الف - وضع بد اقتصاد و خداحافظی ایالات متحده با درهای باز

وضع بد اقتصاد و خداحافظی ایالات متحده با درهای باز

خداحافظ ریکاردو، سلام بر حمایت از صنایع ملیوضع بد اقتصاد و خداحافظی ایالات متحده با درهای باز

دیگر در واقع تنها سر مقاله های روزنامه های تخصصی یا مجلات اقتصادی - تجاری هستند که دفاع از شركتهای ملی وكاركنان آنها را نوعی حركت كفرآمیز به حساب می آورند.

تاریخ اقتصاد نشانگر این نكته است كه بیشتر كشورهای توسعه یافته بدون وضع قوانین محدود كننده تجاری به این درجه از پیشرفت دست نیافتند و هیچ كدام از كشورهای انگلستان، فرانسه، كره، ژاپن و پروس قدرت صنعتی خویش را با احترام به «اصل» امتیازات مقایسه ای دیوید ریكاردو به دست نیاوردند.

از قرن ١٩ تا اوایل قرن ٢٠ آمریكا توانست با تعرفه گمركی در حدود ٥٠% به بالاترین نرخ رشد اقتصادی جهان برسد ( ٤٤ درصد در سال ١٩١٣).

بعدها در عین مخالفت ظاهری با حمایت‏گرائی، رونالد ریگان واردات خودرو، فولاد، شكر و پارچه را محدود كرد و دولتش عوارض گمركی بر واردات موتور سیکلت‏های بزرگ را به منظور حمایت از كارخانه هارلی دیوید سون یازده برابر كرد و فشارش را بر ژاپن برای بالا بردن ارزش پولش ادامه داد، تقریبا همانند جورج دبلیو بوش كه اكنون چنین فشاری را بر چین وارد می کند.(١)

با این حساب سیاست كنونی پولی بانك مركزی آمریكا - كه به طور ضمنی از سوی كاخ سفید پذیرفته شده - پیامدهای مشخص بازرگانی به همراه دارد حتی اگر با دست یازی به تمهیداتی زیرکانه تر از حمایت‏گرائی به پیش برده می‏شود: نرخ پائین دلار صادرات امریکا را تسهیل می کند، امری که از شدت نتایج منفی رکود اقتصادی کنونی امریکا می کاهد، چراکه تنها در اتحادیه اروپاست که سیاست گذاری نرخ بهره بانک مرکزی، که امروز بسیار بالا نیز می باشد، می‏‏تواند برجسته ترین صنایع کشورهای اروپائی را که معمولا با کمک سرمایه دولتی بوجود آمده اند مورد تهدید قرار دهد.

در چنین وضعیتی است كه با دوباره بالا رفتن ارزش یورو - كه می تواند برای اروپاییان بسیار خطرناك باشد- شركتهایی همچون EADS فعالیت خود را به جهت مناطقی كه در آن دلار پول رایج است سمت و سومی دهند.(٢)

خرید ١٧٩هواپیمای ترابری توسط ارتش آمریكا که بخشی از ساخت آنها توسط كمپانی دفاع هوایی فضایی اروپا EADS انجام می گیرد گرایش عمیق آمریكا به حمایت از تولیدات داخلی را نفی نمی كند زیرا در این قرارداد ٣٥ میلیارد دلاری ( ٢٣ میلیارد یورویی) منافع آمریكا به نحو چمشگیری محفوظ مانده است. هواپیمای به اصطلاح اروپایی مجهز به یك موتور جنرال الكتریك و با همكاری شركت آمریكا یی نرتروپ گرامن در آلاباما مونتاژ می‏شود. تا جائیکه بیش از نیمی از ارزش افزوده آن در امریکا تولید می گردد. بخش قابل توجهی از تجهیزات شرکت رقیب یعنی بوئینگ – که هواپیمایش هم دیرتر ارائه می شود و هم ظرفیت ترابری وهم شعاع پروازی محدود تری دارد- خارج از امریکا تولید می شود.

اما انتخاب پنتاگون دارای مولفه دیگری نیز هست که همانا اعمال نفوذ سیاسی استراتژیک می‏باشد. اروپا برای بدست آوردن حق ویژه تامین هواپیماهای آمریكایی كه بخشی ازتجهیزات آن به لطف سیاست نرخ سود پایین بانك مركزی آمریكا توسط خود آن كشور ساخته می شود چه بهایی را باید بپردازد؟ در زمان اعلان تصمیم مساعد EADS نماینده حزب دموكرات امریکا، ژان مورتا ، اروپاییان را سرزنش كرد كه چرا تعداد كمی از آنها در جنگ افغانستان حضور دارند. با همزمانی حیرت انگیزی رئیس جمهور نیكلا ساركوزی هزار سرباز فرانسوی را با عجله به جنگ افغانستان فرستاد. و برای توجیه كردن روابط خود با واشنگتن چنین توضیح داد: آیا می توان حتی لحظه ای تصور کرد که در فضای پر تنشی که بین آمریکا و فرانسه در گذشته وجود داشت قرارداد EADS برای تهیه هواپیماهای ترابری به امضا برسد ؟(٣)

چه سخنی می‏ماند جز آنكه این تصمیم پنتاگون در واقع درسی ناب در مورد مبادله آزاد است.

همه میدانستند روزی كه ایالات متحده همزمان با ركود و كسری عظیم تجاری مواجه شود نظریه مبادله آزاد توسط یکی از با نفوذترین طرفداران آن زیر سوال خواهد رفت .

پانوشت‏ها:

١- به منظور كاهش كسری تجاری ایالات متحده از فشار خود بر چین برای بالا بردن ارزش پول خود نكاست.اما افزایش ده درصدی یون تا ژانویه ٢٠٠٧ كاهش كسری تجاری قابل توجهی را برای امریکا به همراه نداشت.

٢- نخست وزیر فرانسه در واكنش به این قضیه در پاسخ به مجله Les Echos در تاریخ ١٠ دسامبر ٢٠٠٧ گفت:آلمان و فرانسه كه سرمایه گذاری عظیمی در ایرباس كرده اند نمی خواهند شاهد این مساله باشند كه سرمایه آنها به جیب كشورهایی كه پول رایجشان دلار است برود.واینكه دولت سهامدار همه تلاشش را برای منصرف كردن ایرباس از تمركز زدایی تولیداتش خواهد کرد.

٣- مصاحبه با فیگارو پاریس ٧ مارس ٢٠٠٨
مرتبط: کلینتون: اوباما تهمت می‏زند، من از پیمان تجارت آزاد حمایت نکرده‏ام