خبرگزاری میزان – ۱۶ اکتبر (۲۵ مهر) از سال ۱۹۷۹ تاکنون به‌عنوان روز جهانی غذا تعیین شده است؛ دلیل تعیین تاریخ یادشده به‌عنوان روز جهانی غذا، تاسیس سازمان خواروبار و کشاورزی سازمان ملل WFP در ۱۶ اکتبر ۱۹۴۵ است.
سازمان جهانی غذا World Food Programme، در سال ۲۰۲۰ جایزه صلح نوبل را به دلیل تلاش در مسیر پایان دادن به گرسنگی در جهان، ترویج صلح در مناطق درگیری و ایفای نقش پیشرو در جلوگیری از سوءاستفاده از نیاز به مواد غذایی به‌عنوان یک سلاح در جنگ و درگیری نظامی دریافت کرد.
روز جهانی غذا از آن جهت اهمیت دارد که گرسنگی، ناامنی غذایی و سوءتغذیه از جمله مهم‌ترین مسائل زمان حاضر هستند و هر چه جهان به هدف ۲۰۳۰ یعنی گرسنگی صفر نزدیک‌تر می‌شود، اوضاع بدتر و وخامت‌بارتر می‌شود.
اهمیت غذا در حقوق بشری
غذا سومین نیاز اساسی بشر بعد از هوا و آب است؛ ضمن اینکه در اعلامیه جهانی حقوق بشر و ۲ قانون الزام‌آور بین‌المللی نیز به‌عنوان یک حق اساسی بشر شناخته شده است.
در حالی که همچنان بیش از نیاز ساکنان کره زمین در سراسر جهان غذا تولید می‌شود، حدود ۸۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان دسترسی به غذا ندارند.
جهان پس از تجربه یک دهه کاهش تدریجی گرسنگی در جهان، شاهد افزایش نرخ گرسنگی است که نگرانی‌های جدی را درپی داشته است؛ این گرسنگی حدود ۱۰ درصد از مردم جهان را تحت تاثیر قرار داده است؛ از مهم‌ترین دلایل تشدید بحران گرسنگی در جهان، جنگ‌ها و تغییرهای آب‌وهوایی هستند.
ابعاد بحران گرسنگی در جهان
در دنیایی که در آن گرسنگی و سوءتغذیه یک واقعیت از زندگی میلیارد‌ها کودک، زن و مرد است، دست‌کم یک موضوع قطعا و حتما اشتباه پیش می‌رود.
در حال حاضر ۷۳۳ میلیون نفر در سراسر جهان به دلیل درگیری، حاشیه‌نشینی، تغییرهای آب‌وهوایی، فقر و رکود اقتصادی با خطر قحطی مواجه هستند؛ ضمن اینکه ۲.۸ میلیارد نفر نیز در جهان توانایی پرداخت هزینه یک رژیم غذایی سالم را ندارند.
گذشته از همه خبر‌های بد درباره گرسنگی و قحطی در جهان، خبر خوب این است که یک جهان بدون گرسنگی امکان‌پذیر است.
گرسنه‌ترین مناطق جهان کدامند؟
مردم بخش‌های مختلفی در جهان به‌ویژه در قاره آفریقا در حال حاضر از بحران گرسنگی رنج می‌برند؛ این بخش‌ها شامل کشور‌ها و مناطقی می‌شود که عمدتا تحت تاثیر درگیری‌های نظامی و جنگ‌ها و تغییرهای آب‌وهوایی هستند.
چاد به‌طور مداوم در میان گرسنه‌ترین کشور‌های جهان قرار می‌گیرد؛ دلیل تداوم گرسنگی در این کشور آفریقایی ترکیبی از درگیری‌های نظامی و تغییرهای آب‌وهوایی است.
سیرالئون، دیگر کشور آفریقایی است که به شکل مزمن از بحران گرسنگی رنج می‌برد؛ سودان دیگر کشور آفریقایی است که به شکل جدی در معرض خطر قحطی قرار دارد و جمعیت افراد گرسنه در آن در مسیر صعودی قرار دارد.
بنگلادش نیز از جمله کشور‌های آسیب‌پذیر در برابر بحران گرسنگی ناشی از تاثیر‌های سوء تغییرهای آب‌وهوایی است.
در عین حال، بدترین بحران غذایی حال حاضر جهان در غزه در جریان است که طی یک سال گذشته تحت بمباران و حمله‌های جنایت‌کارانه رژیم صهیونیستی قرار داشته است.
ترکیب مرگ‌بار آوارگی و گرسنگی
رابطه نزدیکی میان آوارگی و گرسنگی وجود دارد؛ در حالی که آوارگی منجر به بروز بحران گرسنگی در میان جمیعت آواره می‌شود، گرسنگی خود ز عوامل آوارگی است.
جنگ‌ها هم عامل بروز بحران گرسنگی هستند و هم از آن به‌عنوان ابزاری برای تداوم خود بهره می‌برند؛ در عین حال، اگرچه جنگ‌ها و درگیری‌های نظامی از عوامل اصلی آوارگی افراد در سراسر جهان هستند، گرسنگی و نبود غذا نیز بر بحران آوارگی دامن می‌زنند.
ترکیب مرگ‌بار بحران‌های آوارگی و گرسنگی در حال حاضر جمعیت قابل توجهی را درگیر کرده‌اند؛ گرسنگی می‌تواند باعث مهاجرت اجباری در زمان درگیری شود؛ مردم آسیب‌دیده از جنگ آن را تهدیدی برای زندگی و معیشت خود می‌دانند و حتی تامین نیاز‌های خود مانند غذا را برای آن‌ها دشوار می‌کند.
شاخص‌های گرسنگی چه چیز‌هایی هستند؟
شاخص‌های متعددی برای ارزیابی بحران گرسنگی در جهان وجود دارند؛ این شاخص‌ها ازسوی نهادها و سازمان‌های مختلف معرفی می‌شوند.
گرسنگی در سال ۲۰۲۴ براساس چهار شاخص کلیدی اندازه‌گیری می‌شود: سوءتغذیه، مرگ‌ومیر کودکان، کوتاه‌قدی کودکان و نرخ مرگ‌ومیر کودکان.
با چنین معیاری کشور‌ها و مناطق مختلفی در سراسر جهان دچار بحران گرسنگی هستند.
پیام دبیرکل سازمان ملل برای روز جهانی غذا
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان به مناسبت روز جهانی غذا پیامی منتشر کرد؛ وی در این پیام ضمن اشاره به تشدید بحران گرسنگی در سراسر جهان از غزه و سودان به‌عنوان مناطق بسیار نگران‌کننده یاد کرد.
دبیرکل سازمان ملل همچنین با بیان اینکه اجلاس سیستم‌های غذایی ۲۰۲۱ این سازمان را در مسیری قرار داد تا با ناکارآمدی‌ها و نابرابری‌های موجود در سیستم‌های غذایی خود مقابله کند، از نیاز جهان به سیستم‌های غذایی کارآمدتر، فراگیرتر، انعطاف‌پذیرتر و پایدارتر با مشارکت همگانی خبر داد.
وی ابراز امیدواری کرد که مبارزه با گرسنگی و سوءتغذیه تشدید شده و با هدف پایان دادن به این بحران‌ها افزایش یابد.
گرسنگی و قحطی در غزه؛ بحرانی ساخته دست رژیم صهیونیستی
محاصره غزه و ممانعت از ورود کمک‌های بشردوستانه و مواد غذایی، بمباران نهاد‌های بین‌المللی تامین‌کننده مواد غذایی به موازات تخریب زمین‌های کشاورزی در غزه بخشی از استراتژی نسل‌کشی رژیم صهیونیستی بوده است.
در حال حاضر ساکنان سراسر غزه از گرسنگی رنج می‌برند و بحران قحطی به گستردگی بر زندگی این افراد سایه انداخته است؛ با وجود این، تشدید دور جدید خشونت‌های ارتش رژیم صهیونیستی علیه مناطق شمالی غزه، ساکنان این منطقه را بیش از همیشه در معرض خطر مرگ بر اثر گرسنگی قرار داده است.
برنامه جهانی غذای سازمان ملل به‌تازگی هشدار داد که تشدید خشونت‌ها در شمال غزه تاثیر فاجعه‌باری بر امنیت غذایی هزاران خانواده فلسطینی دارد؛ این نهاد سازمان ملل یادآوری کرد که گذرگاه‌های اصلی به شمال نوار غزه بسته شده و هیچ کمک غذایی از اول اکتبر (۱۰ مهر) وارد این منطقه نشده است.
مراکز توزیع مواد غذایی و همچنین آشپزخانه‌ها و نانوایی‌ها در شمال غزه به دلیل حمله‌های هوایی، عملیات زمینی نظامی و دستور تخلیه مجبور به تعطیلی شده‌اند و تنها نانوایی فعال در شمال غزه که ازسوی برنامه جهانی غذا پشتیبانی می‌شود، پس از حمله تخریب شد.
آنتوان رنارد، مدیر کشوری برنامه جهانی غذا برای فلسطین، از دشواری دسترسی ایمن سازمان‌های بشردوستانه به افراد نیازمند به مواد غذایی در غزه خبر داد.
در جنوب و مرکز غزه نیز به دلیل ناامنی در اطراف گذرگاه‌ها، وضعیت در نقطه بحرانی قرار دارد؛ توزیع مواد غذایی وجود ندارد و نانوایی‌ها در تلاش برای تامین آرد گندم هستند و همین امر، هر روز آن‌ها را در معرض خطر تعطیلی قرار می‌دهد؛ تعداد کمی از آشپزخانه‌های غذای گرم هنوز یک وعده غذایی را برای کسانی که به اندازه کافی شانس دسترسی دارند، ارائه می‌کنند.
با نزدیک شدن به فصل زمستان، مردم غزه خود را بدون سرپناه کافی، بدون سوخت و کمک بسیار اندک می‌بینند.