الف - درباره دیدار نمایندگان مجلس با رهبر انقلاب

دکتر احمد توکلی

بیانات رهبر معظم انقلاب در جمع نمایندگان مجلس حاوی چند محور بسیار مهم بود که بایستی به آن‌ها اشاره کنیم:

1) از مبارزه با استکبار به هیچ‌وجه نباید غفلت کنیم چرا که دشمنی آنها به طور جدی با ما و همه مسلمانان و مستضعفان جهان ادامه دارد. بعد سناریو دشمن برای ضربه‌زدن و تضعیف ما را یادآور شدند که توجه به آن‌ها بسیار حائز اهمیت است. این موارد عبارت بوداز: اخلال اقتصادی، اختلاف افکنی و رسوخ تفکرات الحادی که موارد بسیار مهم و خطرناکیست. البته تاکید داشتند که جمهوری اسلامی کفایت مقابله با این حملات را دارد به شرط آن غرور و غفلت به سراغ ما نیاید. در ضمن تشکر ایشان از مواضع ضداستکباری مجلس حاکی از آن بود که نمایندگان مردم در این عرصه کارنامه قابل قبولی داشتند.

2) محور بعدی توصیه ی ایشان حفظ تقوا و خوسازی هر چه بیشتر بود و اینکه ما برای فلاح و رستگاری‌مان هم ناگزیریم به رعایت تقوا ی فردی و مراقبت از خویشتن و هم به تقوای جمعی محتاجیم که همه در جمع هوای یکدیگر را داشته باشیم تا دچار خطا و لغزش نشویم بعد به زیبایی مصداق عینی این مراقبه جمعی را همان تذکر سال گذشته‌شان اشاره کردند که در مجلس باید کاری کنید که خودتان بر خودتان نظارت داشته باشید این مسئله را جدی پیگیری انجام دهید. البته باید به این نکته هم اشاره کنیم که ما برای تحقق این مسئله تلاش زیادی کردیم تا طرحی که در مجلس هفتم بازنویسی کرده بودیم در این مجلس مطرح کنیم که برخی دوستان شائبه رای نیاوردن آن را مطرح کردند. پس طرح به کمیسیون رفت و حالت ضعیف‌تر شده‌اش در مجلس مطرح شد. خب یک‌دسته از دو ستانی که مخالفت می‌کردند نگران این بودند که این طرح نتیجه‌ای در جهت نظارت ندهد و با کنترل نماینده برای او محدودیت ایجاد کند که این تصور هم غلط بود. به هرحال این مقوله یعنی نظارت بر نمایندگان مقوله مهمی است که اگر فساد در مجلس رواج پیدا کند از هر زهری برای آزادی کشنده‌تر است. به هر روی تاکید مجدد ایشان بر بحث نظارت بر عملکرد نمایندگان و بیان این جمله که طرح خودنظارتی را به گونه ای تنظیم كنید كه رودربایستی و بده بستان موجب كم اثر شدن آن نشود این پیام را دارد که مجلس در این عرصه وظیفه خود را به خوبی انجام نداده است. اگر این روند سیر طبیعی و درست خودش را در یک سال گذشته طی کرده بود ایشان مثل مورد اول یعنی مواضع ضد استکباری از کار نمایندگان تقدیر می‌کردند. من برداشتم از کلام ایشان نوعی ملامت در این عرصه بود.

3) محور مهم دیگر اشاره ایشان به مسائل مربوط به انتخابات بود. رهبر معظم انقلاب با اشاره به اینکه انتخابات برای ما یک پرچم افتخار است و بایستی از تعرض قدرت‌طلبان و سودجویان در امان باشد، به این مقوله اشاره کردند که نزدیك شدن به صاحبان قدرت و ثروت برای تامین نمایندگی در مجلس بعدی، خطری بسیار بزرگ است. خطر نزدیکی به صاحبان قدرت و ثروت اولین بار بود که از سوی ایشان مطرح می‌شد و فکر می‌کنم این به خاطر تلاش‌هایی است که خط انحرافی دولت برای تصاحب مجلس آغاز کرده است. در واقع ایشان از جایگاه یک زعیم جامع‌الشرائط و عالم دینی برجسته نمایندگان را انذار دادند و تاکید کردند نزدیک شدن به صاحبان قدرت و ثروت برای حفظ منصب و قدرت قطعاً خشم و انتقام خدا را به همراه دارد و جامعه متضرر می‌شود.

4) محور اساسی دیگر اداره کشور با هم افزایی قوا بود و این‌که قوای مختلف مکمل و همراه هم باشند نه دائماً با هم دعوا و اختلاف داشته باشند. این نکته را هم تصریح کردند که قانون باید فصل‌الخطاب باشد. البته مکرر تاکید کردند که از مجلس انتظار نیست قانونی درست کند که عملی نباشد یعنی محظورات و محدودیت‌های دولت لحاظ نشود. دولت موظف است که قانون را اجرا کند و مجلس هم عقلاً وظیفه دارد قانونی را تصویب کند که عملی باشد.

5) شاید اتفاقی که از همه موارد بالا مهم‌تر و زیباتر بود خطاب ایشان به نماینده محترمی بود که قبل از شروع بیانات ایشان به طرح برخی تعابیر و تمجیدهای مبالغه آمیز در وصف رهبری پرداخت که رهبر معظم انقلاب در واکنش به سخنان وی فرمودند: «این تعبیرات کمکی به پیشرفت‌کار‌نمی‌کند.» بعد تصریح کردند:«این صحبت‌ها من را شرمنده می‌کند و هم به ضرر من است و هم به ضرر گوینده.» در اینجا رهبر معظم انقلاب علاوه بر اینکه گوینده را نصیحت کردند که به ضرر خودش کارنکند، به همه آموزش دادند که وقتی به نزد صاحبان قدرت می‌روند زبان به مدح و ثنا نگشایند. بعد از جلسه هم به آن نماینده گفتم آقا بهترین هدیه را به شماداد چرا که با حفظ احترام نیت شمارا زیر سوال نبرد و در عین حال یک نصحیت کاربردی وموثر هم به شما هدیه کرد.

اما پیرامون نکته چهارم یعنی در هم‌افزایی قوا هم باید تصریح کنم که در حال حاضر شرایط برای هم‌افزایی نامساعد است چرا که آقای رییس جمهور با صراحت و به شکل نامناسبی از قبول برخی قوانین سرباز می‌زنند. به طور مثال قانون وزارت ورزش پنج ماه است که تصویب شده ولی از سوی ایشان هیچ توجهی به آن نشده است و یا اینکه شورای نگهبان تصریح دارد که ایشان نمی‌تواند سرپرستی‌اش را بر وزارت نفت ادامه دهد لکن همچنان به رویه خودشان پایبندند و سرپرستی‌شان را ادامه می‌دهند. از این دست اتفاقات بازهم وجود دارد و موجب عصبانیت و واکنش مجلس می‌شود و احساس می‌کند ه کشوری که دولتش اینگونه قانون را اجرا نمی‌کند دچار مشکل می‌شود. این واکنش گاهی اوقات از حد خارج می‌شود مثل امروز. امروز آقای رئیس جمهور یک لایحه یک فوریتی تقدیم مجلس کرد که نوشتند ادغام وزارت راه و ترابری و وزارت مسکن و شهرسازی انجام شد و این هم شرح وظایفش. من علاوه بر اینکه تذکر دادم، به آقای لاریجانی هم یادآور شدم در این متنی که نوشته شده رئیس جمهور ادغام را حق و وظیفه خودش گرفته است. این مسئله‌ای است که شورای نگهبان آن را رد کرده و در جلسه‌ای که در محضر رهبری هم برگزار شد رهبر معظم انقلاب به ایشان تصریح کردند که باید اجازه شورای نگهبان اخذ شود. یعنی اولاً اجازه ادغام گرفته شود و بعد شرح وظایف ارائه گردد. یا پیشنهاد ادغام با شرح وظایف ارائه شود که مجلس در مورد ادغام شدن یا نشدن نظر دهد. وقتی که هم شورای نگهبان بر این مسئله تاکید کرده است و هم رهبری در جلسه حل اختلاف بین دو قوه بر این مطلب تصریح کرده است و باز ایشان اینگونه می‌گویند چیزی جز لجاجت از آن برداشت نمی‌شود. من تاکید کردم شخصاً با فوریت این لایحه موافقم و به آن رای می‌دهم و برای اینکه این مشکل ادامه پیدا نکند برگه را برای اصلاح دوباره به رئیس جمهور ارجاع دهیم که متاسفانه مجلس به یک فوریت این لایحه رای ندادند و آقای لاریجانی از من نپذیرفت و متاسفانه مجلس روی یک واکنش نادرست رای نداد. این را مثال زدم برای اینکه بدانیم چرا رهبری بر هم افزایی قوا تا این حد تاکید دارند.

به هر حال قانون فصل‌الخطاب است و اگر تصویب شد رییس جمهور باید تمکین کند. مجلس هم باید به گونه‌ای قانون بنویسد که رییس جمهور بتواند اجرا کند. واقع‌بینانه می‌خواهم عرض کنم که به دلیل خوب تمکین نکردن رییس جمهور به قانون و در مقابل به واکنش افتادن مجلس در برابر این عدم تمکین فضا مساعد نیست و این فضا نباید اینگونه باقی بماند. باید جوری شود که هم دولت نشان دهد که در عمل تابع قانون است و هم مجلس در عمل آشکار کند که قصد دارد گره از کار دولت باز کند چرا که باز کردن گره از کار دولت، باز کردن گره از زندگی عموم مردم است.