چند نکته درباره تعطیلی «صرفا جهت اطلاع»
اکبر نصراللهی*، 20 فروردین 95
20 فروردين 1395 ساعت 17:55
«سرانجام بعد از انتقادها و توصیه‌های فراوان، نوزدهم فروردین ماه بخش خبری ۲۰.۳۰ اعلام کرد که بسته «صرفا جهت اطلاع» چند هفته پخش نمی‌شود و قرار است بعد از بررسی در آن تغییر داده شود.
این بسته چند سال قبل در دوره ریاست مهندس ضرغامی و زمان مسؤولیت دکتر رحمانی(معاونت سیاسی) با چند ویژگی خوب (در شرایط انسداد رسانه‌ای و غیبت فضای مجازی، فراگیر نشدن استفاده از ماهواره‌ها، پایین بودن سواد رسانه‌ای مردم و غلبه انتخاب و تنظیم و اجرای خبرها به شکل کلیشه‌ای و سنتی)، شروع بکار کرد؛ در ابتدا به دلایل مذکور از جمله محدودیت دسترسی مردم به خبرها و حاشیه‌ها، خبرهایی خاص یک هفته گذشته با تنظیم، ادبیات و اجرای متفاوت و رعایت نسبی انصاف و تعادل و اصول اخلاقی به ویژه در خبرهای سیاسی به صورت تجمیعی، پنجشنبه‌ها پخش می‌شد و توانست مخاطبان زیادی را جذب کند.»
راه‌اندازی این بسته خبری در آن شرایط و با آن ویژگی‌ها را از اقدامات هوشمندانه و حرفه‌ای رسانه ملی برای تنوع بخشی و استفاده از ظرفیت "نرم خبرها" بوده اما مصادیق چندساله نشان می‌دهد استفاده از لحن و ادبیات مغایر با رویکرد خبررسانی، تمرکز بیش از حد بر سوژه‌های جناحی و استفاده افراطی از مؤلفه‌های طنزآمیز و توجه ناکافی به اخلاق اسلامی و حرفه‌ای، صرفا جهت اطلاع را از کارکرد و اثرگذاری اولیه خود دور ساخته است. در واقع مزیت نسبی این بسته، خبری بودن، "انتقادی بودن و اجرای متفاوت و رعایت انصاف و تعادل و کمک به مسؤولان برای دیدن برخی مشکلات از دریچه تلویزیون و تلاش برای حل آن" بود اما در سال‌های اخیر نه مطالب آن "جدید و ویژه" بود و نه اینکه مسؤولان حس می‌کردند این بسته با طرح انتقاد و ارائه راهکار، کمک‌کننده آنان است. همان طور که می‌دانیم حاشیه‌هایی پخش می‌شدند که پس از طرح در فضای مجازی با ادبیات اغلب توهین آمیز، کوچه و بازاری و بالا به پایین پخش می‌شد. این ادبیات ( محاوره‌ای و گفتاری و اجرای متفاوت) برای انتشار خبرها یکی از تکنیک‌های جذب و حفظ مخاطب در تلویزیون است که بعد از آغاز به کار بخش خبری ۲۰.۳۰ و بسته صرفا جهت اطلاع، بی قائده و قارچ‌گونه در سایر بخش‌های خبری معاونت سیاسی (خبر فعلی) با عناوینی مثل "بالاتر از خبر"، "حساس نشو" و"خارج از گود" رشد و توسعه یافته است. تبعات استفاده از چنین تکنیک‌هایی تمایز قائل نشدن بین خبر به مثابه عرصه‌ای جدی با سایر انواع نقد و مطالبه‌گری و نیز طنز و لودگی است که نمونه‌های آن را به همراه توجه ناکافی به عینیت خبر (بازی در خبر)، استفاده افراطی از موسیقی و دیالوگ‌های فیلم و سریال ادبیات خارج از چارچوب‌های اخلاقی و حتی در برخی از موارد تحکم مجری، فراوان دیده و شنیده‌ایم. با تعطیلی صرفا جهت اطلاع، این نگاه غیرحرفه‌ای و دور از شأن رسانه ملی در سایر بسته‌های مشابه معاونت خبر تعطیل نشد و همین فردا شب می‌توانیم نمونه افراطی‌تر آن را در خارج از گود شاهد باشیم دارد. توصیه می‌کنم خارج از تعصب‌های بخشی، علاوه بر صرفا جهت اطلاع، بسته‌های مشابه موجود بازبینی و تصمیم درست در مورد آن ها گرفته شود.
«ارائه خبرها و سوژه‌های مختلف با «قالب، لحن و اجرای متفاوت» از ویژگی برخی بسته‌های خبری ازجمله «صرفاً جهت اطلاع» بود و الان هم بخش های دیگر این ویژگی را دارند، اما رعایت اصول اخلاقی لازمه این بسته‌ها نیز هست؛ بدیهی است تا زمانی که رویکرد این بسته‌های متفاوت با در نظر گرفتن اصول اخلاقی و حفظ حرمت اشخاص حقیقی و حقوقی و رعایت شأن رسانه و بهره‌گیری از ظرفیت‌های طنز و توزیع متوازن و منصفانه بین سوژه ها و شخصیت‌های احزاب و قوا ی مختلف باشد، اعتمادزا، مخاطب افزا و موثر خواهند بود . ضمن اینکه باور دارم جای برخی از این بسته ها با این مختصات در "داخل بخش های خبری" نیست و باید برای پخش آن در خارج از بسته های خبری، "جایابی و سیاستگذاری" کرد.
علی ایحال تصمیم به توقف آن را دیرهنگام اما مثبت می‌دانم اگر چه هنوز معلوم نیست چه چیزی قرار است جایگزین آن شود.»
*استاد ارتباطات
کد مطلب: 343494
آدرس مطلب: http://alef.ir/vdceox8xejh8eei.b9bj.html?343494