به گزارش ایسنا، روز گذشته توافقنامه جامع راهبردی ایران و روسیه تحت عنوان «معاهده مشارکت جامع راهبردی بین جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه» توسط رؤسای جمهوری دو کشور در ۴۷ ماده امضا شد که زمینه گسترش همکاری راهبردی میان دو طرف را در همه بخش‌های بین‌المللی فراهم می‌کند.
در بند دو ماده ۲۰ این توافقنامه آمده است: «طرف‌های متعاهد به منظور ایجاد زیرساخت پرداخت نوین مستقل از دولت‌های ثالث، گذار به پرداخت‌های دوجانبه به ارزهای ملی، تقویت همکاری مستقیم بین بانکی و ترویج محصولات مالی ملی، همکاری خواهند کرد.»
متعاقب این موضع، رئیس‌کل بانک مرکزی ایران که در سفر اخیر دکتر پزشکیان به روسیه، وی را همراهی می‌کرد از عملیاتی شدن پیمان پولی میان ایران و روسیه خبر داد.
براساس این پیمان و طبق گفته فرزین، سند اقدام مشترک میان بانک‌های مرکزی ایران و روسیه در سه سرفصل اصلی «استفاده از پول‌های ملی در تجارت دو کشور»، «امکان اتصال پیام‌رسان‌های بانکی و بومی دو کشور موسوم به سپام و SPFS» و «امکان اتصال شبکه پرداخت کارتی دو کشور» عملیاتی شده است.
از اتصال شبکه کارتی تا تحقق پیمان پولی
زمینه روابط بانکی و پولی میان ایران و روسیه البته در سال‌های گذشته و به طور جدی در ماه‌های گذشته فراهم شد. این دو کشور از آنجایی که از اعضای اصلی گروه بریکس هستند در جلسات متعدی که با حضور روسای بانک‌های مرکزی دو کشور برگزار شد، بر سر یک همکاری مالی و بانکی با یکدیگر به توافق رسیدند که فاز اول این توافق در اواخر تابستان امسال با اتصال شبکه کارتی شتاب ایران به شبکه کارتی میر روسیه آغاز شد و در آبان ماه سال جاری به صورت رسمی رونمایی شد.
این همکاری بانکی در سه فاز برنامه ریزی شد که در فاز اول آن امکان برداشت روبل روسیه توسط گردشگران ایرانی از خودپردازهای روسیه فراهم شد، در فاز دوم آن گردشگران روسیه می‌توانند از خودپردازهای ایران، ریال دریافت کرده و در مرحله سوم آن که برای سال جدید (جاری) میلادی برنامه‌ریزی شده، گردشگران ایرانی می‌توانند با کارت‌های عضو شبکه شتاب از فروشگاه‌های روسیه خرید کنند.
خیز پیمان پولی برای دلارزدایی
براساس گفته‌ها، پیمان پولی اخیر میان ایران و روسیه از نوع خط معاوضه نقدینگی میان دو کشور است که یک رویکرد برای دلارزدایی و کاهش خطرات تحریمی است و یک اقدام تحریم ناپذیر محسوب می‌شود. به عبارت دیگر، پول ملی هر کشوری را غیر قابل تحریم می‌کند.
بی شک، پیمان پولی اخیر که به امضای دو کشور رسیده، گام بزرگ‌تری در گسترش روابط تجاری و بانکی دو کشور و همچنین توسعه نظام پولی و ارزی میان طرفین است. برنامه‌ریزی برای این پیمان در ماه‌های اخیر به طور جدی صورت گرفته بود اما از آنجاکه توافق شده بود نرخ تسویه میان طرفین، براساس نرخ بازار توافقی یا بازار ارز تجاری ایران باشد، عملیاتی شدن این پیمان به اجرایی شدن و تحقق بازار ارز تجاری ایران موکول شد.
در ماه اخیر و از آنجاکه بازار ارز تجاری ایران (اخیرا) به بهره برداری رسید و کار خود را آغاز کرد، فرصت عملیاتی شدن پیمان پولی میان ایران و روسیه فراهم شد که در سفر اخیر رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به مسکو در حاشیه سفر دکتر پزشکیان به روسیه، از سوی رئیس کل بانک مرکزی اعلام شد و ارز دو کشور بر اساس نرخ توافقی بازار ارز تجاری، مبنای تسویه قرار گرفت که به گفته رئیس کل بانک مرکزی، در حال راه‌اندازی تابلوی روبل در مرکز مبادله هستیم و ریال آفشور روبل را تعریف می‌کنیم.
طبق اعلام فرزین، با همکاری میربیزینس (شبکه کارتی روسیه) در تلاش هستیم که روبل، نرخ جداگانه‌ای بر اساس توافق تجار داشته باشد و در این زمینه ظرف یکی - دو هفته آینده خبرهای خوبی خواهیم شنید و دیگر مشکلی نخواهیم داشت.
همچنین، براساس این پیمان پولی، مقرر است که شعبات بانکی در ایران و روسیه به منظور تسهیل مناسبات و مبادلات اقتصادی در دستور کار قرار گیرد که بی شک تعاملات تجاری گسترده‌تری را برای طرفین به همراه دارد.
علاوه بر این، باتوجه به اینکه شبکه کارتی میان ایران و روسیه به یکدیگر متصل شده‌اند، بانک‌های مرکزی دو طرف از ذخایر ارزی کشور طرفین برخوردار هستند و به عبارت دیگر، بانک مرکزی روسیه ذخایر ریالی و بانک مرکزی ایران ذخایر روبلی دارد تا بر اساس آن بتوانند تراکنش‌های پولی میان طرفین را تسویه کنند.