الف - پاسخ فعالان صنعت نفت به سخنان زنگنه در تلویزیون

پاسخ فعالان صنعت نفت به سخنان زنگنه در تلویزیون

جمعی از کارشناسان صنعت نفت، با انتشار نامه سرگشادهای به سخنان وزیر نفت در برنامه پایش واکنش نشان داده و بخش‎هایی از سخنان زنگنه را با انتشار آمار و ارقام کارشناسی به چالش کشیدند.

در این نامه سرگشاده که نسخه‎ای از آن در اختیار رجانیوز قرارگرفته است، از سوء تدبیرهای دوره مدیریت زنگنه که زمینه «بخور، بخور» در صنعت نفت را فراهم آورده است و همچنین بی‎تدبیری‎هایی هشت ساله‎ای که سبب شده است تا با تعطیلی تولید کالای استراتژیک بنزین، شرایط امروز آلودگی هوا در استفاده از مواد سوختی جایگزین فراهم شود اشاره شده است.

در بخش‎های دیگری از این نامه نیز با انتقاد از تلاش زنگنه برای زیر سوال بردن دستاوردهای تلاشگران صنعت نفت در سال‎های اخیر، از وی خواسته شده تا بجای تخریب تبلیغاتی این دستاوردها به بیان گزارش عملکرد یکساله خود خصوصا در پروند‎ه‎های مهمی چون کرسنت بپردازد. آنچه در ادامه می‎خوانید متن این نامه سرگشاده است:

بسم الله الرحمن الرحیم
در حالي كه شرايط فعلي مملكت براي برون رفت از مشكلات ركود اقتصادي و غلبه بر تحريم‎ها، به همدلي و آرامش بيش از پيش در فضاي سياسي نياز مبرم دارد وهمواره این موضوع مورد تاکید مقام معظم رهبری وریاست محترم جمهوری بوده است، گویا وزير محترم نفت با طرح و بيان موارد مبهم و كاملاً سوال برانگيز، صلاح را در ملتهب‎سازي فضای سياسي، براي پيشبرد اهداف خود مي‎بيند.

برنامه پايش كه معمولاً و تا قبل از برنامه اخير، تلاش می‎کرد يك برنامه زنده تلويزيوني منصفانه باشد که به نقد و بررسی يك معضل مورد ابتلاء اجتماعي/سياسي و یا اقتصادي مي پرداخت، در برنامه مورخ ۲۱/۵/۹۳ فضارا يك جانبه براي جناب آقاي زنگنه و بيان ديدگاه‎هاي كاملاً شخصي ايشان مهياء نمود، بنحوي كه براي غالب بينندگان آن برنامه وزين، محل سوال بود که چگونه میهمان برنامه از واژه هایی همچون : «دیگردوران خورد و بردها (در نفت)تمام شده است » ، «تا زمان حضور من در وزارت نفت،راه چنین افرادی برای خوردن پول بیت المال بسته شده است»، «من تاسیس پالایشگاه را امری مقدس نمی دانم...» و « نزدیک به ۵۰ تا۶۰ هزار نفر از این افراد( پرسنل صنعت نفت) مازاد هستند » ، «یک سری افراد بدون بلیت سوار اتوبوس شده بودند که این افراد را پیاده کردیم»، «این افراد بی سواد بودند و بدون تخصص در صنعت نفت مشغول به کار شده بودند که بجای آنها افراد سابقه دار را جایگزین کردیم»!!!، « مطمئن باشید افرادی را برداشته ایم که صلاحیت نداشته اند»، « متاسفانه روحیه تنبلی در کشور ایجاد شده است ویک شبه نمی توان آن را بر طرف کرد.»!!!! و امثال چنين ادبياتی ايراد سخن نمود. که قبلا نیز در مقاطع مختلف از چنین واژه هایی بدین مضمون (همچون گروهبانان جای سرهنگ ها و ژنرال ها را گرفته بودند، در هشت سال دوران قبل خیلی خراب کاری شد ویا بیت المال رفته وبعضی آقایان طلب کار هستند و غیره) استفاده کرده بود و متاسفانه مجری محترم آن برنامه نیز، دلایل کارشناسی برای اثبات موضوعات عنوان شده را از او طلب ننمود.

اگر كارشناسان خدوم نفتي كشور اهل حجب و حياء و صبر و تحمل هستند و فضاي عمومي كشور را ملتهب نمي‎نمايند، و براي منافع عالي نظام مقدس جمهوري اسلامي كه حاصل خون صدها هزار شهيد عزيز است داد سخن نمی‎دهند، نبايد امر را بر افرادي همچون جناب آقاي زنگنه كه عملكرد مديريتي كاملاً قابل بحث و تامل برانگيزي در دوران حضورشان در صنعت نفت چه قبل از این وچه هم اکنون داشته و دارد، چنان مشتبه سازد که او را علیرغم داشتن ضعف در سیاست‎های اتخاذ شده ، طلب كارتر نمايد.

بطوری که به خود اجازه دهد از چنین واژ هایی در یک برنامه علمی و اجتماعی ، استفاده نماید. که گویی در این مملکت هیچگونه عقلانیت و قانونی وجود نداشته و ندارد و ایشان تنها عاقل و عامل این جمع است. ومگر رهبر فرزانه انقلاب همگان را به این امر توصیه نفرموده اند که برای اثبات خویش به سیاه نمایی گذشته نپردازند؟

هنوز اذهان كارشناسان و كاركنان خدوم صنعت نفت ، دوره هشت ساله جناب ايشان را، خوب به ياد دارند، عزل ونصب‎هاي جناب وزیر بعضا از میان افرادی بود که با خود ایشان از صنعت نیرو به وزارت نفت آمده بودند ویک روز سابقه نفتی هم نداشتند و یا از میان نمایندگانی بود که مجددا موفق به ورود در مجلس شوراي اسلامي نمی شدند ، انتخاب می شد و پست‎هاي حساس كارشناسي و مسئوليت‎هاي اجرايي بدست افرادي كه هیچگاه درجه ارشدیت آنها بر کارشناسان نفتی به اثبات نرسید بود سپرده شد. آیا آنها سرهنگ نفتي بوده اند يا گروهبان؟ و يا نه سياه لشكر باندی !؟

از یاد ها فراموش نشده است که جناب آقاي زنگنه خود نيز از این تبار بوده ودر حالیکه تا زمان شروع صدارت اول خود ، يك روز فعاليت نفتي نداشت، در راس هرم مهمترين بخش انرژي كشورگمارده شد و گویا با اين اظهارات سابقه خود را فراموش نموده و می‎خواهد با يك فرار رو به جلو عملکرد یکسال اخیر خود را توجیه نماید.

به منظور تنویر افکار ، ابتداء لازم است بطور خلاصه به پاره ای از ناكارامدي عملكرد دوران هشت ساله صدارت اول جناب وزیر بپردازیم:
- عدم توجه به توليد مخازن مشترك مرزي بجز پارس جنوبی با آنكه شرايط در آن زمان به مراتب مهياتر از هر زمان بود. برای مثال ميدان آزادگان كه اكتشاف آن در قبل از انقلاب صورت گرفته و به اسم ميدان نيركبير شناخته مي‎شد در اولويت كاري وزير و تيم اجرايي او قرار نگرفت و بجاي آن مخزن دارخوين كه يك ميدان كاملاً سرزميني كشور بود با هزينه‎هاي هنگفتي به شركت اني ايتاليا داده شد (اگر آنچه از ميدان دارخوين تا كنون توليد شده از مخزن آزادگان توليد مي‎شد بهتر نبود؟!)

- ژنرال‎هاي آقاي زنگنه در اولویت بندی کاری نه تنها آزادگان، كه بلكه تمام مخازن مشترك خشكي كه به مراتب سهل تر از نواحي دريايي بود را هم تشخيص ندادند و به کار هایی که به مراتب در اولویت بعد بود توجه نمودند و فرصت ها یکی پس از دیگری از دست رفت.

- تشخيص جناب وزير در برنامه ريزي توسعه ميدان های درون سرزميني و پرداخت پول هنگفت به شرکت های خارجي براي مطالعه میادین داخلی کشور (میادین مارون، اهواز، آغاجاري، گچساران، بی بی حکیمه.... ) به كجا انجاميد. وچه نتیجه ای برای نفت کشور در پی داشت؟

راستي آنچه در قرارداد ميدان سلمان روا داشته شد كه بعدها به قرارداد ننگين كرسنت معروف گرديد و بلكه حسب نظر كارشناسان مطلع به قرارداد تركمن چاي زمان ما ياد مي گردد، محصول بي تدبيري و حيف و ميل بيت المال چه كسي بود؟ آيا همه اين موارد مصداق سوء تدبير و فضاسازي براي بخوربخور عده اي خاص در آن زمان نبوده است؟

اگر امروز مشكل سوخت از لحاظ کمی وکیفی ، در كشور مشاهده می گردد آيا نتيجه فرصت سوزي هاي هشت سال صدارت قبلي جناب زنگنه نمي‎باشد؟ چرا در هشت سال قبل تصدی آقای وزیر، در خصوص استراتژیک‎ترین کالا ‎های نفتی وتولید محصولات و فرآورده های نفتی مثل بنزین و نفت گاز اقدام نشد که دشمن از همین خلاء موجود طمع در محاصره اقتصادی و تحریم و به زانو زدن کشور نماید ؟آقایان که هم اکنون دم از آلودگی محیط زیست می زنند (که حق هم هست) بگویند که این امر نتیجه بی تدبیری کدام دولت و وزیر است ؟جزآقای زنگنه؟!! همه می دانند که پروژ ه ها یک شبه به ثمر نمی رسد لذا در ۹ پالایشگاه کشور چه برنامه ارتقاء کمی وکیفیت در زمان صدارت قبل ایشان دیده شد؟ ساخت چند پالایشگاه جدید در دستور کار قرار گرفت؟ آيا حوزه مهم نفت در آن دوره علاوه بر نياز كوتاه مدت، نياز ميان مدت و دراز مدت را رصد نكرده بود؟ يا آنکه آقای مهندس زنگنه وتیم گذشته او دل در تامين سوخت از بیگانگان بسته بودند؟ چرا در آن دوره بدون آمادگی زیر ساخت ها، تمام تلاششان برای واگذاری پالایشگاه های کشور به بخش خصوصی معطوف گردید؟ راستی اگر واگذاریهای بی‎تدبیرانه آن زمان تحقق می‎یافت چه اتفاقی از لحاظ تامین سوخت و پدافند غیرعامل ، با این شرایط تحریم‎ها در کشور می افتاد؟ آيا تجربه بعد از صدارت ايشان وتحریم سوخت توسط استکبار جهانی گواهي صادق بر سوء تدبیر جناب زنگنه وژنرال‎های او!! در این حوزه مهم صنعت نفت نبوده است؟ وآیا اين تجربه‎ای روشن نيست كه مسئولين نبايد دل در گروی بيگانگان ببندند؟ پس چرا ايشان كماكان اعلام مي دارد كه ساخت پالايشگاه صرفه اقتصادي ندارد؟! آيا با اتخاذ چنين سیاست هایی می توان به مقابله با تحريم ها ی استکبار براي براندازي نظام اسلامي پرداخت؟

اگر از تمام سوء تدبيرهاي ذكرشده بالا بتوان گذشت (كه نمي‎توان براحتي گذشت)، از اتفاق بسيار تلخ و ناميمون دوره صدارت هشت سال قبل ايشان در تغيير ساختار صنعت نفت نمی‎توان گذشت. كه در فضایی عجولانه و بدون مطالعه و شتاب زده و با ایستادگی در مقابل نظر کارشناسان دلسوز آنرا اجرایی نمود و ويروس بي‎تدبيري را در فرآيند امور نفت ، ساري و جاري و ماندگار نمود. وبعنوان خطای استراتژیک بر تارک مدیریت هشت سال گذشته ایشان مشهود است که معمولا ومتاسفانه نامی از آن به میان نمی آید. که يكي از محصولات مصيبت بار آن قرارداد كرسنت و اولويت بنديهاي ناصحيح اهداف وزارتي پس از آن بوده است.

ساختاري كه در قبل از انقلاب، بيگانگان براي به يغما بردن سرمايه هاي ملي ما ،با حداكثر دقت و سرعت برای خودطراحي نموده بودند و الگويي شناخته شده براي كشورهاي نفتي پس از ماتلقی می گردید ، با پيروزي انقلاب اسلامي به غنيمت انقلاب افتاد، انسجام این ساختار در سخت ترين صحنه هاي دفاع مقدس توانايي خود را به انضمام روحيه جهادي در راهبری و باز سازی تاسیسات بمباران شده دشمن و عدم قطع صادرات در آن شرایط سخت، به اثبات رساند. ولی متاسفانه و به راحتي در دوران صدارت اول آقاي زنگنه بر نفت ، توسط ایشان ویران گرديد.آثار زیانبار این تغییرات ساختاری چنان پیکره صنعت نفت را حجیم و از طرف دیگربه لحاظ تصمیم گیری و اجراء در سازمان های صف ، رنجور، ضعیف و بی انگیزه نمود که آثار خسارت بار آن، اینک بر صنعت نفت آشکار شده است وکسی هم متوجه نشد که آن اقتدار صنعت نفت زمان جنگ وحتی در دوره باز سازی به یکباره کجا رفت!!!!

در ادامه ، اين نوشتار بنا بر دفاع از دولت آقاي احمدي نژاد ندارد كه قطعاً بي تدبيري هاي آن دوره هم مقاله ای جدا می طلبد. فقط باید به این نکته اشاره نمود که اگربنابر شمردن اشكالات آن دوره باشد (دولت قبل) يكي از ايرادات مهم آن، اين است كه مي بايست بلافاصله و بدون وقفه بر اصلاح ساختار صنعت نفت كه مخروبه اي به ارث رسيده دوره جناب آقای زنگنه ،به دولت بعد بود را اصلاح مي كردند كه اين مهم را انجام ندادند و در زمين شوره زار تلاش می شد فعاليتها نتيجه بخش باشد!!!! يكي از دلايل مهم عدم نتيجه گيري دولت قبل ، اين ساختار فشل بود كه شخص آقاي زنگنه باني و موسس آن است و لذا در هر خطای دولت قبل هم ، به همین دلیل سهیم است و صدالبته اگر جناب آقاي وزير در صدارت فعلي مي خواهد به نتيجه اي برسد مي بايست اين ساختار را دستخوش تغييرات مبنايي و منطبق با واقعیت های صنعت قراردهد.

اما با نقدي منصفانه، و باتمام ايراداتي كه از جهات مختلف بردولت قبل وارد است، فعاليتهايي نیز توسط گروهبانان (به زعم آقاي زنگنه )صورت گرفت (که از دست ژنرال های قبلی آقای زنگنه بر نیامد) که اگر نسبت به وزارت قبلي آقاي زنگنه بسنجیم حركتهاي مهم و رو به جلو تلقی می گردد كه ذيلاً و خلاصه وار به تعداد محدودي از آنها اشاره مي گردد:

- توسعه و راه اندازي ميدان مشترک آزادگان با ۵۰ هزار بشكه نفت در روز

- برنامه ريزي و هدفگذاري توسعه وبه تولید آوردن بعضي از ميادين مشترك مرزي)همانند میادین نفت شهر، دهلران، پایدار غرب،آبان و.....(

- بومي سازي اقلام كالايي متعدد نفتي که تا قبل آن وارد کننده آنها بودیم

- ظرفيت سازي پالايشگاهي و ارتقاء کمی وکیفی محصولات آن براي پاسخگويي به نياز كشور( بهره برداری بنزین یورو ۴ پالایشگاه شازند اراک توسط جناب آقای روحانی ومصرف آن در تهران بزرگ از جمله آنهاست)

- برنامه ریزی و ظرفیت سازی سوخت پاک و ارتقاء جایگاه های CNG از ۲۰۰ جایگاه به ۲۲۰۰ جایگاه در سطح کشور

- برنامه ریزی و اجراء سهمیه بندی سوخت کشور (با عنایت به توصیه اکید تمام کارشناسان دلسوز حوزه انرژی وبی توجهی دولت های قبل به این تاکیدها به علت عدم شجاعت اجراء، توسط آنها )

- توسعه، بهره برداري وافزایش تعداد پتروشيمي هاي كشور و افزایش صادرات محصولات آنها

- توسعه گسترده شبكه گازرساني در كشوربنحوی که نسبت به کلیه عملکرد دولت های قبل بی نظیر بوده و تلاش گسترده برای خارج نمودن نفت سفید و گاز مایع از سبد مصرف خانوار ها (ورفع استضعاف از شهر ها وروستا های کمتر برخوردار)

- ارائه برنامه ازدياد برداشت از مخازن كشور (که هم اکنون در برنامه ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت اسناد آن موجود است)

- فعال ساز ي فازهاي مختلف پارس جنوبي وآماده سازی زیر ساخت های لازم (هرچند بدليل آن ساختار نامناسب موفق به بهره برداري نشد اما باكمي تلاش و همت و ساماندهي مناسب وتجمیع امکانات، در این دولت، بعضی از فاز ها همانند فاز ۱۲ با ۹۵ درصد پیشرفت به بهره برداري خواهند رسيد و بهره برداری تبليغاتي آن براي دولت مردان فعلي مهیا خواهد بود؟!!).همه اهل فن وکارشناسان می دانند که وعده جناب وزیر نفت برای افزایش ۱۰۰ میلیون متر مکعبی گاز در طی سال جاری وسال ۱۳۹۴ امری کوتاه مدت نبوده ونیست جز انجام فعالیت های گسترده و آماده سازی بستر های انجام شده در دولت قبل)

به هرحال چه مناسب تر بود كه جناب آقاي زنگنه به فعاليتهاي خود طي يكسال گذشته مي پرداخت و از زير سوال بردن ديگران برای تثبيت جايگاه خود بهره نمی برد. شايد يكي از دلايل انتخاب اين شيوه هم، خالي بودن دست آقاي زنگنه بعلت عدم انجام پروژه ها و متوقف نمودن آنها طي يكسال گذشته بوده است.که ادامه این روند خسارات جبران ناپذیری بر کشور ونظام اسلامی وارد خواهد نمود برای نمونه می توان از خلع ید پیمانکار ایرانی، مرزی ترین وحساس ترین، فاز پارس جنوبی یعنی فاز۱۱ نام برد که پس از یکسال هیچگونه فعالیت مثبتی از سوی وزارت نفت برای جایگزینی آن صورت نپذیرفت البته شاید ژنرال های فعلی به زعم آقای زنگنه منتظر پیمانکاران خارجی هستند؟!!! ویاپالایشکاه دوم شیراز (پارس) که طبق ماده ۱۲۷ قانون برنامه پنجم توسعه تکلیف آن بر دوش وزارت نفت بوده ونمایندگان محترم مجلس نیک بر آن واقفند ، فعلا با بی توجهی مواجه شده است.

انتظار می رود که نمایندگان مجلس شورای اسلامی به رسالت تاریخی و وظیفه انقلابی خود جامه عمل پوشانده ودر مقابل خداوند متعال و چشمان ناقد وبصیر ملت شریف و آیندگان تکلیف خود را صادقانه ومخلصانه انجام دهند.

به اميد روزي كه دولت مردان نظام مقدس جمهوري اسلامي ضمن غنیمت شمردن فرصت خدمتگزاری با رعایت ادبيات اخلاق مدارانه اسلامی و قرین نمودن گوهر اخلاص و نیز ممزوج نمودن حق وانصاف با منش بزرگوارانه، خدمت عملي را بر تبليغات شعاري مقدم و بجاي زير سوال بردن ديگران براثبات توانمنديهاي خود و خدمت به کشور و مردم در عمل بپردازند.

و من الله التوفيق و عليه التكلان

جمعی از کارشناسان صنعت نفت

شهریور ۱۳۹۳