الف - شهری پُر رمز و راز در نیشابور

شادیاخ از دو واژه شادی و اخ تشکیل شده و به معنای شادی‌ آفرین است و با نام‌های شادکاخ، شاد جهان و شاد مهر نیز شناخته می‌شود.

این اثر تاریخی، اوایل سده سوم هجری مسکونی شد و تا سال ۶۶۹ هجری که زمین‌لرزه آن را در هم درنوردیده، اهمیت ویژه‌ای داشت. این مکان همچنین جایگاه زندگی شیخ عطار نیشابوری بوده‌ و اکنون نیز آرامگاه وی و همچنین خیام نیشابوری در آن محله قرار دارند.

در کاوش‌‌های باستان‌‌شناسی که در سال ۱۳۷۹ در این محل انجام گرفت شماری از بناهای معماری آن زمان مانند تالار عام، اندرونی و خانه‌‌های ویژه، آهنگری، سفالگری و شیشه‌‌گری و همچنین در آن منطقه پیدا شد.