الف - مرگبارترین نبرد جنگ جهانی اول

یکم ژوئیه ۱۹۱۶ دهم تیرماه و در جريان جنگ جهاني اول، نبرد "سم"، با تعرض نیروهای انگلیسی به سنگرهای آلمانی آغاز شد كه در همان روز ۲۰ هزار نظامی انگليسي به دست آلماني‌ها كشته و ۴۰ هزار تن ديگر زخمي شدند.

به گزارش مجله تاریخ فرادید، این نبرد تا نیمه نوامبر (به مدت چهارماه و هجده روز) ادامه یافت و ضمن آن تلفات فرانسه ۲۰۰ هزار، انگلستان ۴۲۰ هزار و آلمان ۴۶۵ هزار نفر بود. در این جبهه که طول آن تنها ۳۰ کیلومتر بود ۴۸ لشکر فرانسوی و ۵۱ لشکر انگلیسی با ۵۰ لشکر آلمانی می‌جنگیدند.

نقشه حمله از فیلد مارشال انگلیسی بود که می‌خواست به بن بست نبرد پایان دهد. وی عقیده داشت که با آغاز نبرد سم («سم» رودخانه‌ای است در شمال فرانسه که نبرد در طرفین آن روی داد) فرماندهی ارتش آلمان مجبور خواهد شد که چند لشکر از «وردن» به «سم» منتقل کند و در نتیجه مارشال پتن (فرمانده فرانسویان در وردن) خواهد توانست بقیه آلمانی‌ها را از این جبهه شمالی فرانسه عقب براند. مارشال انگلیسی برای اجرای نظر خود در نخستین روز نبرد سم، صدها هزار گلوله توپ به سنگرهای آلمانی‌ها شلیک کرد. ولی آلمانی‌ها که سنگر تونلی داشتند آسیب چندان ندیدند و همان روز در حمله متقابل به انگلیسی‌ها ۶۰ هزار تلفات وارد ساختند.

جمع گلوله‌های توپ که در هفته نخست نبرد سم به سوی سنگرهای آلمانی‌ها شلیک شد یک میلیون و ۷۳۸ گلوله گزارش شده است. نبردهای وردن و سم از نوع جنگ‌های خندقی بودند. در هر دو جبهه، از تانک و هواپیمای نظامی استفاده شده بود. عکس هایی که در زیر می بینید منطقه جنگی "سم" را نشان می دهد و اجساد و ادوات جنگی منهدم شده متعلق به آلمان است که پس از فرار از این منطقه به جای گذاشته اند. این مجموعه در آرشیو کتابخانه دولتی کانادا نگهداری می شود.