الف - موسویان: همکاری امنیتی ایران و آمریکا می تواند عراق را نجات دهد

موسویان: همکاری امنیتی ایران و آمریکا می تواند عراق را نجات دهد

سیدحسین موسویان دیپلمات سابق ایرانی و پژوهشگر مرکز وودرو ویلسون که در سال های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ سخنگوی تیم مذاکره کننده هسته ای ایران با سه کشور اروپایی بود، در مقاله ای در پایگاه تحلیلی- خبری المانیتور تاکید می کند که همکاری های امنیتی مستقیم بین ایران و آمریکا می تواند بحران کنونی عراق را برطرف کرده و این کشور را نجات دهد.

متن کامل این مقاله به شرح زیر است:

سوریه و عراق به طور متناوب به سمت یک هرج و مرج واقعی به سبک دولت شکست خورده سومالی در حرکت بوده و در حال تبدیل شدن به بهشتی برای گروه های تروریست افراط گرا هستند. همان گونه که باراک اوباما رییس جمهور آمریکا در روز ۲۲ ژوئن گفت، ترس عمیق آن است که اگر با شبه نظامیانی که مناطقی از عراق و سوریه را اشغال کرده اند، مقابله نشود، این گروه ها به قدرت برسند. منطق نشان می دهد این مخاطره به همان شیوه ای که ناآرامی های سوریه به عراق سرایت کرد، ممکن است به دیگر کشورهای منطقه نیز سرایت کند و در نهایت تمام منطقه را بی ثبات سازد.

یکی دیگر از تهدیدات عمده ای که ممکن است از تحولات اخیر ناشی شود، سوء استفاده تروریست ها از اختلافات ناچیز شیعیان و اهل سنت در عراق و تبدیل آن به یک جنگ تمام عیار فرقه ای است. این سناریوی غیرمنتظره، احتمالا جنگ داخلی در عراق را به جنگی منطقه ای تبدیل خواهد کرد که بازیگران اصلی خارج از عراق از کشورها گرفته تا گروه های شبه نظامی را وارد آن می کند.

اوباما ایده اعزام نیروهای آمریکایی به عراق را رد کرد و به جای آن خواستار بکارگیری یک "استراتژی هدف دارتر" برای "مشارکت و آموزش نظامی نیروهای محلی در اجرای قانون و به خوبی انجام دادن وظایف خود" شده است.

در حقیقت، این کاری است که ایالات متحده در طول ۱۰ سال گذشته و به بهای میلیاردها دلار در حال انجام آن بوده است. تاکنون، این سرمایه گذاری و تلاش ها که در نیروهای نظامی عراق و پلیس به اوج رسیده، باعث شده تا آنها شهر موصل دومین شهر بزرگ عراق و دیگر شهرها را در استان الانبار به شبه نظامیان واگذار کنند.

این "راز مگویی" نیست که گروه دولت اسلامی (که عنوان رسمی اش دولت اسلامی عراق و شام است) از برخی افراد و کشورهای حاشیه خلیج فارس کمک مالی دریافت می کند. در حالی که بلندپایه ترین مقامات آمریکایی از جمله اوباما، خیزش گروه های تروریستی در سوریه و عراق را تهدیدی برای امنیت ملی این کشور عنوان می کنند، این نگرانی عمیق مشترک می تواند به شکل گیری پایه ای برای همکاری ها بین ایران و ایالات متحده منجر شود.

این دو کشور در کنار یکدیگر، با تروریست هایی روبه رو هستند که نه تنها مدعی قلمرو هستند بلکه صدها میلیون دلار نقد از بانک مرکزی موصل بدست آورده اند. منافع مشترک تهران و واشنگتن در زمینه مدیریت بحران کنونی عراق از جمله موارد زیر هستند:

۱- جلوگیری از یک جنگ تمام عیار فرقه ای

۲- مخالفت با سقوط سیستم سیاسی پس از صدام حسین در عراق

۳- تضمین امنیت انتقال نفت از منطقه خلیج فارس

۴- جلوگیری از سقوط سیستم دولت در خاورمیانه

۵- اجتناب از مداخله بیشتر نظامی آمریکا در خلیج فارس

۶- دور نگاه داشتن منابع نفتی از دسترس گروه های تروریستی

۷- حفظ تمامیت ارضی عراق

۸- تشکیل دولتی فراگیرتر در عراق برای اجتناب از خشونت های فرقه ای و تشکیل اتحادی علیه تروریست ها و شورشیان

راه پیش رو
در حالی که ایران و آمریکا باید به طور مشترک به تقویت سازمان های امنیتی و نظامی عراق بپردازند، نقش ایران و همکاری اش با آمریکا در رابطه با بحران کنونی این کشور در سه جبهه کلیدی خواهد بود.
۱- همان گونه که "دایان فینشتاین Dianne Feinstein" سناتور دموکرات ایالت کالیفرنیا گفت: ایران "می تواند نقشی مهم در جلوگیری از یک جنگ بزرگ بین شیعیان و اهل سنت" با استفاده از نفوذ خود بر شبه نظامیان در عراق بازی کند.

۲- ایران براساس پیوندهای عمیق تاریخی و نفوذ خود در عراق و آشنایی با پیچیدگی های سیاسی و اجتماعی این کشور می تواند نقشی سودمند در ایجاد یک سیستم موثر امنیتی در عراق به منظور ردیابی فعالیت های افراط گرایانه و در نهایت از بین بردن آن بازی کند.

۳- بحران عراق تا زمانی که راه حلی برای سوریه یافت نشود، پایان نخواهد یافت.

این دو بحران در حال حاضر بیشتر از هر زمان دیگری در هم تنیده شده اند. بسیاری از تحلیلگران اعتقاد دارند که در نبود نقش موثر ایرانیان، هر ابتکاری برای غلبه بر نیروهای تروریست مخرب در سوریه و بازسازی نظم در این کشور محکوم به شکست است. در حالی که کنفرانس ژنو درباره سوریه به طور بالینی و تحت نظارت سازمان ملل از بین رفت، در قالب یک چارچوب تازه، ایران می تواند به تقویت تلاش های بین المللی برای حرکت رو به جلو برای پایان دادن به این بحران کمک کند.

دولت اوباما و جامعه جهانی باید از تمامی کسانی که به دولت اسلامی و دیگر گروه های تروریستی کمک مالی می کنند، بخواهند این کمک را متوقف سازند. عربستان سعودی منافعی حیاتی در مبارزه با پیروان اسامه بن لادن رهبر سابق القاعده، دشمنان ذاتی دولت سعودی و دیگر پادشاهی های عرب دارد.

آمریکا، ایران و عربستان سعودی در همکاری با هم می توانند براساس فتواهای مشترک آیات اعظام شیعه و مفتی های برجسته اهل سنت، اتحادی را با تحت عنوان اسلام ایجاد کنند تا هم با افراط گرایان مقابله کنند و هم دولتی فراگیرتر در عراق شکل دهند. برای دستیابی به این موضوع، کسب موافقت و همراهی دولت عراق ضروری است و ایران می تواند در این زمینه بسیار کمک کند.

کمابیش یکی از تاکتیک های بکارگرفته شده توسط تروریست ها آن است که نشان دهند فعالیت های جنایتکارانه آنها بخشی از نزاع بین شیعیان و اهل سنت است. این تاکتیک تاکنون به آنها کمک کرده تا به راحتی و بدون مقاومت شهرهای عراق را اشغال کرده و به طور موثر نیرو جذب کنند.

برای مقابله با این تاکتیک، تروریست ها باید از اکثریت جهان سُنی ها، تفکیک و تمیز داده شوند که مخالف این بربریت به نام مذهب هستند. برای پایان دادن به این مساله، برای اشاره به آنها باید به جای استفاده از عباراتی مانند "شبه نظامیان سُنی" از واژه "تکفیری ها" یا راحت تر "تروریست ها" استفاده کرد.

از نظر استراتژیک، نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهد دکترین جدید آمریکا در حالی که بدنبال تغییر مکان نیروهایش در منطقه پاسیفیک است، قصد دارد از حضور نظامی و دخالت بیشتر نظامی در خاورمیانه اجتناب کند. ایران از این استراتژی استقبال می کند.

ایران به عنوان با ثبات ترین کشور در منطقه و به عنوان یک قدرت منطقه ای با حل شدن بحران برنامه هسته ای اش، آماده همکاری با آمریکا برای تضمین ثبات در منطقه در حین و بعد از این دگرگونی است. ضروری است که آمریکا و ایران با همکاری هم درباره عراق از جمله همکاری های مستقیم امنیتی از سقوط احتمالی عراق به عنوان یک دولت و یک ملت جلوگیری کنند.