الف - آیا تحریمها اثری ندارند؟ علت ها و کتمان های داخلی

آیا تحریمها اثری ندارند؟ علت ها و کتمان های داخلی

سابقه تحریمها در حکومت جمهوری اسلامی آنقدر به سابقه حکومت نزدیک است که تو گویی تحریمها همزاد حکومت جمهوری اسلامی است. ناظر بیرونی با رهگیری تحریمهای ریز و درشت غرب چنین درخواهد یافت که جمهوری اسلامی همواره تحریم بوده و هست. نوشتار پیش رو در پی نگاهی گذرا برعلل تحریمهای غرب علیه ایران و بررسی چگونگی برخورد مسئولان در تعامل با مردم در زمینه تحریمها است.

الف ) علل تحریمها
در زمینه علت تحریمها سخنان و نظرات بسیاری وجود دارد. در این زمینه نظرات مختلفی ممکن است وجود داشته باشد که به شرح زیر به نقد کشیده می شوند

۱- چرا غنی سازی علت تحریمها نیست؟
در نگاه اول بیان می شود که علت تحریمهای غرب علیه ایران عدم توقف غنی سازی از سوی ایران است چرا که غرب خود بر این موضوع اصرار دارد. این موضوع به دلایلی نمی تواند درست و یا لااقل کافی باشد . اگر این طور است چرا ایران قبل از غنی سازی و بحث های هسته ای نیز با قوانین تحریمی مانند قانون داماتو مواجه بود. ایران از آغاز انقلاب اسلامی دچار تحریمهای غرب بوده و با کارشکنی های آنها مواجه شده است. به عنوان مثال چرا نیروگاه اتمی بوشهر که مراحل نهایی نزدیک شده بود قبل از هر واکنشی از سوی انقلاب اسلامی در برابر غرب به جای آن که غرب طبق تعهداتش تکمیلش کند، با توقف مواجه شده و بسیاری از قراردادهای حساس ایران در همان روزهای اول لغو شدند؟
از بحث گذشته نگر در زمینه تحریمها بگذریم باید این سوال را داشته باشیم که اگر دلیل تحریمهای غرب غنی سازی است، آیا با توقف غنی سازی تحریمها متوقف خواهند شد؟ غربیان خود در مذاکرات هسته ای بارها پاسخ منفی در این زمینه داده و می دهند. چون روز روشن است که اگر ما غنی سازی را متوقف کنیم آنها بهانه ای دیگر برای تحریمهای آینده خود خواهند یافت بهانه هایی مثل برد موشک ها ، قدرت نظامی ، حقوق بشر ، آزادی مذهب و بیان . اینها همه بهانه هایی بوده اند که در دوره ای از زمان رنگ قدرت به خود گرفته و چون پتکی بر سر حکوکت جمهوری اسلامی قرار گرفته و بر اساس آن ما همواره تحت تحریم بوده و خواهیم بود. از همین روست که کوتاه آمدن در زمینه غنی سازی نه تنها در دراز مدت ( نه کوتاه مدت ) دردی را از ایران دوا نخواهد کرد؛ بلکه آنها را در خواسته های آینده شان جری تر و انگیزه مند تر خواهد نمود و این روند همان مخدوش نمودن بارز استقلالی است که جامعه ایران برای دست یابی به آن انقلاب کرد و گردن نهادن به آن همان روش شاهان وحشت زده قاجار است.

۲- چرا دشمنی با اسرائیل دلیل تحریمها نیست؟
عده دیگر برآنند تا دلیل تحریمها را دشمنی اسرائیل با ایران بدانند. به زعم آنها کاخ سفید و مراکز قدرت غرب در دست یهودیان صهیونیست بوده و فشار آنها موجب تحریمها علیه ایران است. دلیل واضحی برای این ادعا وجود ندارد. باید این سوال را مطرح نمود که آیا این فقط ایران است که با اسرائیل رابطه نداشته و دشمن او محسوب می شود؟ اگر دلیل تحریمهای غرب فشارهای اسرائیل است چرا حکومت ناصر در مصر دچار تحریمها نبود؟ حکومتی که بسیار عملیاتی تر از ما مقابل اسرائیل ایستاد و عملا با او جنگید. آیا می اندیشیم که ایران تنها کشوری است که اسرائیل را به رسمیت نمی شناسد و روابط دیپلماتیک با او ندارد؟ آیا نگاهی به کشورهای شاه نشین عرب در این زمینه انداخته ایم؟ اگر بر این تفکریم باید تجدید نظر کنیم چرا که بسیارند کشورهایی که اسرائیل را قبول نداشته و حتی غاصب می دانند و نمونه آن حکومت علی عبدالله صالح که اتفاقا ما آن را به حق نوکر آمریکا می دانستیم.
کیست که تظاهرات مردمی ضد اسرائیل در زمان او در یمن را ببیند و سخنان او بر ضد اسرائیل را بشنود و او را مخالف اسرائیل نداند؟ با کمی تحقیق می توان دریافت که کمکهای ارسالی عربستان و ترکیه به مردم فلسطین بسیار بیشتر از کمکهای ایران است اما چرا آنها مورد تحریم غرب قرار نمی گیرند؟ به زعم نگارنده اسرائیل تنها بازیچه ای در دست غرب بوده و به هیچ وجه جریان قدرت در غرب از سوی اسرائیل به سمت غرب نیست.

۳- عدم اطمینان غرب به ایران : دلایل و راهکارها
دلیل دیگری که ممکن است علت تحریمهای غرب شناخته شود ، عدم اطمینان غرب به ایران و حکومت جمهوری اسلامی است. با دقتی گذرا می توان تا حدی این دلیل را مورد تایید قرار داد.غرب به هر دلیل از جمله زیاده خواهی هایی که برایش به عنوان یک سنت درآمده است به حکومت جاری ایران اعتماد ندارد. در هر نقشه ای که برای جهان و خاورمیانه کشیده می شود و غرب قطعا برای خود منافعی تدارک دیده با مخالفت حقیقت گرا ( ولی نه همیشه صرفا مصلحت گرای ) ایران مواجه می شود. نظام ایران با اصل حقیقت گرایی، استقلال طلبی و ظلم ستیزی خود همواره در مقابل زیاده خواهی های غرب ایستاده است . با این حال از این اصل درست جمهوری اسلامی که بگذریم گاهی بی تدبیری ها نیز بر این عدم اعتماد افزوده است.
حکایتی مانند تسخیر سفارت انگلستان در سال گذشته ، برخورد با یک تبعه دولت کانادا در زمان دولت آقای خاتمی و رفتارهای دیگر تصویری سرکش از ایران در ذهن غرب به جای گذاشته و غرور مادیگرا و قدرت طلب غرب را بی مورد تحت چالش قرار داده و بدین ترتیب غرب را نسبت به ایران بدبین کرده که هر رفتار ایران را از خوی سرکشی آن قلمداد می کنند. ای کاش حاکمان و خدمتگزاران ایران دریابند که ایجاد اعتماد در دشمنان بهتر از بهانه دادن بی دلیل و بی فایده به آنان است. خصوصا دشمنانی تا این حد قدرت طلب و منفعت گرا . ما می توانیم با رفتارهای درست دیپلماتیک جلوی بسیاری از این واقعیت ها را بگیریم. با این حال نمی توان این دلیل را نیز دلیل اصلی تحریمها دانست چرا که بعید است با رفتار اعتماد ساز باز هم آنها دست از سر ایران و حکومت جمهوری اسلامی بردارند

۴- وقتی ذات جمهوری اسلامی جاذب تحریمهای غرب است
دلیل دیگری که می توان برای تحریمها علیه ایران متصور شد همان ذات نظام جمهور اسلامی است.ذات حکومت فعلی ایران به گونه است که راهی جز مقابله با آن برای غرب باقی نمی ماند. جمهوری اسلامی در فلسفه و جهان بینی بر گرفته از اسلام خود راهی را جدای از دنیای لیبرالیست ، اومانیست ، مادیگرای ولذتگرای غرب طراحی کرده است. مشکل از آنجا آغاز می شود که یک راهی جدید پیش روی جهانیان باز شده است. غرب همواره کارهای ایران را رصد می کند چرا که نگران است این راه جدا بافته از غرب بتواند عملکرد مناسبی از خود بروز دهد که در این حالت تمامی جهان خواهند گفت پس راه دیگری هم برای سعادت وجود دارد که راه غرب نیست واین واقعیت است که لرزه بر اندام موجودیت و آینده و جهان بینی غرب می اندازد. جهانشمولی و زمان شمولی و حاکمیت پایان تاریخ غرب با پیشرفتها و موفقیتهای جمهوری اسلامی زیر سوال می رود و برای همین، جمهوری اسلامی نباید در این راه پیروز شود. اگر در علم اول شویم راه را برای آن خواهند بست ، اگر در اقتصاد موفق شویم راه را می بندند. در هرچه شتاب بگیریم جلوی آن باید گرفته شود و این دلیل اصلی تحریمهاست. در این حالت تحریمها هنگامی لغو می شوند که جمهوری اسلامی از ادعای خود دست کشیده و یا لااقل با استهلاک تدریجی تغییر ماهیت دهد. همان اتفاقی که برای نظام مائوئیستی چین و یا کمونیسم غرب افتاد. در این نگرش مردم ایران باید قبول کنند راه انتخابی شان مشکل دارد و باید از آن دست بکشند. ایجاد بحران کارآمدی در ذهن ایرانیان در مرحله اول و در ذهن جهانیان در محله دوم، دلیل تحریمهاست.که ای ایرانیان و جهانیان بدانید راه همان راه ماست

ب) در تحریمها با مردم چگونه رفتار کنیم
۱- واقعیات را همانگونه که هست بگوییم
ایراد بزرگی که در هنگام ایجاد تحریمها وجود دارد کتمان واقعیات توسط رسانه ها و مسئولان است. بسیاری از اخبار مربوط به تحریمها به مردم گفته نمی شود تا مردم خود را آماده کنند و با واقعیات راحت تر روبرو شوند. چرا رسانه های ایران اعلام نمی کنند که کشور ما در حال حاضر کمتر از یک میلیون بشکه نفت و آن هم با زحمت می فروشد؟ آیا اگر مردم این واقعیت و واقعیات مشابه را بدانند کمتر غرولند نکرده و با درک فشار همکاری خود را بیشتر نمی کنند. آیا نباید برای مردم شرح داد که تحریمها شدیدتر از زمان جنگ هستند ولی به این دلایل و برای آینده کشور باید ایستادگی کنیم؟ آیا اگر ما واقعیات را به مردم نگوییم آنها از زبان رسانه های غرب و با شدت بیشتر نخواهند شنید؟ آیا اگر دلایل درست ما را مردم بشنوند مجاب نمی شوند که این به نفع نسلهای آینده است؟ آیا مردم اگر بندانند که روزی هم در زمان دکتر مصدق چند سال تحریم شدیم و ایستادگی کریدم تا الان نفع آن را ببریم؟ در همان زمان هم ترسوهایی بودند که در خیابان شعار" نون و پنیر و پونه - ما همه گشنمونه " سر می دادند. باید به مردم توضیح داد فشار کوتاه مدت می تواند به آینده بهتر برای خودمان و نسلهای بعدی تمام شود. فشاری که اگر در زمان فتحعلی شاه و ناصر الدین شاه و غیره انجام می شد الان دیگر ما در فشار نبودیم.

۲- بگوییم تحریمها واقعا اثر دارند
سیاست دیگری که در برخی رسانه ها و برخی مسئولین دیده می شود این است که بگویند تحریمها هیچ اثری ندارد. گر چه اینکار برای روحیه دادن به مردم انجام می شود، ولی آیا بهتر نیست بگوییم تحریمها اثر دارند و خواهند داشت ولی ما باید به این دلایل تحمل کنیم؟ آیا اگر بگوییم اثری ندارند مردم با دو برابر شدن نرخ کالا ها اثر آن را تشخیص نخواهند داد؟ آیا با این روش مسئولان به بی صداقتی و خیالباف بودن متهم نخواهند شد؟

۳- آب گل آلود برای ریاست جمهوری
به نظر می رسد برخی از اربابان سیاست با دور اندیشی ظاهری سیاسی خود می خواهند از نمد تحریمها نیز برای خود کلاهی بسازند. ایشان با کتمان واقعیات تحریم و سطح فشار و گفتن اینکه تحریمها اثر ندارند در پی این هستند که از آب گل آلود تحریم برای خود ماهی ریاست جمهوری بگیرند چون در پی گفتن این جمله و نگفتن واقعیات تقصیرها بر گردن دولت افتاده و لابد بی کفایتی این دولت دلیل نابسامانی هاست و لابد اینها که مخالفان دولت هستند از اول می دانستند اینطور می شود و مردم باید آن ها را انتخاب کنند. درست است که دولت نیز در جهت مخالف، علت همه نارسایی ها و خرابی ها را به گردن تحریم می اندازد، آیا این از بی انصافانه ترین روشها در سیاست نیست؟ تجاهل خود و به جهل کشیدن مردم برای مقاصد سیاسی.