الف - نگاهی به فضای اجتماعی-سیاسی دانشگاه های کشور

نگاهی به فضای اجتماعی-سیاسی دانشگاه های کشور

نگاهی به فضای سخنرانی های 16 آذر امسال دانشگاه ها، نشان می دهد ظاهرا همگام پا پس کشیدن بخش قابل توجهی از دانشجویان از عرصه کنشگری اجتماعی- سیاسی، فضای دانشگاه ها بشکل قابل توجهی در اختیار نیروهای تندرو مخالف اصلاحات قرار می گیرد. این موضوع بویژه از آن جهت حائز اهمیت است که دانشگاه ها در کشور ما از بدو پیدایش تاکنون, نخستین سنگر مردم در دفاع از آزادی و عدالت اجتماعی بوده اند.

دانشجویان که بعد از سال ها سکوت سیاه بعد از حوادث دردآور انقلاب فرهنگی, از 76 به بعد، به صدای رسای مردم علیه تحدید آزادی های اجتماعی- سیاسی و اعتراض جانانه به تشدید تضاد طبقاتی در جامعه بدل شده بودند، بتدریج از اواسط دولت دوم آقای خاتمی، انگیزه, امید و علاقه نسبت به تاثیر فعالیت های سیاسی (و حتی اجتماعی) را از دست دادند.

حوادث بینهایت تلخ 88، آخرین ضربه را به امید ناچیز دانشجویان وارد نمود و از آن پس، بجز در فرصت های کاملا محدود و گذرا، نشانه خاصی از برآمد جنبش دانشجویی دیده نمی شود. نگاهی به سخنرانان مراسم 16 آذر امسال دانشگاه های بزرگ کشور، نشانه ای واضح از رویکرد " غیرسیاسی" اکثریت قشر دانشجویان کشور است.

آقایان اژه ای(در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران)، حسن عباسی (در دانشکده حقوق دانشگاه تهران)، جلیلی ( در دانشگاه صنعتی شریف)، قالیباف (در دانشگاه بهشتی)، ضرغامی (در دانشگاه صنعتی شریف), رحیم پور ازغدی(در دانشگاه الزهرا), مسعود ده نمکی( در دانشگاه صنعتی امیرکبیر ) و . . . در این مراسم با الفاظ ظاهرا متفاوت, تمام توان خود را برای بسیج ناامیدی همگان از اصلاح کشور بکار بستند. جالب است که در چنین فضائی برای نمونه سخنرانی آقای جعفرتوفیقی در مراسم 16 آذر دانشگاه صنعتی اراک لغو می شود.

در پی بحران عظیم اقتصادی 1930, بلاتشبیه, تجربه برآمد فاشیسم در ایتالیا و آلمان، نشان میدهد که گروه کوچک، ولی دقیقا سازمان یافته تندروهای راست،کاملا قدرت آنرا دارند که با مرعوب کردن عرصه عمومی، قدرت را مجدد به چنگ آورده و اینبار شاید فاجعه ای رقم بخورد که در مقابلش، مصیبت های صدرات معجزه هزاره سوم، بسیار ناچیز باشد.

نگاه شادمان دیگر, مربوط به نگاه ماوراء چپ است که هرچه بدتر, را بهتر می پندارد. در این میان کسانی نیز همچون جناب عباس عبدی ( در یادداشت 14 آذر 95 روزنامه اعتماد با عنوان " دانشجو, سیاست و شادی"), خوش خیالانه آنرا پدیده ای دانشجوئی میدانند که بجهت عدم کرنش به سیاست زدگی, می تواند بسیار هم مبارک باشد.

اما نسلی که شاهد و فعال نضج تا پیروزی انقلاب بهمن بوده, می تواند بسیار نگران باشد. آنان که با ساده نگری, ولی همراه صداقت بینظیر با گمان باغ گلستان بعد از طرد نظام مستبد شاهنشاهی, عاشقانه پای در راه انقلاب گذاشتند, به روشنی میدانند که در آب گل آلوده, هیچ ماهی نصیب توده مردم نخواهد شد. هم آنان که زمانی جان برکف, چه در میدان های انقلاب یا جنگ, نشان دادند که مرزی برای شهامت نمیشناسند, امروز به درستی و با تمام احساس مسئولیت نگران هرج و مرج ناشی از یاس از اصلاحات در کشورند.

اما ظاهرا ما را سر درس گرفتن از تاریخ نیست.