الف - ظهور گروه تروریستی جديد جیش الفتح در سوریه

ائتلاف نظامی جديد موسوم به جیش الفتح، پنج‌شنبه توانست شهر اریحا در شمال غرب سوریه را به تصرف درآورد. اریحا؛ آخرین شهر در استان ادلب محسوب می‌شد که کنترل آن در دست دولت سوریه بود. اکنون ائتلاف جدید در عرض یک ماه موفق شده تقریبا تمام بخشهای ادلب را تحت کنترل درآورد.

اين در حالي است كه شبكه الجزیره ادعا کرده جیش الفتح در حال پیشروی به سمت لاذقیه از مناطق اصلی تحت کنترل نیروهای دولت سوریه است. همچنين اين شبكه به نقل از يكي از فرماندهان این گروه اعلام کرده این گروه به زودی سلاح های جدیدی را در ميدان هاي نبرد به كار خواهد گرفت.

جیش الفتح که از حدود سه ماه پیش در شمال سوریه در حال جنایت و کشتار مردم بیگناه است، تحت عنوان گروهی میانه رو معرفی شده اند. این گروه از گروههایی مثل احرار الشام و برخی گروههای تروریستی افراطی مانند جبهه النصره ( شاخه شبکه تروریستی القاعده در سوریه) تشکیل شده است. فیلق الشام که یک گروه مسلح وابسته به اخوان المسلمین است و همچنین گروه جهادگرای جندالاقصی نیز در این ائتلاف حضور دارند. همچنین جیش الفتح با گروههای تروريستي دیگر از جمله فرسان الحق که پیش از این سلاحهای آمریکایی را دریافت می کرد، همکاری می کند. در واقع نکته جالب این است که جبهه النصره که آمریکا آن را تروریست می داند، اکنون با گروههایی همکاری می کند که موشک های ضدتانک از آمریکا دریافت می کنند و از این سلاحها به وفور در درگیریها استفاده می کنند.

دلایل پیشروی جیش الفتح در شمال سوریه
در ماه های اخیر برای مبارزه با بشار اسد و محور مقاومت، هماهنگی هایی بیشتری بین سه کشور عربستان، قطر و ترکیه ایجاد شده است. طرحی که به نظر می رسد شبکه های ماهواره ای مانند الجزیره قطر مسئولیت تبلیغ برای کسب مشروعیت برای آن را برعهده گرفته اند، آموزش آن توسط نیروهای آمریکایی صورت می گیرد و انتقال کمک های مالی و تسلیحاتی نیز از طریق ترکیه صورت می گیرد.

گفتنی است رهبر جبهه النصره( به عنوان مهمترین گروه جیش الفتح)، چند روز پیش در حالی که تنها شال، پیراهن و حرکات دستش دیده می‌شد با شبکه تلویزیونی الجزیره مصاحبه کرد. ابومحمد الجولانی در این مصاحبه اعلام کرد که اگر علویان دست از دینشان و بشار اسد بردارند از آنها حمایت خواهد شد. رهبر جبهه النصره، عنوان کرد که این گروه حمله‌ای را علیه غرب از خاک سوریه انجام نخواهد داد و تصریح کرد که هدف این گروه سرنگونی بشار اسد و هم‌پیمانانش نظیر حزب‌الله لبنان است. جولانی با ژستی دموکراتیک اعلام کرد که مسیحیان می‌توانند تحت حاکمیت النصره زندگی صلح‌آمیزی داشته باشند.

این در حالی است که روزنامه جمهوریت یکی از روزنامه‌های پرتيراژ ترکيه که از مخالفان رجب طيب اردوغان است ۸ خرداد برخی از اسناد و تصاوير مربوط به روابط ترکيه و گروه‌های شبه نظامی سوريه را منتشر کرد. این گزارش درباره کشف اسلحه و مهمات از چند کاميون متعلق به سازمان امنيت آن کشور بود. جمهوريت در این مطلب اختصاصی برای نخستين بار تصاوير و ويدیويی از چند کاميون متعلق به ميت منتشر کرد که در آنها اسلحه و مهمات جاسازی شده‌ای که قرار بود به سوريه فرستاده شود، ديده می‌شود.

همچنین ایالات متحده آمریکا و ترکیه به توافقی کلی دست یافته‌اند که بخشی از نیروهای جبهه اصلی اپوزیسیون سوریه را مورد حمایت قرار دهند. بنا به گفته مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه این توافق برای حمایت از مخالفان سوری به اصطلاح میانه‌رویی است که قرار است طی یک برنامه چند ساله توسط آنکارا و واشنگتن در خاک ترکیه آموزش ببیند. وزیر خارجه ترکیه اعلام کرد که به صورت اولیه با آمریکایی‌ها به توافق رسیده‌اند که مخالفان سوری را تحت حمایت هوایی خود قرار دهند و مناطقی را برای آنها در سوریه منطقه پرواز ممنوع اعلام کنند.

چرايي تشكيل جيش الفتح
به نظر مي رسد كشورهاي غربي، عربي و تركيه اقدام به هماهنگ كردن تمامي گروه هاي درگير در سوريه به غير از داعش تحت عنوان جيش الفتح در قالب مخالفان میانه رو نموده اند؛ چرا كه داعش در بسياري از مناطق عراق و سوريه وجهه خود را ازدست داده و بيشتر به عنوان يك نيروي آشوب طلب خودش را نشان داده و از آن جا كه اين كشورها خواهان اين هستند كه نظم جديدي در سوريه ايجاد كنند نمي توانند روي اين گروه حساب چنداني باز كنند. از سوي ديگر رویترز نیز در تحلیلی کوتاه نوشته که « نشانه‌های زیادی حاکی از آن است که گسترش قلمرو حاکمیت گروه داعش در عراق و سوریه به نهایت خود رسیده و این گروه دیگر چیزی برای افزودن بر متصرفات خود ندارد. هر چند داعش اخیرا شهر پالمیرا در مرکز سوریه را به تصرف خود درآورد، اما هاله‌ی شکست‌ناپذیری آن ماه‌ها پیش در شکست آنها در تصرف شهر کوبانی در شمال سوریه از بین رفت.»

یکی دیگر از اهداف تشکیل ائتلاف جیش الفتح را منظم کردن عملیات گروه‌های مخالف دولت سوریه در شمال غرب و ساحل سوریه دانستند و با انتخاب نام جدید جیش الفتح برای این ائتلاف تلاش شده تا چهره ای متفاوت از القاعده و داعش تصویر بشود.

البته سناريو ديگر نيز در اين باره مطرح است و ان اينكه احتمالا از اين به بعد بيشترين تمركز داعش بر حفظ متصرفاتش در عراق خواهد بود و ميدان نبرد سوريه را به جيش الفتح خواهد سپرد.

البته برخي تحلیل گیران پیروزی هایی را که جیش الفتح بدست آورده چندان کلیدی و مهم ارزیابی نمی کنند. آن ها اگر چه معتقدند پیشرفت نسبتا سریع جیش الفتح در منطقه ادلب تا اندازه ای ناشی از هماهنگی میان این گروهها است اما از آن جا که استان ادلب در مرزهای ترکیه واقع شده و فاصله زیادی تا دمشق دارد برای بشار اسد در اولویت قرار ندارد و به احتمال بسیار زیاد سوریه برای دفاع از مناطق و شهرهای راهبردی از جمله دمشق اهمیت بسیار بیشتری قائل خواهد شد. همچنین آن ها بر این اعتقادند که در سال ۲۰۱۲ نیز دولت سوریه متحمل شکست های سنگین شد اما توانست بسیاری از مناطق را دوباره بازپس بگیرد.