.