الف - اهداف پوتين از خروج ناگهاني نيروهاي روسيه از سوريه

اهداف پوتين از خروج ناگهاني نيروهاي روسيه از سوريه

ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه در يك نشست اعلام کرد که کشورش از سه‌شنبه خروج نیروهای اصلی خود را از سوریه آغاز خواهد کرد. رییس‌جمهوری روسیه ابراز امیدواری کرده که تصمیم برای خروج نیروهای روسی از سوریه تمامی جناح‌ها را تشویق کند که به سمت حل بحران در این کشور با استفاده از راهکاری مسالمت‌آمیز حرکت کنند.

وزارت دفاع روسیه نيز امروز اعلام کرد، نخستین گروه از جنگنده‌های روسی پایگاه هوایی «الحمیمیم» سوریه را به مقصد فدراسیون روسیه ترک کرده‌اند.

رییس‌جمهوری روسیه تاکید کرد که بخشی از نیروهای این کشور در پایگاه هوایی لاذقیه باقی خواهند ماند.

تصمیم پوتین برای جاش ارنست و جان کربی، سخنگویان کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا به شدت غافلگیر‌کننده بود و این خبر در حالی به اطلاعشان رسید که در کنفرانس‌های مطبوعاتی جداگانه‌ای در واشنگتن در حال گفتگو با رسانه‌ها بودند.

کربی در پاسخ به سوالی در این خصوص اظهار داشت: می‌خواهم از هرگونه اظهارنظر در این خصوص خودداری کنم تا زمانی که بتوانم آن را بررسی و ارزیابی کنم. جاش ارنست نیز در واکنش به این خبر گفت: خبرها در این مورد را نشنیده‌ام و در این لحظه برایم دشوار است که پیش‌بینی کنم این تصمیم چه تاثیری بر مذاکرات سوریه خواهد گذاشت و تغییرات حاصل از این حرکت چه خواهند بود. سخنگوی کاخ سفید بدون ارائه نظرمشخصی گفت باید دقیقا هدف پوتین از آن کار را بدانیم.

محمد جواد ظريف ، وزیر امور خارجه ایران امروز (سه‌شنبه) پس از دیدار با همتای استرالیایی خود گفت اقدام روسیه برای بیرون بردن نیروهایش از سوریه را باید نشانه‌ای مثبت برای آتش‌بس قلمداد کرد.

رئیس ستاد مشترک ارتش رژیم صهیونیستی نيز به نمایندگان پارلمان این رژیم گفت که تل‌آویو از تصمیم رئیس‌جمهور روسیه درباره خارج کردن نیرو از سوریه، متعجب شده است.

سخنگوی هیأت عالی معارضان سوری در گفت‌وگوهای ژنو نيز ضمن استقبال از تصمیم روسیه، اعلام کرد که خروج نیروهای روسی از سوریه بر گفت‌وگوهای ژنو تأثیر مثبت خواهد گذاشت.

در حال حاضر این سوال مطرح شده است که چرا روسیه در آستانه مذاکرات گروه‌های سیاسی در ژنو تصمیم به خروج نیروهای خود از سوریه گرفته است.

خود پوتين دليل خروج نيروهاي روسي را اين گونه عنوان كرده: مسئولیتی که به نیروهای مسلح و وزارت دفاع سپرده شده بود، به طور کلی محقق شده و بنابراین من به وزارت دفاع‌ دستور می‌دهم که فرایند خروج بخش اصلی نیروهای ما در سوریه از روز سه شنبه آغاز شود. پوتين دقيقاً توضيح نداده است كه اهداف مد نظر روسيه از دخالت در سوريه چه بوده است. درواقع اگر هدف سوريه حفظ بشار اسد و از بين بردن تروريست ها بوده است بايد گفت كه در حال حاضر آتش بس ناپايداري در سوريه برقرار شده و گروه هاي تروريستي هنوز در سوريه از بين نرفته اند.

در اين راستا برخي عنوان كردند هدف پوتين از اين اقدام مجبور كردن بشار اسد به دادن امتيازات بيشتر در مذاكرات و كنار آمدن با مخالفان بوده است. اما دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین امروز سه‌شنبه اعلام کرد، مسکو سعی ندارد از طریق خارج کردن نیروهای هوایی خود از سوریه، بشار اسد رئیس‌جمهوری این کشور را تحت فشار قرار دهد.

اين در حالي است كه ریاست جمهوری سوریه نيز در بیانیه‌ای اعلام کرد: آنچه در رسانه‌ها و پایگاه‌های اجتماعی درباره وجود اختلاف میان روسیه و سوریه به دنبال تصمیم مسکو برای خروج نیروهایش منتشر شده حقیقت ندارد و هیچ گونه اختلافی میان مسکو و سوریه نیست.

عبدالباري عطوان سردبیر روزنامه رأی الیوم در تحلیل تصمیم روسیه مبنی بر خروج تعداد زیادی از نیروهای روسی از سوریه نوشت: این گام خشمگین روسیه در واکنش به اظهارات روز شنبه «ولید المعلم» وزیر خارجه سوریه برداشته شده است. المعلم در اظهارات خود گفت که بشار اسد خط قرمز است و هیچ انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی بدون نظارت دولت سوریه انجام نمی‌گیرد.

به عقيده وي نوعی «بحران» در روابط سوریه و روسیه به وجود آمده و چند روز پیش از نشست ژنو به اوج خود رسید و دلیل آن ملاحظات سوریه در مورد بسیاری از مسائل و از همه مهم‌تر مبهم نگاه داشتن سرنوشت بشار اسد و اعطای اختیارات گسترده به دولت در مرحله انتقالی به‌ضرر اختیارات رئیس جمهور است.

فرانتس کلینتسی ویچ، معاون اول رئیس کمیته دفاع و امنیت شورای فدرال روسیه اين اقدام را در راستای تلاش روسیه برای پیشبرد روند سیاسی و فرصت دادن به گروه‌های سیاسی برای پایان دادن به جنگ ارزیابی کرد. وی در این زمینه گفت: تصمیم پوتین چه بسا نه تنها دلایل نظامی بلکه دلایل سیاسی هم داشته باشد. وی تاکید کرد: روسیه قصد سوزاندن همه پل‌ها و عقب نشینی از روند برقراری صلح در سوریه را ندارد؛ به ویژه در مبارزه با تروریسم. این مسئول روس تاکید کرد: روسیه قادر است که در صورت لزوم، یک روزه با آمادگی کامل به سوریه بازگردد.

پايگاه خبري شبكه بي بي سي نيز مدعي شد، اين اقدام روسيه سبب خواهد شد تا نمايندگان دولت بشار اسد در جريان مذاكرات تحت فشار قرار گيرند و تن به خواسته هاي بيشتري از سوي مخالفان بدهند.

اين در حالي است كه برخي رسانه ها و تحليل گران معتقدند هدف اصلي پوتين از ورود به جنگ سوريه تحت الشعاع قرار دادن بحران اوكراين و تحريم هاي اعمالي غرب عليه اين كشور بوده است. چنانچه روزنامه انگلیسی گاردین در گزارشي نوشته است: عملیات روسيه كه هدف شکست داعش بوده تکمیل نشده و هر فردی که به نقشه جایی که روسیه بمباران می‌کرد نگاهی بیندازد باور نمی‌کند که این عملیات واقعی بوده باشد. هدف کمپین سوریه مجبور کردن غرب برای همکاری مجدد با روسیه بود. این امر محقق شده و اکنون آنها در حال خروج از این درگیری با اندکی خسارت هستند.

اما در مقابل خبرنگار بی.بی.سی در گزارشی درباره تصمیم جدید روسیه نوشته است: روسیه تا حد زیادی به خواسته‌هایش رسیده است.

لئونید راگوزین، تحلیلگر مسایل سیاسی روسیه که با کرملین میانه خوبی ندارد به بي بي سي مي گويد: مسئله حل معضل سوریه بدون حضور بشار اسد از دستور کار خارج شده؛ نیروهای هوادار آمریکا به حاشیه رانده شده اند؛ اوکراین از سرخط خبرها به قعر خبرها افتاده و بحران اوکراین به دلخواه روسیه منجمد شده. مسئله کریمه دیگر در دستور کار قدرتهای جهانی نیست. شیشه اتحادیه اروپا زیر فشار بحران مهاجرت ترک برداشته و دور نیست روزی که یخ تحریم‌هایش علیه روسیه هم آب شود... مخالفان داخلی روسیه درهم شکسته شده‌اند و اوکراین به عنوان الگو برای مردم روسیه دیگر جاذبه‌ای ندارد. قرار نیست انقلابی صادر شود... او (پوتین) نه یک جنگ که سه جنگ را برد و ما باختیم.