کبد چرب زمانی اتفاق می‌افتد که چربی زیادی در کبد شما جمع شود. این یکی از بیماری‌های شایعی است که بیشتر در افراد دارای دیابت و اضافه وزن اتفاق می‌افتد اما افرادی که اضافه وزن ندارند هم می‌توانند به آن دچار شوند. کبد چرب مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد می‌کند. سبک زندگی و غذایی سالم کلید پیشگیری و بهبود کبد چرب است.
کبد چرب بر اساس شدت بیماری به گریدهای مختلف از ۱ تا ۳ تقسیم بندی می‌شود.
انواع کبد چرب
دو نوع اصلی بیماری کبد چرب وجود دارد:
۱. کبد چرب غیر الکلی (NAFLD)
این نوع کبد چرب در افرادی که الکل مصرف نمی‌کنند یا به ندرت مصرف می‌کنند، ایجاد می‌شود. NAFLD شایع‌ترین بیماری کبدی در جهان است و حدود ۲۵ درصد از جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این نوع از کبد چرب، خود نیز به دو گروه تقسیم می‌شود:
۱.۱ کبد چرب غیر الکلی (NAFL)
در آن چربی بدون التهاب در کبد تجمع می‌یابد. البته بزرگ شدن کبد ممکن است منجر به درد شود.
۱.۲ استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH)
با التهاب همراه است و در صورت عدم درمان می‌تواند در نهایت سیروز و نارسایی کبد را به دنبال داشته باشد.
۲. کبد چرب الکلی (AFLD)
این نوع کبد چرب در اثر مصرف بیش از حد الکل ایجاد می شود. AFLD می تواند منجر به آسیب کبدی، سیروز و نارسایی کبد شود.
علائم کبد چرب
بسیاری از افراد مبتلا به کبد چرب هیچ علائمی ندارند. با این حال، برخی از افراد ممکن است علائمی مانند خستگی، ضعف، درد شکم، کاهش وزن، حالت تهوع و استفراغ و زردی پوست و چشم (یرقان) را تجربه کنند.
برای درمان کبد چرب چه کار کنیم؟
داشتن یک برنامه غذایی درست، لازمه اصلی برای درمان کبد چرب است. با این حال، برخی روش‌های دیگر هم می‌تواند به بهبود این بیماری کمک کند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- کاهش وزن: اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، باید میزان کالری مصرفی خودتان را کم کنید و فعالیت بدنی‌تان را بیشتر کنید.
- رژیم غذایی: باید رژیم غذایی‌ای داشته باشید که در آن، میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل به وفور پیدا شود تا بتوانید کالری‌‌های کم‌تری دریافت کنید.
- ورزش: برای اینکه بتوانید کبد چرب‌تان را درمان کنید، باید به شکل روزانه تحرک داشته باشید. به همین خاطر، حداقل در بیشتر روزهای هفته به مدت ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
- کلسترول: درمان کبد چرب‌تان با میزان کلسترول خون رابطه مستقیم دارد؛ در نتیجه، باید همیشه میزان کلسترول خون‌تان را کنترل کنید.
- ویتامین E: مصرف ویتامین E می‌تواند آنتی‌اکسیدان‌های بدن‌تان را بیشتر و از التهاب کبد، جلوگیری کند.
برای کبد چرب چه بخوریم؟
بیماران مبتلا به کبد چرب باید به رژیم غذایی خود توجه کنند. اکنون سوال اینجاست که برای کبد چرب چی بخوریم؟
- ماهی و غذای دریایی
- میوه‌ها
- غلات کامل
- آجیل
- روغن زیتون
- سبزیجات
- آووکادو
- حبوبات
- قهوه
- لوبیا و سویا
- بلغور جو دوسر
- زردچوبه
- تخمه آفتابگردان
- بروکلی
- چای سبز
- گردو
- شیر و لبنیات کم‌چرب
خاکشیر دشمن کبد چرب
خیلی از این بیماران به دنبال راه‌های درمانی طب سنتی برای کبد چرب هستند. قطعا یکی از بهترین گزینه‌ها برای پاسخ به این سوال، خاکشیر است. حتی اگر شنیدید که خاکشیر دشمن کبد چرب است، تعجب نکنید؛ زیرا خاصیت سم‌زدایی دارد و منجر به پاکسازی کبد می‌شود. کافی است جوشانده خاکشیر را تهیه کنید و آن را به‌صورت ناشتا بخورید.
چه میوه‌هایی برای کبد چرب مفید است؟
گریپ فروت، سیب، لیمو، بلوبری، انگور، گردو، موز و کران بری (توت خرس) جزو میوه‌هایی به حساب می‌آیند که برای کبد چرب مفید هستند.
برای درمان کبد چرب چه سبزیجاتی بخوریم؟
کلم بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل و کلم پیچ، سبزیجاتی هستند که می‌توانند به بهبود بیماری کبد چرب کمک کنند.
چه حبوباتی برای کبد چرب خوب است؟
لوبیا و سویا دو حبوبات برای کبد چرب هستند که می توانند در کاهش ریسک ابتلا به کبد چرب غیر الکلی نقش داشته باشند.
حبوباتی مانند عدس، نخود، سویا و نخودفرنگی نه تنها از ارزش غذایی بالایی برخوردارند، بلکه با داشتن نشاسته مقاوم به حفظ سلامت دستگاه گوارش کمک می کنند. به کار بردن حبوبات در برنامه غذایی می تواند به کاهش سطح قند و چربی خون در افراد مبتلا به چاقی و اضافه وزن نیز کمک کند.
نقش سویا نیز در محافظت از کبد احتمالا با محتوای بالای پروتئین بتا-کنگلیسین آن مرتبط است. تحقیقات نشان داده اند که این پروتئین تا حدی از تجمع چربی احشایی جلوگیری نموده و در کاهش سطح تری گلیسرید نیز اثرات مثبتی به همراه دارد.
برای کبد چرب چه چیزهایی را نخوریم؟
حالا که دانستید غذاهای مفدی برای کبد چرب چیست، به قسمت بسیار سخت ماجرا رسیدیم؛ قسمتی که در آن شما باید وسوسه‌‌ها و نفس خودتان را کنترل کنید. در ادامه قصد داریم به مواد غذایی‌ای اشاره کنیم که برای درمان کبد چرب، باید از برنامه غذایی‌تان به شکلی کامل حذف شود:
- الکل: الکل به‌عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد کبد چرب شناخته می‌شود.
- شکر: خوردن مستمر آب‌نبات، کلوچه، نوشابه‌ها و آب‌میوه‌های صنعتی قند خون بدن را بیشتر می‌کند که تجمع چربی در کبد هم به همان میزان افزایش می‌یابد.
- نمک: مصرف بیش از حد نمک می‌تواند خطر ابتلا به کبد چرب را افزایش دهد. به همین منظور، باید تلاش کنید میزان مصرف نمک را در طول روزتان کم کنید.
- نان سفید، برنج و ماکارونی: آرد سفید معمولاً به‌عنوان یک محصول فرآوری‌شده شناخته می‌شود و اقلام ساخته‌شده از آن، قند خون را بیشتر می‌کند. بنابراین باید مصرف آن را به حداقل برسانید.
- گوشت قرمز: گوشت گاو سرشار از چربی‌های اشباع‌شده است و باید آن را کمتر مصرف کنید.
میوه های مضر برای کبد چرب
کبد یک اندام حیاتی است که در تصفیه کردن سموم و مواد زائد بدن نقش دارد. سالم نبودن کبد با بروز مشکلات جدی در بدن شما همراه است. به همین دلیل بیشتر بیماران می‌پرسند برای کبد چرب چی بخوریم؟ در بخش‌های قبلی چند نمونه از مواد غذایی را که باید در لیست رژیم غذایی خود قرار دهید یا از آن حذف کنید، نام بردیم. در این بخش تعدادی از میوه های مضر برای کبد چرب را معرفی می‌کنیم.
بیشتر مردم تصور می‌کنند که قند موجود در میوه، مفید است. در صورتی که مصرف مقادیر زیادی از فروکتوز باعث ایجاد چربی زیاد و ذخیره آن در کبد می‌شود. پس مصرف میوه‌هایی که قند زیاد دارند و به طور کلی مصرف میوه‌هایی مانند موز به مقدار زیاد برای مبتلایان به کبد چرب ممنوع است. برخی از میوه‌های مضر برای کبد چرب شامل موارد زیر هستند:
- میوه‌های خشک
- کشمش
- انگور
- انبه
- انجیر
آیا درمان فوری کبد چرب امکان‌پذیر است؟
قهوه، چای سبز و چای بابونه از جمله راه‌های درمان فوری کبد چرب هستند.