آیاکشاورزی ایران قابل احیا است؟ آیامی توان کشاورزی ایران را احیا کرد؟ کشاورزی ایران بیش ازهرچیزازچه رنج می برد؟ برای احیای کشاورزی ایران،اولاً، چه بایدکرد؟و ثانیاً، ازکجابایدآغازکرد؟

*دانش آموخته ی ارشدعلوم اجتماعی ،گرایش توسعه ی روستایی وشاخه ی مدیریت توسعه ازدانشگاه تهران هستم که نزدیک بیست سال هم هست که درسازمان جهاد کشاورزی یکی ازاستان ها فعالیت می کنم.بارها وبارها راجع به سوالات فوق اندیشه کرده ام.نتایج تفکر خودرادرمقالات متعدد،انعکاس ودرمجلات ویژه ی کشاورزی به خصوص ماهنامه ی علمی دهاتی،به چاپ رسانده ام.دراین مقال ومجال قصددارم برخی ازنقطه نظرات خویش راباشمادرمیان بگذارم،تانظردوستان چه باشد.

۱.کشاورزی ایران را می شود احیا نمود به شرطی که با آن برخورد علمی شود.

۲.علم ،عقل ومنطق می گوید که بخش کشاورزی ایران را بدون سند توسعه ی منسجم، روشمندوسنجش پذیر، نمی شود اداره ومدیریت کرد.

۳.چون وضعیت کشاورزی ایران با توجه به جغرافیای کشوربه گونه ای است که جزبا نقشه ی راه درست ومنطبق با شرایط بخش ،قابل مدیریت نیست.

۴.درواقع بخش کشاورزی ایران ازفقدان سندتوسعه(=نقشه ی راه)به شدت رنج می برد.

۵.پس اولین اقدام تهیه وتدوین سند توسعه است.

۶.پرسش بعدی وجدی این است که این سندرا چه کسی یا چه کسانی وچگونه باید تدوین کنند؟

۷.پاسخ قسمت اول سوال(چه کسانی؟)این است که سند توسعه را کنشگران حاضردر بخش کشاورزی می بایست تهیه کنند.

۸.کنشگران حاضردربخش کشاورزی چه کسانی هستند؟

۹.کنشگران حاضردربخش کشاورزی ،شامل افراد واشخاص حقیقی وحقوقی زیر می شود:-کشاورزان (=زارعان،باغداران،دامداران،مرتعداران،...)کوچک،متوسط وبزرگ کشور.-کارگزاران دولتی(=عالی،میانی وپایه)شاغل وفعال دربخش که نمود ویژه اش وزارت جهادکشاورزی است.-کارگزاران غیردولتی ومردم نهاد،همچون:خانه ی کشاورز،سازمان نظام مهندسی وغیره.-اصحاب دانش وفکرکه درکسوت هیأت علمی در دانشکده ها،مراکزآموزشی وپژوهشی مرتبط با کشاورزی درسطح کشور فعالیت می کنند.-اصحاب رسانه ووسایل ارتباط جمعی که در بخش کشاورزی فعالیت می نمایند.-کارگزاری های مالی واعتباری که حامی بخش هستند،همچون:بانک کشاورزی وصندوق حمایت ازسرمایه گذاری دربخش کشاورزی.

۱۰.سوال این است که همه ی کنشگران می بایست درتدوین سند مشارکت داشته باشند؟

۱۱.خیر،بل که منتخبی ازآنان درسطوح ملی،منطقه ای ومحلی حضورخواهندداشت.

۱۲.پاسخ قسمت دوم سوال(چگونه)این است که کنشگران برای تدوین سند در سطوح ملی،منطقه ای ومحلی می بایست پارادایم توسعه به نسبت قدیم وجدیدراانتخاب و سرلوحه ی اقدام خویش قراردهند.

۱۳.باانتخاب واتخاذ نوع پارادایم توسعه عوامل زیر به درستی مشخص خواهندشد:

تئوری توسعه ی مناسب بخش،تئوری مناسب برنامه ریزی،گرایش مناسب برنامه ریزی، روش مناسب برنامه ریزی،سبک مدیریتی مناسب کشاورزی،ساختارسازمانی مناسب با جغرافیای کشاورزی کشور،شیوه های مناسب ارتباطی،شیوه های مناسب برخوردبامنابع ومراکزقدرت،شیوه های مناسب آموزشی،شیوه های مناسب پژوهشی، شیوه های مناسب ارزیابی وارزشیابی،شیوه های مناسب بهینه سازی وبیشینه سازی، شیوه های مناسب حل مساله به ویژه مقابله با پدیده ی خشکسالی وکم آبی،شیوه های مناسب بازاریابی،شیوه های مناسب فروش محصولات وغیره.

۱۴.تدوین سند توسعه ی منسجم،روشمند،سنجش پذیرومنعطف ؛داروی حیات آفرین بخش کشاورزی است.

۱۵.هیچ وزیری ،نه،هیچ دولتی بدون سندتوسعه قادربه مدیریت اثربخش وکارآدربخش کشاورزی نخواهدبود.اگر هرشخصیت حقیقی وحقوقی ای ادعای مدیریت بخش رابدون سندداشته باشد،حرف گزافی زده وطمع خامی داردوخام اندیشی نموده .

۱۶.آندرسون،جامعه شناس آمریکایی می گوید:"هیچ چیزبه اندازه ی اصول علمی، عملی نیست".پس بیاییم برای نجات بخش کشاورزی به علم احترام بگذاریم.

الف