«پیتر استانو» سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا به سوالات خبرنگار ایسنا درباره روابط ایران و این اتحادیه و همچنین احیای مذاکرات رفع تحریم‌ها پاسخ داد.
این مقام اروپایی درباره آینده روابط جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا و زمینه‌های مشترک همکاری با استقرار دولت چهاردهم در ایران گفت: «موضع اتحادیه اروپا روشن است. ما متعهد به یک سیاست جامع بر مبنای احترام متقابل هستیم که تمام گزینه‌ها را در برگیرد. ما آماده مشارکت در هر زمان و مکانی هستیم که منافع، همسو هستند».
او با بیان اینکه «دیپلماسی، مسیری است برای یافتن راه‌حل‌ها درباره موضوعات دارای حساسیت»، خبر داد: «ما با مقامات دولت جدید ایران از جمله مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور جدید و سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران در پرتو اظهارات آن‌ها مبنی بر اینکه به‌دنبال بهبود رابط با غرب هستند، ارتباط برقرار کرده‌ایم».
پزشکیان چندی پیش در مقاله‌ای در روزنامه تهران تایمز درباره روابط ایران و اتحادیه اروپا نوشته بود: «روابط ایران و اروپا فراز و نشیب‌های زیادی داشته است. پس از خروج ایالات متحده از برجام، کشورهای اروپایی ۱۱ تعهد به ایران دادند تا توافق هسته‌ای را نجات داده و تأثیر تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه ایالات متحده بر اقتصاد ما را تعدیل نمایند. کشورهای اروپایی تمام این تعهدات را نقض کرده‌اند، اما به طور نامعقولی انتظار دارند ایران به صورت یکجانبه به تمام تعهدات خود مطابق برجام عمل نماید. با وجود این انحراف‌ها، من آماده برگزاری گفت‌وگوهای سازنده با کشورهای اروپایی هستم تا با تلاش مشترک، روابطمان را بر پایه اصل برابری و احترام متقابل، به مسیر صحیح هدایت کنیم».
پزشکیان در ادامه این مقاله نوشت: «کشورهای اروپایی باید دریابند که مردم ایران مردمی با افتخار هستند و حقوق و شأن آن‌ها را دیگر نمی‌توان نادیده گرفت. هرگاه قدرت‌های اروپایی به این واقعیت واقف شوند، تصور برساخته تفوق اخلاقی خود را کنار بگذارند و همچنین از بحران‌های ساختگی که مدت‌هاست بر روابطمان سایه افکنده عبور نمایند، فرصت‌های بسیاری برای همکاری بین ایران و اروپا وجود خواهد داشت که می‌توان مورد بررسی قرار داد».
عراقچی نیز درباره روابط ایران و اروپا گفته است: «در طی سال‌های اخیر روابط ما با اروپا فراز و نشیب‌هایی داشته است؛ آن‌ها سیاست‌های خصمانه‌ای نسبت به ایران داشته‌اند و ما تلاش می‌کنیم که بر اساس تعامل عزتمندانه، فرصت محور و بر اساس احترام متقابل، در راستای تامین منافع ملی کشور تعامل با اروپا را به پیش ببریم».
«جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم در تماس تلفنی چندی پیش که با وزیر خارجه ایران داشت، ابراز امیدواری کرد «گفت‌گوها و مشورت های سیاسی میان ایران و اتحادیه اروپا در دولت جدید ادامه و گسترش یابد».
اروپا و ایران به دنبال زمینه همکاری
سخنگوی سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ادامه مصاحبه با ایسنا گفت: «ما از نزدیک تصمیم‌هایی که رئیس‌جمهور پزشکیان و دولت او اتخاذ خواهند کرد را دنبال می‌کنیم که چه امکاناتی برای همکاری وجود خواهد داشت. در عین حال، ما در گفت‌وگوهای خود با دولت جدید ایران روشن کرده‌ایم که استفاده از تسلیحات ایرانی از جمله پهپادها توسط روسیه در جنگ اوکراین مشکل بزرگی را در روابط دوجانبه ما ایجاد می‌کند».
ادعای استفاده از تسلیحات ایرانی در جنگ اوکراین درحالی بیان شده که پس از انقضای تحریم‌های تسلیحاتی ایران در مهرماه ۱۴۰۲ ایران محدودیتی برای همکاری‌های تسلیحاتی با دیگر کشورها ندارد اما جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده یک طرف جنگ در اوکراین نیست و سلاحی برای استفاده در جنگ به روسیه ارسال نکرده است.
نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل نیز به ادعاها درباره ارسال تسلیحات ایرانی به روسیه واکنش نشان داد و اعلام کرد: «موضع جمهوری اسلامی ایران در قبال منازعه اوکراین هیچ تغییری نکرده است. ایران ارسال کمک نظامی به طرفین درگیر که موجب گسترش خسارات انسانی و زیرساخت‌ها و همچنین فاصله گرفتن از گفت‌وگوهای آتش‌بس می‌شود را امری غیرانسانی می‌داند؛ بنابراین، نه‌تنها خود چنین اقدامی نمی‌کند، بلکه دیگر کشورها را نیز به توقف ارسال سلاح به طرفین درگیر در این منازعه دعوت می‌کند».
تلاش بورل برای حفظ کانال‌های ارتباطی با طرف‌های برجامی
استانو همچنین درباره احتمال احیای مذاکرات رفع تحریم‌های ایران گفت: «نماینده عالی اتحادیه اروپا به‌عنوان هماهنگ‌کننده برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) تحت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، با همتایان ایرانی و تمام طرف‌های برجامی و همچنین آمریکا در تماس است تا تمام کانال‌ها(ی ارتباطی) را باز نگه دارد و امکان ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای معنادار را حفظ کند».
پیش از این، عراقچی گفته بود برجام به شکل فعلی آن قابلیت احیا ندارد و باید مذاکرات جدیدی شکل بگیرد.
وزیر خارجه ایران گفت: «اکنون احیای آن مذاکرات به آسانی گذشته نیست. شرایط بین‌المللی عوض شده است، در این فاصله جنگ اوکراین پیش آمده که تاثیرات عمیقی بر نگاه امنیتی اروپایی‌ها و به اصطلاح ترتیبات امنیتی بین‌المللی گذاشته است؛ جنگ غزه، حمله رژیم صهیونیستی و کشتاری که در آنجا صورت گرفته نیز شرایط منطقه را کاملا دگرگون کرده است».
او تصریح کرد: «در خود برجام هم بعضی از تاریخ‌هایی که وجود داشته، گذشته است و لذا برجام به آن شکل فعلی که وجود دارد قابل احیا نیست، به تعبیری حتما باید این سند دوباره باز شود، قسمت‌هایی از آن مورد تغییر واقع شود و این کار آسانی نیست. شما می‌دانید وقتی یک سندی باز می‌شود دیگر دوباره جمع کردن آن کار شاقی است و مذاکرات جدیدی باید شکل بگیرد».
طبق ادعای منابع رسانه‌ای، احتمالا در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل مذاکراتی میان ایران با مقامات اتحادیه اروپا در مورد روابط دوجانبه، برجام و تحولات منطقه و بین‌المللی انجام شود.