افزایش ظرفیت پزشکی، فرصتی است که اگر با زیرساخت‌ها و بودجه کافی همراه نشود، می‌تواند به تهدیدی جدی برای کیفیت آموزش و سلامت کشور تبدیل شود. اکنون چشم‌ها به وزارت بهداشت دوخته شده است؛ آیا این بار، اقدامات عملی سریع‌تر انجام خواهد شد؟
در سال‌های اخیر، افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی به‌عنوان یکی از راهبردهای اصلی بهبود وضعیت نظام سلامت کشور مطرح شده است. با این حال، وزیر جدید بهداشت در سخنان خود تأکید کرده است که این افزایش ظرفیت نباید منجر به کاهش کیفیت آموزش شود؛ سخنانی که نشان‌دهنده نگرانی‌های جدی در مورد تأمین زیرساخت‌ها، بودجه و نیروهای انسانی برای تحقق این هدف است. اما نکته اینجاست: مخاطب این "بایدها" کیست؟ آیا وزارت بهداشت توانایی عملیاتی کردن چنین برنامه‌هایی را دارد یا در مواجهه با مشکلاتی که از دولت‌های پیشین به ارث رسیده، ناتوان خواهد ماند؟
چالش‌های موجود در افزایش ظرفیت
افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی به‌عنوان یک قانون از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی ابلاغ شده است؛ قانونی که می‌تواند فرصت‌هایی را برای تربیت بیشتر متخصصان و پاسخ به نیازهای کشور فراهم کند. اما وزیر بهداشت به‌درستی به این نکته اشاره کرده است که تنها افزایش تعداد دانشجویان کافی نیست و زیرساخت‌های آموزشی باید به‌طور جدی توسعه یابند. او با تاکید بر دو پیوست مهم یعنی "تأمین بودجه" و "تأمین نیروی انسانی و هیئت علمی" این نکته را برجسته کرده است که بدون این موارد، کیفیت آموزش پزشکی به‌طور جدی تهدید خواهد شد.
اما آیا این نگرانی‌ها بی‌اساس است؟ یا وزارت بهداشت تاکنون برای مقابله با چالش‌های پیش‌رو چه کرده است؟
نگاهی به دولت سیزدهم
در دولت سیزدهم، افزایش ظرفیت آموزش پزشکی به‌عنوان یکی از محورهای اصلی برنامه‌های بهداشتی در دستور کار قرار گرفت. هرچند این دولت توانست با اصلاحات و طرح‌های متعدد، گام‌هایی مهم در این زمینه بردارد، اما همچنان انتقاداتی از سوی کارشناسان مطرح شد.
مجلس شورای اسلامی نیز همزمان با این طرح، در لایحه برنامه هفتم توسعه، با مکلف‌کردن وزارت بهداشت به افزایش ۲۰ درصدی ظرفیت، نقش خود را در این مسیر ایفا کرد و سازمان برنامه و بودجه را موظف به تأمین اعتبارات مورد نیاز جهت توسعه زیرساخت‌های لازم نمود. در طی این سه سال دولت سیزدهم موفق شد ۱۷ هزار تخت بیمارستانی جدید به ظرفیت بیمارستانی کشور اضافه کند و تا پایان سال جاری نیز قرار است ۱۵ هزار تخت دیگر اضافه شود. همچنین، با افتتاح چهار بیمارستان اطفال و دو برابر کردن تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه سلامت از ۷۰۰ به ۱۴۰۰ واحد، گام‌های مثبتی در توسعه این بخش برداشته شد. علاوه بر این، افزودن ۱۰ دانشکده پزشکی جدید به دانشگاه‌ها، نشان از تلاش‌های جدی دولت برای توسعه بسترهای آموزشی داشت.
اما در کنار این پیشرفت‌ها، هماهنگی کامل میان افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان و آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم همچنان به‌عنوان یک چالش مهم باقی ماند؛ چالشی که اکنون بر دوش دولت جدید سنگینی می‌کند.
ضرورت اقدام عملی وزارت بهداشت با توجه به تجربیات گذشته، وزارت بهداشت جدید با چالشی بزرگ مواجه است. اگر افزایش ظرفیت تنها به ارقام روی کاغذ محدود شود و تأمین بودجه و زیرساخت‌های آموزشی به تعویق بیفتد، سیستم آموزشی و در نهایت سلامت کشور آسیب خواهد دید. وزیر بهداشت به‌درستی بر اهمیت جذب هیئت علمی، تأمین بودجه و تقویت زیرساخت‌ها تأکید کرده است. وی در همین خصوص اشاره کرد: «افزایش ظرفیت پزشکی یک ضرورت است، اما بدون تأمین بودجه و جذب هیئت علمی، کیفیت آموزش کاهش خواهد یافت.» در شرایط فعلی، نقش وزارت بهداشت حیاتی است و هرگونه تأخیر در اقدامات عملی ممکن است به کاهش کیفیت آموزش پزشکی بینجامد، موضوعی که نه‌تنها دانشجویان، بلکه کل نظام سلامت کشور را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی گامی مهم در راستای پاسخ به نیازهای بهداشتی و سلامت کشور است. اما همان‌طور که وزیر بهداشت تأکید کرده است، این افزایش ظرفیت تنها زمانی موفقیت‌آمیز خواهد بود که با توسعه زیرساخت‌ها و تأمین بودجه و نیروی انسانی لازم همراه شود. وزارت بهداشت باید مسئولیت این "بایدها" را به‌طور جدی بپذیرد و اقدامات عملی را آغاز کند تا نه‌تنها کیفیت آموزش پزشکی کاهش نیابد، بلکه زمینه‌ای برای رشد و پیشرفت بیشتر نظام سلامت کشور فراهم شود.