برای مقابله با کاهش شدید ذخایر آب تهران در شرایط اضطراری، نیاز به اقدامات فوری و هماهنگی بین نهادهای دولتی، مشارکت شهروندان و استفاده از تمام ظرفیت های موجود است. در ادامه راهکارهای اضطراری زیر پیشنهاد میشود: ۱. اجرای سختگیرانه‌ی سهمیه‌بندی آب - قطع آب مشترکان پرمصرف: شناسایی و قطع موقت آب خانوارها، صنایع و واحدهای تجاری که بیش از سقف تعین شده مصرف میکنند (با استفاده از کنتورهای هوشمند) - زمانبندی قطع آب در مناطق مختلف: اعمال قطعی آب به صورت چرخشی در ساعات مشخص (مثلاً شبها) برای کاهش فشار بر شبکه ۲. ممنوعیت مصرف آب برای مصارف غیرضروری - تعطیلی استخرها، کارواشها و مراکز تفریحی پرآب: تا زمان بهبود وضعیت ذخایر - ممنوعیت آبیاری فضای سبز شهری و پارکها با آب شرب: جایگزینی با آبهای غیرشرب (مانند پساب تصفیه شده ۳. توزیع آب به صورت بشکه ای/تانکری در مناطق بحرانی - استقرار تانکرهای آبرسانی: در محله‌هایی که با کمبود شدید مواجهند (به ویژه مناطق جنوب و غرب تهران) - ایستگاه‌های توزیع آب بطری : برای تأمین آب شرب ضروری ۴. بهبود سریع مدیریت شبکه آب - تعمیر فوری خطوط فرسوده و نشت‌های آب: بسیج تیم‌های فنی برای کاهش هدررفت ۲۰-۳۰٪ درصدی آب در شبکه - نصب کنتورهای هوشمند فشارقوی: برای شناسایی و قطع سریع مصارف غیرمجاز ۵. استفاده از منابع آب جایگزین - بهره‌گیری از پساب تصفیه شده: استفاده از فاضلاب تصفیه شده شهر برای آبیاری فضای سبز و صنایع - حفر چاه‌های اضطراری در دشت‌های مجاز: با رعایت ملاحظات زیست‌محیطی و نظارت دقیق - *گانتقال موقت آب از سدهای همجوار: مانند سدهای طالقان (با اولویتبندی مصارف شرب) ۶. آگاهی‌رسانی گسترده و بسیج عمومی - اخطارهای لحظه‌ای از طریق رسانه و پیامک: اطلاع‌رسانی درباره وضعیت بحرانی و الزامات کاهش مصرف - تشکیل پویش‌های مردمی: مانند «هر خانواده یک منبع آب ذخیره کند» یا «هر شهروند ۵۰ لیتر صرفه‌جویی روزانه» ۷. کنترل مهاجرت به تهران - محدودیت صدور مجوزهای جدید ساخت وساز: کاهش فشار جمعیت بر منابع آب - تشویق موقت ساکنان به ترک تهران: با ارائه تسهیلات به افرادی که امکان کار از راه دور یا سکونت در شهرهای دیگر را دارندو بازگرداندن حجم عظیم اتباع بیگانه به کشورشان که در استان تهران بسیار زیادند و دولت افغانستان حتی حق آبه ما را نمی‌دهد ۸.استفاده از فناوری‌های فوری - پوشش مخازن آب با سایه بان‌های موقت: کاهش تبخیر آب در مخازن سدهای تهران مانند لار و لتیان - استفاده از دستگاه‌های نمک‌زدایی سیار: در صورت دسترسی به منابع آب شور ۹. همکاری با استان‌های همجوار - درخواست کمک اضطراری از استان‌های پرآب: مانند مازندران یا گیلان برای انتقال آب با تانکر یا خطوط موقت - کمک‌های بین‌المللی: درخواست تجهیزات نمک‌زدایی یا تصفیه‌خانه‌های سیار از کشورهای دوست ۱۰. تشکیل ستاد بحران آب - ادغام نهادهای مسئول (وزارت نیرو، شهرداری، استانداری): تصمیم‌گیری متمرکز و اجرای سریع دستورات -دستپر به نیروهای نظامی و انتظامی در جهت جلوگیری از استفاده نامعقول از آب در شهر و پلیس آب - استقرار نیروهای امنیتی برای جلوگیری از نا آرامی : نظارت بر توزیع عادلانه آب و مقابله با احتکار - این اقدامات باید موقتو همراه با برنامه‌ریزی برای راهکارهای بلندمدت (مانند اصلاح الگوی کشت، انتقال صنایع آب‌بَر از تهران و توسعه منابع پایدار) باشد - هرگونه اقدام اضطراری باید با شفافیت اطلاع‌رسانی شود تا اعتماد عمومی جلب گردد. - پرهیز از پروژه‌های غیرکارشناسی (مثل حفر چاه‌های عمیق جدید) که بحران را تشدید می‌کند تهران در آستانه یک فاجعه انسانی-زیستمحیطی قرار دارد و نجات آن نیازمند اقدام جسورانه، فوری و فرابخشی است. بدون مشارکت شهروندان و اراده سیاسی قوی، حتی راهکارهای اضطراری نیز کارآمد نخواهند بود .

راهکار کوتاه مدت اضطراری برای بحران آب تهران و کرج برای جبران کوتاه مدت کم آبی تهران، نیاز به اقدامات سریع، عملیاتی و مشارکتی است که در بازه زمانی چند هفته تا چند ماه نتیجه بخش باشند. راهکارهای زیر میتوانند بحران آب تهران را تا حدی مهار کنند: ۱. کاهش فوری مصرف آب شرب - اجرای سهمیه بندی آب بر اساس کنتورهای هوشمند: قطع آب مشترکان پُرمصرف (خانگی، تجاری و صنعتی) که بیش از سقف تعیین شده مصرف میکنند. - قطع آب شبانه در مناطق پرجمعیت: مثلاً قطع آب از ساعت ۲۲ تا ۴ صبح به صورت چرخشی در مناطق مختلف تهران. - نصب محدودکننده های جریان آب (فلوساز): کاهش فشار آب در شبکه برای جلوگیری از مصرف بیرویه ۲. ممنوعیت مصارف غیرضروری - تعطیلی موقت استخرها، کارواشها و مراکز آبی تفریحی - ممنوعیت آبیاری فضای سبز با آب شرب: استفاده از آبهای غیرشرب (پساب تصفیه شده یا آبهای سطحی) برای پارکها و میدانها - جایگزینی آبنماها با المانهای خشک یا بازیافت آب آنها ۳. بهینه سازی شبکه توزیع آب - تعمیرات اضطراری خطوط فرسوده و نشتگیری: بسیج تیمهای فنی برای کاهش ۳۰٪ هدررفت آب در شبکه تهران - استفاده از ردیابهای هوشمند نشت: شناسایی سریع نشتی ها با فناوریهای مبتنی بر امواج صوتی یا ماهوارهای ۴. تأمین آب از منابع جایگزین - افزایش برداشت از چاه های اضطراری با نظارت زیست محیطی: در دشتهای مجاز اطراف تهران (با رعایت حقابه های زیرزمینی) - استفاده از پساب تصفیه خانه های جنوب تهران: برای آبیاری فضای سبز، شستشوی معابر و مصارف صنعتی - انتقال آب با تانکر از سدهای همجوار: مانند سدهای طالقان بهصورت موقت ۵. بسیج عمومی و مشارکت شهروندان - پویش «هر خانواده، یک منبع ذخیره آب»: تشویق مردم به ذخیره آب در مخازن کوچک خانگی برای روزهای بحرانی - جایزه های مالی برای صرفه جویی: ارائه تخفیف قبض به مشترکانی که مصرف را ۲۰-۳۰٪ کاهش دهند - آموزش فوری روشهای صرفه جویی: مانند استفاده از سردوش های کم مصرف، جمعآوری آب سرد قبل از حمام و بازچرخانی آب خاکستری ۶. استفاده از فناوریهای سریعالنتیجه - پوشش مخازن سدها با سایه بانهای موقت: مانند پنلهای خورشیدی شناور یا توپهای پلاستیکی برای کاهش تبخیر - استقرار دستگاههای نمکزدایی سیار: در صورت دسترسی به منابع آب شور در اطراف تهران - استفاده از مهپاشی در فضای سبز: کاهش مصرف آب در پارکها با سیستمهای رطوبت ساز ۷. محدودیت های اداری و قانونی - تعلیق موقت پروژههای ساختمانی پرمصرف: مانند مجتمع های تجاری، هتلها یا استخرهای جدید - ممنوعیت فروش آب به شهرهای دیگر که توسط کارخانه های آب معدنی انجام میشود : تا زمان بهبود ذخایر سدها - تشکیل ستاد ویژه آب تهران با اختیارات فرابخشی: برای هماهنگی بین وزارت نیرو، شهرداری و استانداری ۸. مدیریت بحران در بخش کشاورزی حومه تهران - ممنوعیت کشت محصولات آببر (مانند برنج و ذرت): در دشتهای ورامین، شهریار و اسلامشهر - پرداخت غرامت به کشاورزان برای تعطیلی موقت چاهها: جبران خسارت از محل صرفه جویی آب شرب #گ۹. آگاهی بخشی فوری - اطلاع رسانی لحظهای از طریق پیامک، اپلیکیشنها و رسانه ها: اعلام وضعیت قرمز و آموزش روشهای صرفهجویی - استفاده از ظرفیت مساجد، مدارس و شبکههای اجتماعی: برای جلب مشارکت عمومی ۱۰. همکاری با استانهای همجوار - درخواست کمک اضطراری از استانهای مازندران، گیلان : برای انتقال آب با تانکر یا خطوط لوله موقت - خرید آب از بخش خصوصی (با نظارت دولت): در صورت وجود منابع قابل استحصال هشدارهای مهم - این راهکارها موقت هستند و بدون برنامه ریزی بلندمدت (مانند اصلاح الگوی کشت، انتقال صنایع آببر چ)، بحران تکرار خواهد شد - هر اقدام باید با شفافیت کامل به مردم اطلاع رسانی شود تا از اعتمادسازی و همکاری عمومی اطمینان حاصل گردد تهران در آستانه یکبحران انسانیقرار دارد و نجات آن نیازمند همکاری همهجانبه مردم، دولت و نهادهای مدنیاست. اجرای این راهکارها میتواند فرصتی برای طراحی زیرساختهای پایدارتر فراهم کند.

«قل سیروا فی الارض فانظروا کیف بدأ الخلق ثم لله ینشئ النشاة الاخرة ان الله علی کل شیء قدیر» قابل توجه جراحان مسعول ، نظر به آنکه ۸۰ درصد آب در بخش کشاورزی ما کارآمد مصرف و عمدتا فاقد بهره وری هدر میرود ، کشورهای کم آب برای بهبود بخش کشاورزی خود از راهبردهای متنوعی استفاده کرده اند که ترکیبی از فناوریهای پیشرفته، مدیریت منابع آب، و تغییر الگوهای کشت است. برخی از این اقدامات عبارتند از: ۱. استفاده از سیستمهای آبیاری کارآمد - آبیاری قطره ای : کشورهایی مانند فلسطین اشغالی و اردن از این سیستم برای کاهش هدررفت آب و افزایش بهره وری استفاده میکنند. این روش تا ۹۰٪ بازدهی آب را بهبود میبخشد. - آبیاری زیرسطحی: در این روش آب مستقیماً به ریشه گیاه میرسد و تبخیر کاهش مییابد. ۲. بازیافت و استفاده مجدد از آب - استفاده از فاضلاب تصفیه شده: فلسطین اشغالی بیش از ۸۵٪ فاضلاب شهری را تصفیه و برای کشاورزی استفاده میکند. سنگاپور نیز با پروژه NEWater آب بازیافتی را به بخش کشاورزی تزریق میکند. ۳. کشت محصولات مقاوم به خشکی - جایگزینی محصولات پرآب (مانند برنج) با گونه های کم آب (مانند ارزن، سورگوم، یا گیاهان بومی). مثلاً در مصر، کشت گندم و جو به جای برنج افزایش یافته است. ۴. بهینه سازی مدیریت خاک - مالچپاشی (پوشاندن خاک با مواد آلی) و کشاورزی بدون شخم (No-Till) برای حفظ رطوبت خاک. - کشت گلخانه ای عمودی هیدروپونیک و اکواپونیک : کنترل دقیق دما و رطوبت در کشورهایی مانند امارات متحده عربی** و **عربستان سعودی ۵. استفاده از فناوریهای نوین - نمکزدایی آب دریا: فلسطین اشغالی و عربستان سعودی از این روش برای تأمین آب شیرین کشاورزی استفاده میکنند - سنسورهای رطوبت خاک و هوشمندسازی آبیاری: نظارت لحظه ای بر نیاز آبی گیاهان با کمک فناوری IoT - کشاورزی عمودی (Vertical Farming) هیدروپونیک ،ایروپونیک و اکواپونیک : صرفه جویی در آب و فضای کشت، مانند پروژه های در حال اجرا در دبی ۶. ذخیره سازی آب باران - ساخت سدهای زیرزمینی، حوضچه های جمع آوری آب باران و چاههای آبخوان در کشورهایی مانند هند و نیجر ۷. سیاستهای دولتی و آموزش کشاورزان - تعرفه گذاری آب بر اساس مصرف (مثلاً در استرالیا) - آموزش کشاورزان برای استفاده از روشهای کم آب و ارائه یارانه برای فناوری های نوین (مانند برنامه های مراکش) ۸. همکاری های بین المللی و تحقیق و توسعه - مشارکت در پروژه های بین المللی مانند سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (FAO) برای توسعه روشهای پایدار - سرمایه گذاری در پژوهش برای توسعه بذرهای مقاوم به خشکی (مثال: مراکش و اتیوپی) ۹. تغییر الگوی اقتصادی - کاهش وابستگی به کشاورزی آببَر و انتقال به صنایع کممصرف (مانند قطر که بخشی از نیاز غذایی خود را از طریق واردات تأمین میکند). مثالهای موفق: - فلسطین اشغالی : بیشترین بکارگیری فن آوری در مدیریت آب با ترکیبی از آبیاری قطرهای، نمکزدایی، و بازیافت آب - هند: پروژههای جمع آوری آب باران در ایالت راجستان که کشاورزی را در مناطق خشک زنده نگه داشته است - امارات متحده عربی: استفاده از فناوری کشاورزی هیدروپونیک و مه پاشی در مزارع. این راهبردها نشان میدهد که ترکیب مدیریت شایسته سالاری ،فناوری، سیاستگذاری هوشمند، و مشارکت جامعه میتواند امنیت غذایی را حتی در مناطق کم آب تضمین کند.

ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه خشک جهان، با چالشهای جدی کم آبی مواجه است. برای مقابله با این بحران، ترکیبی از راهکارهای فنی، مدیریتی، فرهنگی و سیاستی ضروری است. در ادامه بهترین روشهای مبارزه با کم آبی در ایران پیشنهاد میشوند: ۱. بهینه سازی مصرف آب در کشاورزی (۸۵-۹۰% مصرف آب ایران) - توسعه آبیاری قطره ای و زیرسطحی: جایگزینی روشهای سنتی (غرقابی) با سیستم های نوین آبیاری که تا ۶۰% در مصرف آب صرفه جویی میکنند. - مثال: پروژهه ای موفق در استانهای خراسان، فارس و اصفهان - کشت گلخانه ای: کاهش مصرف آب تا ۱۰ برابر نسبت به کشت باز (مثال: گلخانه های مدرن در یزد و کرمان). - انتخاب محصولات کم آب: جایگزینی برنج و محصولات آب بر با گونه های مقاوم به خشکی مانند زعفران، پسته، انار و گیاهان دارویی ۲. احیا و مدیریت منابع آب - احیای قناتها و آبخوانها: بازسازی قنات های تاریخی (مثل قنات گناباد) و جلوگیری از برداشت بی رویه از سفره های زیرزمینی - ساخت سدهای زیرزمینی: ذخیره آب باران در مناطق خشک (مثال: استانهای سیستان و بلوچستان و کرمان) - پروژههای آبخیزداری: کاشت گیاهان بومی و احداث بندهای خاکی برای کاهش فرسایش و افزایش نفوذ آب به زمین ۳. فناوریهای نوین و بازیافت آب - نمک زدایی آب دریا: توسعه نیروگاههای نمکزدایی در استانهای جنوبی (مانند بوشهر و هرمزگان) - استفاده از فاضلاب تصفیه شده: تصفیه پسابهای شهری و صنعتی برای آبیاری فضای سبز و کشاورزی (مثال: تصفیه خانه های تهران و اصفهان) - **سامانههای هوشمند نظارت بر آب: نصب سنسورهای رطوبت خاک و سیستمهای کنترل هوشمند آبیاری با کمک فناوری IoT ۴. اصلاح الگوی کشت و سیاست گذاری - تعیین الگوی کشت منطقه ای: ممنوعیت کشت محصولات پرآب در مناطق خشک (مانند برنج در اصفهان و یزد) - تعرفه گذاری پلکانی آب: افزایش قیمت آب برای مصرفکنندگان پرمصرف و حمایت از کشاورزان با الگوی کشت کم آب - حمایت از کشاورزی قراردادی: تضمین خرید محصولات کم آب توسط دولت برای تشویق کشاورزان. ۵. فرهنگ سازی و آموزش - آموزش کشاورزان: برگزاری کارگاههای آموزشی برای استفاده از روشهای آبیاری نوین و مدیریت خاک (مثال: طرحهای جهاد کشاورزی در استانها). - آگاهی بخشی عمومی: استفاده از رسانه ها برای کاهش مصرف آب شرب و ترویج الگوی مصرف پایدار ۶. مقابله با چالشهای محیط زیستی - جلوگیری از حفر چاههای غیرمجاز: تقویت نظارتها و جریمه های سنگین برای متخلفان - کاهش تبخیر آب: پوشش مخازن آب با سایبان و استفاده از مالچ در زمینهای کشاورزی - مبارزه با ریزگردها: کاشت گیاهان مقاوم در مناطق بیابانی برای تثبیت خاک و حفظ رطوبت ۷. پروژه های کلان و همکاریهای بین المللی - انتقال آب بین حوضهای با احتیاط و مطالعات دقیق کارشناسانه نه دیمی : اجتناب از پروژه های مخرب زیست محیطی (مانند انتقال آب خزر) و اولویت بندی روشهای پایدار - همکاری با سازمانهای بین المللی: استفاده از تجربیات کشورهایی مانند فلسطین اشغالی و سنگاپور در مدیریت آب ۸. توسعه صنایع کم مصرف و جایگزین - کاهش وابستگی به کشاورزی: توسعه صنایع تبدیلی و گردشگری در مناطق خشک (مثال: اکوتوریسم در کویر مرکزی) - تولید محصولات با ارزش افزوده بالا: تمرکز بر صادرات محصولات کم آب اما سودآور مانند پسته و زعفران نه داشتن بالاترین صادرات هندوانه به خلیج فارس و ترکیه که خود بیشترین منابع آب را دارد نمونههای موفق در ایران - استان یزد: استفاده از کشت گلخانه ای و آبیاری قطره ای برای تولید سبزیجات - استان خراسان جنوبی: احیای قناتها و توسعه کشت زعفران به جای گندم - استان اصفهان: پروژه های آبخیزداری در زاینده رود برای بهبود نفوذپذیری خاک جمعبندی: مبارزه با کم آبی در ایران نیازمند برنامه ریزی یکپارچه، مشارکت مردم، اصلاح قوانین و سرمایه گذاری در فناوریهای نوین است. بدون تغییر نگرش از «مدیریت بحران» به «مدیریت پیشگیرانه»، بحران آب به یک فاجعه زیست محیطی و اجتماعی تبدیل خواهد شدو شده است

خبرگزاری فارس میفرماد که هیچ مشکلی نیست

تا ۴ میلیون اتباع بیگانه افغانی در استان تهران آب و نان را مثل ماشین مصرف بالا می‌بلعند انتظار تراز انرژی‌های حامل و نان را نداشته باشید