به گزارش خبرگزاری صدا و سیما از نیویورک، رضا نجفی در نشست مجمع عمومی سازمان ملل که با موضوع حذف اقدامات قهرآمیز یکجانبه اقتصادی و فراسرزمینی به عنوان ابراز سیاسی برگزار شد، در تبیین آثار منفی تحریمهای غیر قانونی بر حقوق بشر افزود: چنین اصطلاح جعلی و ریاکارانهای توسط ایالات متحده و سایر کشورهای غربی صرفاً برای پنهان کردن ماهیت غیرانسانی تحریمهای خود ساخته شده است و این اصطلاحات فقط دروغ و فریب محض هستند.
متن کامل سخنرانی معاون امور حقوقی و بین الملل وزارت امور خارجه کشورمان به این شرح است:
من میخواهم با ابراز قدردانی صمیمانه خود از شما برای سازماندهی این نشست برای رسیدگی به اقدامات اقتصادی اجباری فراسرزمینی یکجانبه - یا به طور خلاصه، تحریمهای یکجانبه آغاز کنم.
به نمایندگی از کشوری که بیش از چهار دهه است که به شدت تحت تاثیر تحریمهای یکجانبه بوده و همچنان ادامه دارد، ابتدا جنبههای حقوقی آنها را به تفصیل بیان میکنم، ثانیاً نمونههای عینی خاصی در مورد اثرات سوء آنها ارائه میکنم و در نهایت دیدگاه خود را توضیح میدهم. در مورد اینکه چرا جامعه بین المللی کشورها باید به طور موثر به آنها رسیدگی کند و منجر به حذف آنها شود.
اولاً، از منظر حقوقی، اعمال و اعمال تحریمهای یکجانبه نقض فاحش اهداف و اصول سازمان ملل متحد است.
آنها اساساً "اهداف سازمان ملل متحد" را نقض میکنند، به ویژه مواردی که در بندهای ۲ و ۳ ماده ۱ منشور، یعنی: "توسعه روابط دوستانه بین ملت ها"، "دستیابی به همکاری بین المللی در حل مشکلات بین المللی اقتصادی". شخصیت اجتماعی، فرهنگی یا انسان دوستانه» و «ترویج و تشویق احترام به حقوق بشر».
به همین ترتیب، معرفی و اعمال تحریمهای یکجانبه نقض آشکار «اصول سازمان ملل متحد» است، بهویژه آنهایی که در بندهای ۱ و ۲ ماده ۲ منشور، یعنی «برابری حاکمیتی» دولتها و با حسن نیت به تعهداتی که توسط کشورهای عضو بر اساس منشور بر عهده گرفته شده است عمل کند.
به همین دلیل است که طبق اعلامیه ۱۹۷۰ مبانی حقوق بین الملل در مورد روابط دوستانه و همکاری بین دولتها مطابق با منشور ملل متحد، همه دولتها باید از استفاده از اقدامات نظامی، سیاسی، اقتصادی یا هر نوع دیگر برای اجبار دیگری خودداری کنند. دولت تا از آن تبعیت اعمال حقوق حاکمیتی خود را بدست آورد و از هر نوع مزیتی از آن برخوردار شود.
به همین ترتیب، اعمال تحریمهای یکجانبه با اصول و هنجارهای حقوق بین الملل حقوق بشر در تضاد است.
آنها ماده ۱ مشترک میثاقهای دوقلوی حقوق مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را نقض میکنند که به موجب آن «به هیچ وجه نمیتوان مردمی را از وسایل زندگی خود محروم کرد».
آنها همچنین ماده ۴۷ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی و همچنین ماده ۲۵ میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را نقض میکنند که بر اساس آن هیچچیز در آن «نباید بهعنوان خدشهکردن به حق ذاتی همه مردم برای برخورداری و برخورداری از آنها تفسیر شود. از ثروت و منابع طبیعی خود به طور کامل و آزادانه استفاده کنند».
تحریمهای یکجانبه همچنین با «حق هرکس برای برخورداری از بالاترین استانداردهای سلامت جسمی و روانی» که در بند ۱ ماده ۱۲ میثاق بینالمللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ذکر شده است، در تضاد است.
به همین ترتیب، تحریمهای یکجانبه ناقض حق ذاتی هر انسان برای زندگی است، همانطور که در بند ۱ ماده ۶ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی مجدداً تأیید شده است و طبق بند ۲ ماده ۴ آن، «هیچ انحرافی» از آن مجاز نیست.
در حالی که تحریمهای یکجانبه بر بسیاری از حقوق بشر دیگر از جمله حق کار، سرپناه، محیط مناسب و تحصیل تأثیر نامطلوب میگذارد و آن را نقض میکند، من به ذکر نمونههای فوق بسنده میکنم.
اکنون میخواهم چند نمونه عینی از اثرات مخرب تحریمهای یکجانبه ارائه دهم تا شدت تأثیرات منفی آنها را در حوزههای مختلف از جمله حق بر سلامت، حق توسعه، حق بر، اما نه محدود به آن، نشان دهم. آموزش، حق رفاه و به طور کلی حق حیات کشورهای هدف.
۱- بیماران مبتلا به بیماریهای مزمن به دلیل محدودیتهای واردات آنها در نتیجه تحریمهای یکجانبه با کمبود شدید داروهای نجات دهنده مواجه هستند. به همین ترتیب، تحریمها از واردات کافی تجهیزات پزشکی جلوگیری میکند و مانع از عملکرد مناسب بیمارستانها و مراکز درمانی میشود. مجموع این کمبودها منجر به افزایش قابل توجهی در میزان مرگ و میر در میان بیماران، به ویژه کودکان، سالمندان و افراد دارای معلولیت میشود.
۲-در این زمینه، باید به تأثیر مخرب تحریمها بر بیماران مبتلا به اپیدرمولیز بولوزا (EB)، یک بیماری پوستی نادر و ناتوان کننده اشاره کنم. در حالی که چنین بیمارانی برای درمان نیاز به پانسمان زخم خاص دارند، تحریمهای یک جانبه واردات این گونه پانسمانها را به شدت محدود میکند. این نه تنها درد و رنج بیماران EB را در کشور من تشدید کرده است، بلکه منجر به افزایش قابل توجه میزان مرگ و میر در بین EB شده است.
۳-با نزدیک شدن به سالگرد حمله ۱۹۸۷ صدام به شهر سردشت ایران با سلاحهای شیمیایی، باید به رنج قربانیان سلاحهای شیمیایی در نتیجه تحریمها نیز اشاره کنم. تنها یک نمونه از هزاران مورد نیاز مبرم یک زن ۴۳ ساله ایرانی به داروی خاصی است. زمانی که در سردشت با مواد شیمیایی مجروح شد، تنها هفت سال داشت. او برای تنفس طبیعی به داروی خاصی نیاز دارد که اکنون نمیتوان آن را وارد کرد، زیرا همه راههای ممکن با تحریم مسدود شده است. او در سال ۱۹۸۷ قربانی مواد شیمیایی توسط کشورهای غربی به صدام شد و اکنون قربانی تحریمهای همان کشورهای غربی است. با این حال، چنین ایالاتی همچنان برای وضعیت زنان در کشور من اشک تمساح میریزند.
۴- همانطور که گزارشگر ویژه اقدامات قهرآمیز یکجانبه تاکید کرده است، تحریمها اثرات نامطلوبی بر افراد دارای معلولیت و همچنین بر افرادی که از بیماریهای نادر یا شدیدی که نیاز به مراقبتهای پزشکی مداوم دارند و بیشترین آسیب پذیری را در مواجهه با آنها دارند، میگذارد. از این تحریمهای یکجانبه گزارش وی تاکید میکند که چنین اقداماتی و نبود کمک و درمان پزشکی کافی و کافی برای افراد دارای معلولیت و همچنین برای بیماران مبتلا به بیماریهای شدید و نادر، منجر به افزایش نرخ مرگ و میر، کاهش امید به زندگی و بدتر شدن شرایط کلی سلامت شده است.
۵-تحریمهای یکجانبه همچنین رشد اقتصادی را متوقف میکند، پروژههای توسعهای را متوقف میکند، و افراد را از وسایل زندگی محروم میکند و فقر و نابرابری را تداوم میبخشد. به همین ترتیب، به دلیل عدم دسترسی به نیازهای اولیه مانند غذا، دارو و مراقبتهای بهداشتی، میزان مرگ و میر را در میان اقشار آسیب پذیر جامعه از جمله کودکان، زنان باردار و سالمندان افزایش میدهند.
اکنون میخواهم به این سوال بپردازم که چرا جامعه بین المللی کشورها باید به روند هولناک وضع و اعمال تحریمهای یکجانبه توجه جدی داشته باشند؟ این امر ضروری و فوری است، زیرا:
۱- تحریمهای یکجانبه با هر معیاری غیرانسانی، غیراخلاقی و غیرقانونی است. آنها فقط یک مجازات جمعی وحشیانه برای کشورهای هدف به دلیل عزم آنها برای استفاده از حقوق ذاتی خود برای تعیین سرنوشت شناخته شده در ماده ۱ منشور سازمان ملل متحد و همچنین ماده ۱ میثاق دوقلو در مورد حقوق مدنی و سیاسی و اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی هستند.
۲- حقوق بشر در خلأ تحقق نمییابد، بلکه تنها در صورت ایجاد شرایط لازم محقق میشود - همانطور که به درستی در مقدمه هر دو میثاق در مورد حقوق مدنی و سیاسی و اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آمده است؛ و چنین شرایطی را نمیتوان در کشورهایی که هدف تحریمهای یکجانبه قرار گرفتهاند ایجاد کرد، زیرا تحریمها از جمله مانع استفاده این کشورها از منابع، مختل کردن روابط اقتصادی و تجاری آنها و جلوگیری از واردات نیازهای اساسی خود مانند غذا و مواد غذایی میشوند. دارو؛
۳- کشورهایی که تحریمها را اعمال میکنند، از غذا، دارو، تجهیزات پزشکی و موارد مشابه برای پیشبرد سیاستهای محدود ملی خود استفاده میکنند.
۴- تحریمهای یکجانبه به تخریب بافتهای چندجانبهگرایی ادامه میدهد - سازمان ملل در مرکز آن. به طور جدی متن و روح منشور سازمان ملل متحد را نقض کند. رد همکاری و دامن زدن به تقابل؛ و به جای ترویج روابط دوستانه باعث نفرت و خصومت شود.
۵- همه این واقعیتهای نگران کننده همچنان جوهر و روح این سازمان و منشور آن را تضعیف میکند که در درجه اول بر اساس چنین ارزشهای والایی از شمول، همکاری، همزیستی مسالمت آمیز، حسن همجواری، همبستگی، آزادی و عدالت.
۶-تحریمهای یکجانبه چیزی جز جنگ اقتصادی و تروریسم نیست. محدود کردن دسترسی کشورهای هدف به کالاها و خدمات ضروری؛ تشدید مشکلات اقتصادی و فقر؛ تضعیف رفاه غیرنظامیان و مردم عادی؛ تداوم چرخه فقر، نابرابری و رنج انسانی؛ و بدترین آن این است که آسیب پذیرترین اقشار جوامع هدف را بیشتر هدف قرار دهد.
۷-ما نباید اجازه دهیم که این روند خطرناک یکجانبه گرایی حاکمیت قانون، چندجانبه گرایی و تلاش جمعی ما برای ترویج صلح، رفاه، همبستگی و دوستی میان ملتها را تضعیف کند. این چیزی است که ما مدیون نسلهای حاضر و آینده جوامع خود هستیم؛
و ۸- در صورت عدم کنترل، کشورهای غربی که همچنان به رقابت برای اعمال تحریمهای بیرحمانهتر بر کشورهای بیشتری ادامه میدهند، در نهایت تحریمهای یکجانبه را به محاصره اقتصادی واقعی علیه کشورهای هدف تبدیل خواهند کرد - نمونه زنده آن پسر ۱۷ ساله است. محاصره غیرقانونی و غیرانسانی نوار غزه توسط رژیم اسرائیل، جایی که اسرائیل اکنون در حال استفاده از غذا، آب، دارو و سایر کمکهای حیاتی مورد نیاز غیرنظامیان است و از گرسنگی به عنوان روشی برای جنگ استفاده میکند.
باید تاکید کنم که علیرغم ادعای کشورهای غربی، هیچ به اصطلاح "معافیت بشردوستانه" برای تحریمها وجود ندارد. چنین اصطلاح جعلی و ریاکارانهای است توسط ایالات متحده و سایر کشورهای غربی صرفاً برای پنهان کردن ماهیت غیرانسانی تحریمهای خود ساخته شده است. این اصطلاحات فقط دروغ و فریب محض هستند.
در خاتمه باید تاکید کنم که جامعه بین المللی کشورها باید اقدامات قهری اقتصادی یکجانبه را محکوم و رد کنند. این امر برای حمایت از ارتقای حقوق اساسی و ذاتی و رفاه ملتهای ما، حاکمیت قانون، شمول و چندجانبه گرایی واقعی مورد نیاز است. این در واقع یک مسئولیت جمعی است و هیئت من آماده است تا فعالانه در انجام این مسئولیت مشارکت کند.