مثالی معروف است که هر چند معلوم نیست ریشه و تاریخش چیست اما به غایت در نوع شناسی رفتار اجتماعی و سیاسی ما ایرانیان درست و گویاست. آن مثال این است: صدها ژاپنی در راه یک هدف، بلافاصله ریاست یک نفر را می پذیرند و کار می کنند اما دو ایرانی حاضر نیستند به ریاست یکدیگر تن بدهند!؛ صورت دیگری از همان که سعدی بزرگ گفت: «ده درویش در گلیمی بخسبند و دو پادشاه در اقلیمی نگنجد! ». ما ایرانیان همه می خواهیم پادشاه باشیم و هستیم؛ پادشاهی در اقلیم خود!
حالا حکایت معرفی کابینه دولت چهاردهم است و انتقادات عجیب و غریبی که در همین ابتدای راه دامن پزشکیان را گرفته ، آن هم نه از سوی رقیب بلکه از سوی رفیق و مدعیان رفاقت!
نوشته آقای ظریف هم شب گذشته در فضای مجازی، نفتی شده که بر این آتش ریخته شده است.
آقای ظریف در این متن کوتاه نوشته اند:
از نوزده وزیری که امروز معرفی شدند، سه نفر نامزد نخست، 6 نفر نامزد دوم یا سوم و یک نفر نامزد پنجم کمیته‌ها و یا شورای راهبری بودند.
بارها گفته بودم که انتخاب اعضای دولت حق رئیس جمهور است و شورای راهبری و کمیته‌ها نهاد مشورتی هستند. از ایشان سپاسگزارم که این افتخار را به بنده دادند که در این تجربه جدید و ابتکار شجاعانه، مشارکتی داشته باشم.
اما بعد نوشته اند:
البته از نتیجه کار خود رضایت ندارم و از این‌که نتوانستم به شکل شایسته‌ای نظر کارشناسی کمیته‌ها و حضور بانوان، جوانان و اقوام را آن‌گونه که که وعده داده‌بودم به نتیجه برسانم، شرمنده‌ام.
و
به هر حال، این اولین تجربه و پر از کاستی بود و بی‌گمان در آینده بهبود خواهد یافت. ولی در کنار مشکلات دیگر، برای بنده ادامه راه در دانشگاه را رقم زد.
باید از ایشان پرسید اگر پذیرفته اید که این کمیته مشورتی است و نیمی از افراد کابینه هم از انتخاب های این کمیته درآمده چرا باید میدان را با انتقاد و گله گزاری خالی کنید؟ خب رئیس جمهور همانطور که خودتان گفتید حق انتخاب داشته. اگر قرار بود رئیس جمهور همه گزینه های این کمیته، آن هم فقط گزینه های نخست را انتخاب کند که دیگر این کمیته «مشورتی» نبود!
آیا این جمله را آقای ظریف بر سبیل تعارف، بارها گفته اند و نوشته اند که:
«بارها گفته بودم که انتخاب اعضای دولت حق رئیس جمهور است و شورای راهبری و کمیته‌ها نهاد مشورتی هستند» ؟!
در هر حال این نوشته آقای ظریف بلافاصله حمل بر استعفای او از «معاونت راهبردی» پزشکیان شده و برخی دیگر از حامیان رئیس جمهور نیز اعلام کرده اند اگر ظریف نباشد ما هم نیستیم!
فقدان سازوکارهای حزبی که واجد عقلانیت و سازمان یافتگی است دلیل دیگری است برای این همه آشفتگی در رفتارهای سیاسی. انتخابات که نزدیک می شود عده ای به اقتضای رفاقت و همکاری قبلی و با پیش فرض های شخصی نیازموده و نسنجیده دور هم جمع می شوند و آهنگ دولت و مجلس می کنند! مهم ورود به این دو جایگاه است. پس از ورود به هر حال می گذرد!
آن روحیه مورد اشاره صدر این نوشته و این سیاست ورزی موسمی و آشفته نتیجه ای جز آنچه در همین ابتدای راه دولت چهاردهم می بینیم ندارد: قبل از آغاز به کار دولت از این جمع پراکنده یکی یکی یا نیامده می روند یا از پس از مدت کوتاهی از ادامه مسیر باز می مانند!