الف - هدفمندکردن يارانه‌ها به زبان ساده

چند ماده از لايحه هدفمند كردن يارانه‌ها در مجلس شوراي اسلامي تصويب شد. در ماده يك به دولت اجازه داده شد قيمت حامل‌‌هاي انرژي را افزايش دهد. هر چند در متن ماده مذكور از دولت خواسته شده تا در مدت 5 سال اين افزايش صورت گيرد اما نكته مهم اين ماده اين است كه دولت مكلف است قیمت های سال پایه اجرای این قانون را طوری تعیین نماید كه میزان درآمد حاصل از آن حداقل ده هزار میلیارد تومان و حداكثر بیست هزار میلیارد تومان باشد.
با فرض اينكه دولت تصميم بگيرد حداكثر اين منابع را بدست آورد، اجازه دارد قيمت‌هاي حامل‌هاي انرژي و آب را به گونه‌اي افزايش دهد كه ۲۰ هزار ميليارد تومان «درآمد جديد» كسب كند. براي كسب اين مبلغ تركيب مختلفي از قيمت حامل‌ها قابل تصور است. به نظر مي رسد براي اجرايي شدن اين قانون، قيمت حامل‌هاي انرژي در سال آينده (سال پايه) به شرح زير خواهد بود (تركيب‌هاي ديگري نيز ممكن است): بنزين 400 تومان، نفت‌گاز 60 تومان،‌ نفت‌كوره،‌ نفت سفيد و گاز مايع 45 تومان، گاز طبيعي 44 تومان، برق 50 تومان و آب 100 تومان
قيمت حامل‌هاي انرژي در سال 1388 و 1389
اقلام قيمت سال ۸۸ قيمت سال ۸۹ مجموع درآمد سال ۸۸ (ميليارد ريال) مجموع درآمد سال ۸۹ (ميليارد ريال) درآمد جديد ناشي از افزايش قميت در سال ۸۹ (ميليارد ريال) بنزين (ريال به ليتر) 1000 4000 29791 94900 65109 نفت گاز (ريال به ليتر) 165 600 5188 18865 13677 نفت كوره (ريال به ليتر) 94 450 1784 8541 6757 نفت سفيد (ريال به ليتر) 165 450 1084 2957 1872 گاز مايع 57 450 225 1779 1554 مجموع فراورده‌ها 38073 127041 88968 ميانگين گاز طبيعي (ريال به متر مكعب) 138 440 19267 67206 47940 برق (ريال به كيلو وات ساعت) 167 500 28390 90000 61610 آب شرب (ريال به متر مكعب) 723 1000 2531 3700 1170 جمع كل (ميليارد ريال) 88260 287947 199688

اگر همه مصوبات كميسيون ويژه در صحن علني نيز تصويب شود، دولت مجاز است حداكثر تا پنجاه (%50) درصد خالص وجوه حاصل از اجراء این قانون را در قالب بندهای زیر هزینه نماید:

الف - پرداخت نقدی و یا غیرنقدی به پنج دهك در آغاز دوره اجرا و تغییر تدریجی آن به برقراری نظام جامع تامین اجتماعی

ب - اجراء نظام جامع تامین اجتماعی برای جامعه هدف از قبیل:
1- گسترش و تامین بیمه های اجتماعی ، خدمات درمانی ، تامین و ارتقاء سلامت جامعه و پوشش دارویی و درمانی بیماران خاص و صعب العلاج .
2- كمك به تامین هزینه مسكن ، مقاوم سازی مسكن و اشتغال .
3- توانمند سازی و اجراء برنامه های حمایت اجتماعی .

با فرض اينكه بتوان همه‌ي 20 هزار ميليارد تومان درآمد جديد بدست آمده را درآمد خالص دانست نصف اين مبلغ يعني 10 هزار ميليارد تومان در اختيار دولت است تا صرف امور مذكور شود.

مجددا فرض مي كنيم دولت تصميم بگيرد همه‌ي اين مبلغ را به صورت نقدي بين نصف خانوارها توزيع كند و ساير وظايف انجام شده در اين قانون براي گسترش بيمه‌هاي اجتماعي را انجام ندهد. اگر 10 هزار ميليارد تومان را بين 36 ميليون نفر تقسيم كنيم به هر نفر ماهانه در حدود 23 هزار تومان خواهد رسيد. البته اين مبلغ به سرپرستان خانوارها تعلق مي‌گيرد و در نتيجه به هر خانوار ۵ نفره كه تحت پوشش پرداخت يارانه نقدي قرار بگيرد، در حداکثر حالت ممکن چيزي حدود 116 هزار تومان در ماه مي‌رسد.