«ذهن مکانیکی»؛ تیم کرِین؛ ترجمه مینو زمانیفر – احمد لطفی؛ نشر نوذهن چگونه کار میکند؟
دکتر علی غزالیفر*،در ایام خوش و لَشِ دانشجویی، از میان واحدهای درسی تخصصی، فلسفۀ ذهن جایگاه اول را در زیبایی و جذابیت داشت، البته از آخر. سهچهار جلسه کافی بود تا از این درس زده شوم. نتیجهای که تا میانترم از آن دو واحد گرفتم هم این بود که فلسفۀ ذهن از میان همۀ شاخههای فلسفه، خشکترین و بیمزهترین و حتی بدترین فلسفۀ مضاف است
«آغازگران پژوهش زبان پهلوی در ایران» نویسنده: عسکر بهرامی؛ فرهنگ معاصراین در وطن خویش غریب
دکتر علی غزالیفر*،آموزش و آموختن زبان پهلوی در ایران، یعنی در مهد خودش، حدود صد سال سابقه دارد! عجیب است، اما واقعیت دارد. این کتاب روایت ماجرای این واقعیت عجیب است؛ روایت شروع این ماجرا و اینکه در آن سرآغازها چه اتفاقاتی افتاد.
«آشنایی با هیروگلیف»؛ پنولوپه ویلسون؛ ترجمه فاطمه ایجی؛ فرهنگ معاصردروازه مصر باستان
دکتر علی غزالیفر*،نمیدانم کتاب «فرعونها هم میمیرند» اثر الیزابت پین را خواندهاید یا نه. اگر به آثار تاریخی و کوتاه علاقه دارید، گزینۀ خوبیست، بهویژه که هنوز هم خیلی ارزانقیمت است! این کتاب، که مترجم خوب و گمنام و فقید، آقای حسن پستا ترجمه کرده، با ماجرای کشف «سنگ رشید» یا همان «روزتا استون» آغاز میشود
«حرف آخر»؛ تامس نیگل؛ ترجمه جواد حیدری؛ نشر نوحرف آخر را عقل میزند
دکتر علی غزالیفر*،کتابی جدید روی میزم هست، کنار دستم، که به قلم یک زیستشناس طراز اول نوشته شده است. کتاب خوبی است؛ آنقدر خوب که ارزش مطالعۀ کامل را داشته باشد. در آغازِ بخش پایانی فصلِ ماقبل آخر میخوانم: «از دیدگاه دکارت، ذهن و بدن دو جوهر مجزا هستند
«دیروزِ دانش» (چهارده مقاله در تاریخ علم)؛ غلامعلی حدّاد عادل؛ نشر هرمسگذشتۀ درخشان علم در ایران
دکتر علی غزالیفر*،این روزها وقتی اصطلاح «علم» به گوشمان میخورد، نام «غرب» به ذهنمان متبادر میشود. «علم» و «غرب» چنان با هم گره خوردهاند که گویی علم ذاتاً غربی است. اما همیشه اینطور نبوده است. به یاد دارم که در سالهای دور، یکی از دوستان نزدیک سفری علمی به انگلستان داشت.
«ذهن آگاه» (در جستجوی نظریهای بنیادی)؛ دیوید چالمرز؛ ترجمه یاسر پوراسماعیل؛ نشر نوبزرگترین راز
دکتر علی غزالیفر*،دیوید چالمرز، فیلسوف ذهن استرالیایی، را با دو چیز میشناسند: این کتاب و موهایش. هر دو هم حجم چشمگیری دارند. موهای لخت و بورش که، خب، معلوم است. اما چرا کتابش اینقدر مفصل از آب درآمده است؟ میگویم. اما قبلش یک خاطره.
«روضة المریدین»؛ ابن یزدانیار همدانی؛ نشر فرهنگ معاصرهندبوک سیروسلوک
دکتر علی غزالیفر*،گسترۀ دانش در همۀ زمینهها، به دلایل مختلف، باعث شده که متخصصان هرازچند گاهی مغز یا عصارۀ معرفتی یک زمینۀ خاص را بهصورت جمعوجور عرضه کنند؛ غالباً در قالب یک جلد کتاب. این سنت حسنه در غرب معاصر رواج دارد و چنین کتابهایی را هندبوک (Handbook) مینامند که نمونههای فراوانی در همۀ زمینهها دارد و علاقمندان آنها را بهخوبی میشناسند
«وداع با پرولتاریا»؛ آندره گُرز ؛ترجمه مصطفی رحیمی؛ نشر نوسوسیالیسمی نو برای زندگی
دکتر علی غزالیفر*،آشنایی من با آندره گُرز (۱۹۲۳-۲۰۰۷)، فیلسوف اتریشی-فرانسوی، برمیگردد به همان سالهای دوری که افراد مطالب جالب را از طریق ایمیل برای همدیگر میفرستادند. آن زمان اینترنت بود، اما هنوز خبری از گوشیهای هوشمند نبود و شبکههای اجتماعی را کسی به خواب هم نمیدید
«مغاک جنون»؛ جرج اَتوود؛ ترجمه پیوند جلالی و آرش مهرکش؛ نشر نورواندرمانگری با زمینهگرایی پدیدارشناختی
دکتر علی غزالیفر*،انسان چگونه میتواند خود را بشناسد؟ او چیزی تاریک و نهفته است. میگویند خرگوش هفت پوست دارد، ولی انسان میتوان هفت بار هفتاد پوست بیندازد و هنوز نتواند بگوید این تویی آنطور که واقعاً هستی، و دیگر نمود ظاهری محض نیستی.
«صدق در فلسفۀ تحلیلی»؛ چِیس رِن؛ ترجمه شیرزاد گلشاهی کریم؛ نشر هرمسچیستی و چگونگی صدق
دکتر علی غزالیفر*،اهمیت، بلکه محوریت معرفتشناسی در فلسفۀ مدرن نیازی به گفتن ندارد. از طرف دیگر، وقتی پای معرفت یا شناخت به میان میآید، سروکلۀ صدق هم پیدا میشود؛ چون شناختی که صادق نباشد، شناخت محسوب نمیشود. در فلسفه، شناخت را «باورِ صادقِ موجه» تعریف کردهاند
«به سوی تمدن جدید»؛ الوین تافلر و هایدی تافلر؛ ترجمه محمدرضا جعفری؛ نشر نوجهان به کجا میرود؟
دکتر علی غزالیفر*،دوست دارم این نوشته را با جملهای شروع کنم که مطمئنم اگر کسی منصفانه و صادقانه به خودش برگردد، آن را میپذیرد: «من میتوانم بهتری از آنچه هستم باشم.» یا در حالت جمعیاش اینطور بگوییم: «ما میتوانیم بهتر از آنچه هستیم باشیم.» خب، پس چرا – یک «چرا»ی دردناک و سوزناک – بهتر نمیشویم؟
«حلقۀ انتقادی»؛ دیوید کوزِنز هوی؛ ترجمه مراد فرهادپور؛ نشر هرمسدفاع از هرمنوتیک گادامر
دکتر علی غزالیفر*،آن کس که به فلسفهورزی مدرن عشق میورزد، مشتاق اندیشههای بسیار بیگانهای است که سازوکارشان نمود سازوکار یک ایده، یک تفکر، یک سوژۀ بسیار متفاوت است. او آرمان آزادی را در آگاهی میجوید؛ نه صرفاً به این معنا که این آگاهی چارچوب آزادی ممکن و مفید را مشخص میکند، بلکه به این معنا که آزادی نیازمند رهیدن از محدودیت آگاهی گذشته است.
«ماکیاوللی برای همه» (فیلسوف روزهای دشوار)؛ پاتریک بوشرون؛ ترجمه لیلا سازگار؛ نشر نوماکیاوللی در مقام معلم
دکتر علی غزالیفر*،در فرمان سلطنتیِ مظفرالدینشاه قاجار در خصوص نصب صدراعظم آمده بود: «او به کلیۀ امور و پُلتیک دولتی از خارجه و داخله خبیر و بصیر است.» خوانندۀ امروزی احتمالاً از واژۀ «پُلتیک» تعجب میکند. در این صورت، بیشتر شگفتزده میشود اگر واژۀ «پُلتیکچی» را هم بشنود. و بعد لابد میپرسد ماجرای این کاربردها چیست.
«تشابهها و تناقضها»؛ دنیل بَرِنبُیم و ادوارد سعید؛ ترجمه بهزاد هوشمند؛ نشر گیلگمشگفتگوهایی در باب موسیقی و همهچیز
دکتر علی غزالیفر*،یک گفتگوی ژرف و جذاب میان دو شخصیت طراز اول. البته اغراق میکنم که میگویم «باز هم»، چون تعداد چنین آثاری واقعاً کم است. در عرصۀ موسیقی که احتمالاً چیز چشمگیری نیست یا لااقل من ندیدهام؛ عرصهای که امری ناگفتنی آن را پوشانده است. و دربارۀ ناگفتنی بودن آن بسیار گفتهاند.
«معیارهای قابلیت در تفکر نقادانه»؛ ریچارد پل و لیندا اِلدر؛ ترجمه محمدرضا سلیمی؛ نشر نوتفکر انتقادی را چگونه بسنجیم؟
دکتر علی غزالیفر*،حالا دیگر سالهاست که تعلیم و تعلم تفکر نقادانه بهعنوان یک مادۀ آموزشی در جامعۀ ما جا افتاده است. انواع دورههای آموزشی تفکر نقادانه برای دورههای سنی گوناگون رواج دارد، از کودکان گرفته تا دانشجویان و بزرگسالان. مهدکودکها، مدارس، دبیرستانها، دانشگاهها، مؤسسات خصوصی و غیرانتفاعی، و حتی نهادهای دولتی گهگاهی به این موضوع سرک میکشند
«جستارهایی در الهیات اجتماعی»؛ محمد لگنهاوسن؛ ترجمه منصور نصیری؛ نشر هرمسمسائل اجتماعی و پاسخهای الهیاتی
دکتر علی غزالیفر*،آیا ما مسئلۀ اجتماعی جدی داریم؟ آیا ما مسئلهای آنچنان جدی داریم که برای آن در پی پاسخ جدیدی باشیم که خارج از پارادایم سنت باشد؟ مشکل ما نهفقط تحویل پاسخها، بلکه، از آن اساسیتر و بدتر، تحویل پرسشهاست؛ هر پرسشی به یک پرسش سنتی فروکاسته میشود.
«اخگر زندگانی»؛ فرانسیس اشکرافت؛ ترجمه ماندانا فرهادیان؛ نشر فرهنگ معاصربرق در بدن
دکتر علی غزالیفر*،طرفداران کتابهای علمی از مجموعۀ درخشان و کمنظیر «دانش معاصر» انتشارات فرهنگ معاصر باخبرند. این کتاب جزو همان مجموعه است و جدیدترین عضو آن و از جذابترینهایش، چراکه نویسندهاش، فرانسیس اشکرافت، دانشمندی ممتاز در عرصۀ زیستشناسی است
«تفکر نقادانه دربارۀ مسائل اخلاقی»؛ ریچارد پل و لیندا اِلدر؛ ترجمه مهدی خسروانی؛ فرهنگ نشر نوچگونه اخلاقی بیندیشیم؟
دکتر علی غزالیفر*،سالها سال پیش، انواع گوناگونی از سلبریتیها در یک پارتی سطح بالا حضور داشتند. در آن میان، جوان تنومند سیاهپوستی داشت زور میزد تا خودش را به یک مدلینگ جذاب تحمیل کند
«نخستین بهار» (خوانشِ راهبردی-سیاسیِ سیرۀ نبوی)؛ وَضّاح خَنفر؛ ترجمه محمدرضا مروارید؛ نشر هرمساز سیاست نبوی چه میآموزیم؟
دکتر علی غزالیفر*،آلفرد فلیکس لندون بیستن (۱۹۱۱-۱۹۹۵) موهای بلند، شکم برجسته و روحیۀ پرشروشوری داشت. و با لحاظ اینکه پشت سر هم سیگار میکشید، ظاهرش به همهچیز میآمد جز کار آکادمیک. ولی او یکی از بزرگان دانشگاه آکسفورد در عرصۀ شرقشناسی بود.
«یادداشتهایی دربارۀ سوسیالیسم»؛ جان استوارت میل؛ ترجمه پوریا گلشناس؛ نشر چرخسوسیالیسم از چشم لیبرالیسم
دکتر علی غزالیفر*،واژۀ «سوسیالیسم» در عنوان کتابی از ریشسفیدِ لیبرالیسمِ کلاسیک خوانندۀ مطلع را شگفتزده میکند. برای رفع تعجب، چهبسا شخص حدس بزند که احتمالاً جان استوارت میل در این اثر دست به نقد سوسیالیسم زده است. اما اینطور نیست. میل در ستایش سوسیالیسم سخن میگوید. پس ماجرا چیست؟
«فرهنگ توصیفی فلسفۀ علم»؛ استاتیس پسیلوس؛ ترجمه موسی اکرمی؛ نشر هرمسهمۀ آنچه از فلسفۀ علم میخواهید بدانید
دکتر علی غزالیفر*،آیا در فرهنگ رایج مدرن چیزی مهمتر از علم هست؟ آیا در جدیترین ساحتهای حیات بشری، فردی و جمعی، دست به دامن چیزی غیر از علم میشوند؟ آیا در دنیا حکومتی هست که نخواهد جدیدترین و بهروزترین یافتههای علمی را داشته باشد؟
«دربارهی زیبایی زنان»؛ آنیولو فیرنتزوئولا؛ ترجمه حمیدرضا بُسحاق؛ نشر گیلگمشدر ستایش زنان
دکتر علی غزالیفر*،این رسالۀ ایتالیایی، فارغ از صحت و سقم محتوا و مضمونش، ارزش تاریخی و ادبی بالایی دارد. بنابراین از زاویههای مختلفی میتوان به آن نگریست و از راههای متفاوتی به آن نزدیک شد و به شکلهای مختلفی میتوان از آن بهره گرفت