افول و زوال هژمونی جهانی آمریکا، گزاره ای است که در سال های اخیر مورد اشاره و اعتراف شمار زیادی از مقام‌های غربی و حتی آمریکایی بوده است. در این رابطه، به طور خاص "فرانسیس فوکویاما"، تئوریسین و دانشمند برجسته آمریکایی حوزه علوم سیاسی و روابط بین الملل، در اظهار نظر معروفی تاکید می کند که "آمریکای فعلی شبیه به ساختمانی زیبا است که از درون توسط موریانه ها خورده شده و هر لحظه امکان فروپاشی آن می رود".
در این رابطه، به تازگی شاهد افشای پرده ای جدید از زوال هژمونی جهانی آمریکا بوده ایم. ماجرا از این قرار است که بانک جهانی در گزارشی، فهرست 10 کشور که بیشترین میزان صادرات فناوری های پیشرفته و بالا را دارند، منتشر کرده است. در این فهرست، چین با صادرات سالانه 769.7 میلیارد دلار در رده نخست و آلمان با صادرات 223.4 میلیارد دلار در رده دوم قرار دارند. پس از این دو، آمریکا با یک سقوط قابل توجه با صادرات 166.4 میلیارد دلار در جایگاه سوم قرار گرفته است. نکته قابل تامل اینکه که کشور چهارم یعنی ویتنام، با صادرات سالانه 123 میلیارد دلار تولیدات مرتبط با فناوری های پیشرفته، فاصله کمی را با آمریکا دارد.
از این رو، بیراه نیست اگر بگوییم آمریکایی ها تا حد زیادی موقعیت هژمونیک و برجسته خود به عنوان غول صادرات فناوری های پیشرفته جهان را از دست داده اند و چین توانسته در این حوزه، فاصله قابل توجهی را با آمریکایی ها ایجاد کند. اهمیت این مساله زمانی بیس از پیش آشکار می شود که توجه داشته باشیم، جهان آینده جهانِ فناوری های پیشرفته و هوش مصنوعی است و آمریکا از همین حالا در این حوزه کلی عقب افتاده و رقبای آن به نحوی فزاینده ای در حال رشد و پیشرفت و قبضه محیط بین المللی هستند.
در این رابطه، مقام معظم رهبری نیز اخیرا رهنمودهای روشنگرانه و آینده نگرانه ای را در مورد ضرورت پیشرفت کشور در حوزه هوش مصنوعی و فناوری های یپشرفته داشته اند. موضوعی که در نوع خود از آگاهی ایشان به مقضیات آینده جهان و ضرورت هماهنگ شدن ایران با حوزه های جدیدِ قدرت ساز در عرصه بین المللی حکایت دارد. نباید از یاد برد که در جهانِ آتی، کشورها یا در حوزه فناوریهای پیشرفته، ابتکار دارند و فعالانه برای خود قدرت تولید می کنند یا دنباله رو دیگران هستند و به طور خاص داده ها و اطلاعات آن ها از سوی دیگران هدفِ استثمار و سواستفاده قرار می گیرد.
با این همه، اینکه شاهدیم موقعیت آمریکا در حوزه فناوری های پیشرفته و بالا به شدت متزلزل شده، نشانه ای عینی از تغییر کریدورهای قدرت جهان است. موضوعی که تکانه و لرزه های آن، مدت هاست که در خودِ غرب نیز حس شده و نسبت به آن پالس های هشداردهنده ای نیز مخابره می شود.